Genetyczka
Badam genetyczny garnitur ludzi, roślin i zwierząt, opisuję geny, od których zależą cechy organizmu.
Genetyczka
Badam genetyczny garnitur ludzi, roślin i zwierząt, opisuję geny, od których zależą cechy organizmu.
Dlaczego lubię ten zawód?
Dzięki mojej pracy można rozpoznawać coraz więcej chorób o podłożu genetycznym, a to daje możliwości wcześniejszego, i co za tym idzie skuteczniejszego ich leczenia. Dzięki opracowywanym testom genetycznym ludzie mogą sprawdzić, czy oni sami albo ich potomstwo są narażeni na zachorowanie na konkretne choroby. Powstają też nowe, ulepszone gatunki roślin i zwierząt, odporne na zmieniające się warunki klimatyczne, dające wyższe plony, zdrowsze mięso, więcej mleka…
Czym się zajmuję?
Ogólnie rzecz biorąc interesuje mnie, w jaki sposób dziedziczone są różne cechy i mutacje genów u ludzi oraz organizmów roślinnych i zwierzęcych, a zakres moich obowiązków zależy od tego, w czym się specjalizuję. Jeśli zajmuję się badaniem ludzkiego genomu, to mogę odkrywać, który gen jest odpowiedzialny np. za kolor oczu, albo dołek w podbródku, ale to, co wszystkich interesuje chyba najbardziej, to jak dziedziczą się różne choroby i czy można je wyleczyć naprawiając uszkodzone geny. Mogę też szukać związków między chorobami, które nie mają jeszcze potwierdzonego podłoża genetycznego, a zaburzeniami w DNA, albo badać wpływ genów na metabolizm czy na odporność ludzkiego organizmu.
Jeśli interesuje mnie genetyka roślin, mogę prowadzić badania na roślinach uprawnych, takich jak żyto, pszenica, ryż, ziemniaki, czy pomidory, aby dokładnie poznać proces dziedziczenia rozmaitych cech. Analizuję genotyp roślin, czyli zestaw genów odpowiedzialnych za ich charakterystyczne cechy. Krzyżuję osobniki między sobą, próbując uzyskać okazy łączące najlepsze cechy rodzicielskie, dające lepsze plony, bardziej odporne na suszę, choroby, grzyby, czy pleśnie. Specjalnie wprowadzam do upraw mutacje, na przykład bombardując nasiona promieniowaniem rentgenowskim, żeby zobaczyć, czy któraś z nich nie daje roślinie jakiejś pożądanej cechy. Mogę nawet tworzyć krzyżówki międzyrodzajowe, np. kukurydzy i pszenicy, albo pomidora i ziemniaka. Wszystko po to, by zapewnić smaczne pożywienie dla ludzi, pożywną paszę dla zwierząt, tanie bionawozy…
Jeśli pracuję w placówkach naukowo-badawczych związanych z ochroną zdrowia i środowiska, badam wpływ zanieczyszczeń na rodzaj i liczbę zmian genetycznych u roślin i zwierząt oraz wpływ stosowanych pasz, nawozów i sposobów uprawy albo hodowli na wielkość plonów.
Z kolei pracując w ośrodkach hodowli zwierząt badam sposoby dziedziczenia różnych cech u osobników konkretnej rasy. To pozwala wyhodować np. krowy dające więcej mleka, bardziej wytrzymałe konie, mające gęstsze futro lisy…
Co powinnam umieć?
Żeby dobrze wykonywać swoją pracę muszę umieć przeprowadzać analizę zmienności genetycznej w oparciu o rozkład częstości występowania genów i ich alleli, czyli odmian, w danej populacji, znać strukturę i funkcje kwasów nukleinowych, potrafić rozpoznawać ich sekwencje oraz metody inżynierii genetycznej. W mojej pracy istotna jest też znajomość zasad systematyki, czyli klasyfikacji roślin i zwierząt, a także ich chorób.
Jeśli zajmuję się genetyką człowieka, muszę znać anatomię, w tym rozwojową, genetyczne podstawy chorób człowieka oraz zasady ich wykrywania i - ewentualnie - naprawiania.
Oprócz tego muszę potrafić opracowywać modele matematyczne wykorzystujące rachunek prawdopodobieństwa do opisywania sposobów dziedziczenia konkretnych cech przez ludzi, rośliny i zwierzęta.
Jakie kompetencje miękkie są ważne w mojej pracy?
- samodzielność,
- dokładność,
- odpowiedzialność,
- opanowanie,
- cierpliwość,
- kreatywność,
- dobra pamięć.
Gdzie mogę pracować?
To, co robię zależy w dużej mierze od tego, gdzie pracuję. A zatrudnienie mogę znaleźć w poradniach genetyki w szpitalach, placówkach naukowo-badawczych związanych z ochroną zdrowia i środowiska, ośrodkach hodowli roślin i zwierząt, laboratoriach medycyny sądowej, przemyśle farmaceutycznym, paszowym i chemii gospodarczej, mogę też, po skończeniu kursu pedagogicznego, pracować jako nauczycielka biologii.
Tekst udostępniony na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 (CC BY 4.0). Jeśli chcesz go rozpowszechnić lub użyć w swoich materiałach, zajrzyj tutaj.
