Zajmuję się wykrywaniem, rozpoznawaniem i zwalczaniem chorób o znaczeniu społecznym. Chodzi o choroby, które rozprzestrzeniają się w społeczeństwie, obejmując coraz więcej ludzi. W przeszłości chodziło przede wszystkim o choroby zakaźne, czyli takie, których przyczyną są różnego typu zarazki, głównie wirusy i bakterie. We współczesnym świecie coraz częściej mamy jednak do czynienia z epidemiami tzw. chorób cywilizacyjnych, jak cukrzyca, zawał serca czy… otyłość. Szukam czynników, które ułatwiają szerzenie się chorób albo mają wpływ na ich leczenie czy ograniczanie zasięgu epidemii. W przypadku chorób zakaźnych ryzyko może stanowić duże zagęszczenie ludności na określonym terenie, problem z dostępem do czystej wody, brak kanalizacji, nieprzestrzeganie zasad higieny,…
Gdy chodzi o choroby cywilizacyjne, znaczenie ma m.in. zła dieta, siedzący tryb życia, długotrwałe wpatrywanie się w ekrany. Do moich zadań należy przygotowywanie prognoz o stanie zagrożenia wybuchem epidemii na określonym obszarze. Jeśli uznam, że ryzyko jest wysokie, organizuję działania służb medycznych mające na celu zapobieżenie epidemii i udzielam konsultacji dotyczących profilaktyki epidemiologicznej, a także biorę udział w opracowywaniu planów szczepień i pracach nad nowymi szczepionkami.
Moim zadaniem jest również identyfikacja czynników, które sprzyjają rozwojowi takiej czy innej epidemii i proponowanie działań, które mogłyby je ograniczać lub wręcz eliminować. W tym celu planuję i dobieram odpowiedni typ badania epidemiologicznego, w zależności od problemu, jaki chce rozwiązać. Muszę wiedzieć, jak właściwie dobrać próbę do badania, jak gromadzić i opracowywać dane oraz jak kodować zmienne jakościowe i ilościowe, wybierać właściwe metody analizy tych danych, włącznie z wykorzystaniem podstawowych technik analizy wielu zmiennych, poprawnie interpretować wyniki uwzględniając istnienie zależności przyczynowo-skutkowych, a na koniec - co nie bez znaczenia - umieć efektywnie i zrozumiale przedstawiać wyniki mojej pracy.
Zajmuję się promocją zdrowia, czyli planowaniem i przeprowadzaniem jak najszerzej zakrojonych akcji profilaktycznych i edukacyjnych, bo im lepiej obywatele wiedzą, jak dbać o zdrowie, tym większe prawdopodobieństwo, że je zachowają i nie staną się jednym z ogniw epidemii. Oceniam skuteczność populacyjnych programów profilaktycznych i interwencyjnych z zakresu zdrowia publicznego. Zapobiegam też zakażeniom szpitalnym i uczestniczę w ich zwalczaniu.
Co powinnam umieć?
Muszę bardzo dobrze znać matematykę, szczególnie statystykę, i potrafić stosować ją podczas analizy danych dotyczących zachorowań, znać rachunek prawdopodobieństwa, potrafić tworzyć wykresy, tabele, czy histogramy prezentujące wyniki badań epidemiologicznych.
Muszę znać źródła danych demograficznych oraz wiedzieć, jakie dane można z nich uzyskać i do czego się one przydają. Np. podanie bezwzględnej liczby zachorowań na odrę nie ma dużego znaczenia, jeśli nie odniesiemy tej liczby do liczby ludności czy do zagęszczenia populacji na terenie, na którym te zachorowania występują. Muszę też potrafić przeprowadzać badania epidemiologiczne różnego typu, w tym kliniczno-kontrolne, kohortowe i przekrojowe. Muszę znać epidemiologię chorób zakaźnych, okres wylęgania każdej z nich, zaraźliwość w różnych okresach oraz metody leczenia i zasady stosowania izolacji i kwarantanny. Niezbędna mi jest także wiedza o epidemiologii chorób niezakaźnych, cywilizacyjnych, jak choroby układu krążenia, nowotwory, cukrzyca, otyłość. Tu istotna jest znajomość zależności między predyspozycjami genetycznymi i trybem życia a ryzykiem zgonu czy zachorowania na konkretną chorobę.
Muszę znać się na anatomii, fizjologii i patofizjologii człowieka, umieć oceniać, jakie czynniki mogą zwiększać ryzyko zachorowania oraz ciężkiego przebiegu choroby; jak można modyfikować te czynniki, zarówno u poszczególnych osób jak i w społeczeństwie.
Przydaje mi się wiedza o lekach i ich składzie chemicznym, o procesach chemicznych zachodzących w organizmie człowieka, o wpływie diety, przyjmowanych leków i suplementów na prawdopodobieństwo zachorowania na konkretne choroby.
Jakie kompetencje miękkie są ważne w mojej pracy?
- skrupulatność,
- spostrzegawczość,
- odpowiedzialność,
- umiejętność analitycznego myślenia,
- samodzielność.
Gdzie mogę pracować?
Mogę znaleźć zatrudnienie w szpitalach, stacjach sanitarno-epidemiologicznych, urzędach administracji państwowej, instytutach naukowo-badawczych w obszarze ochrony zdrowia wojewódzkich ośrodkach zdrowia publicznego, wyższych uczelniach medycznych, instytucjach z zakresu opieki społecznej, ubezpieczeń, itp.