Muszę potrafić określać, w jaki sposób odtworzone gatunki będą wpływać na środowisko, żeby móc zdecydować, czy można je wprowadzić do naturalnych warunków i nie będą np. niszczyć plonów albo zagrażać gatunkom żyjącym obecnie.

ekologia i ochrona środowiska

Muszę znać budowę i działanie zwierzęcych genów; potrafić nimi manipulować, wkładać je w odpowiednie miejsce nici DNA, łączyć, powielać i aktywować. Tworzyć zarodki zawierające materiał genetyczny wymarłych gatunków; odczytywać po kawałku zachowane fragmenty genomu wymarłego gatunku i porównywać je z DNA żyjących, spokrewnionych gatunków, aby zrekonstruować DNA wymarłego zwierzęcia; modyfikować DNA komórek rozrodczych spokrewnionych zwierząt, aby uzyskać zarodki z genomem jak najbardziej przypominającym ten należący do wymarłego gatunku, itp.

genetyka

Biolożka starzenia

Biolożka molekularna

Inżynierka kultur tkankowych

Toksykolożka

Mikrobiolożka

Biolożka

Znajomość matematyki przydaje się np. przy szacowaniu wieku znalezionych szczątków, ocenie procentowej zgodności DNA gatunków żyjących z wymarłym, który zamierzam odtworzyć.

Przedmiot *matematyka* muszę mieć opanowany na poziomie eksperckim. Jest to ekspercki poziom wiedzy i umiejętności, umożliwiający realizację najbardziej specjalistycznych zadań z danej dziedziny. Obejmuje rachunek różniczkowy i całkowy, analizę statystyczną, liczby zespolone i inne zaawansowane dziedziny.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Znajomość matematyki przydaje się w każdym zawodzie, ponieważ uczy logicznego myślenia, a także daje narzędzia pozwalające modelować i przewidywać przebieg większości zjawisk i procesów – pomaga zatem obiektywnie oceniać rzeczywistość i unikać błędnych decyzji.


matematyka

Muszę znać się na gatunkach zwierząt, które w przeszłości zamieszkiwały naszą planetę oraz wiedzieć, jakie żyjące gatunki są z nimi najbliżej spokrewnione; znać miejsca ich występowania i pożądane warunki życia (temperatura, wilgotność, rodzaj pożywienia).

Przedmiot *biologia* muszę mieć opanowany na poziomie eksperckim. Jest to ekspercki poziom wiedzy i umiejętności, umożliwiający realizację najbardziej specjalistycznych zadań z danej dziedziny. Obejmuje diagnozowanie i leczenie organizmów żywych, rozumienie złożonych procesów komórkowych, genetycznych, biegłe posługiwanie się zaawansowaną terminologią, zwłaszcza taksonomiczną.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Wiedza biologiczna przydaje się w każdym zawodzie, ponieważ pomaga zachować zdrowie fizyczne i psychiczne.


biologia

Muszę dobrze znać język angielski, żeby móc czytać anglojęzyczną literaturę fachową i uczestniczyć w zagranicznych projektach badawczych mających na celu przywrócenie wymarłych gatunków zwierząt.

Przedmiot *j. angielski* muszę mieć opanowany na poziomie wysokim. Jest to zaawansowany poziom wiedzy i umiejętności, pozwalający na wykonywanie pracy w danej dziedzinie. Obejmuje swobodne porozumiewanie się w języku angielskim w prostych sytuacjach, pisanie prostych tekstów (odpowiednik poziomu B w systemie CEFR).

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Posługiwanie się językiem angielskim znacznie polepsza perspektywy w każdym zawodzie, bo umożliwia podjęcie pracy za granicą lub w międzynarodowej firmie w Polsce, a także dokształcanie się ze źródeł anglojęzycznych, które w wielu dziedzinach są najłatwiej dostępne i najbardziej aktualne.


j. angielski

Muszę dobrze znać się na historii ostatnich kilku milionów lat, a zwłaszcza na ostatnich tysiącleciach, w ciągu których – w rezultacie działalności człowieka – wymarło bardzo wiele gatunków. To właśnie te gatunki są główną treścią mojej pracy, a zrozumienie konktekstu historycznego ich wyginięcia jest kluczowe dla udanej reintrodukcji.

Przedmiot *historia* muszę mieć opanowany na poziomie wysokim. Jest to zaawansowany poziom wiedzy i umiejętności, pozwalający na wykonywanie pracy w danej dziedzinie. Obejmuje dobrą znajomość historii Polski, Europy i świata, pozwalającą wyciągać wnioski na potrzeby oceny skuteczności bieżących i planowanych działań.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Amerykański filozof George Santayana słusznie powiedział: „ten, kto nie pamięta przeszłości, będzie skazany na to, że ją przeżyje powtórnie” – znajomość historii przydaje się w każdym zawodzie, bo pomaga zrozumieć sposób myślenia przedstawicieli różnych narodów i motywy ich działania.


historia

Muszę znać się na biochemii (białkach, aminokwasach, zasadach DNA, hormonach), umieć badać skład próbek pobranych z zachowanych zwierzęcych szczątków tak, żeby ich nie zniszczyć.

Przedmiot *chemia* muszę mieć opanowany na poziomie wysokim. Jest to zaawansowany poziom wiedzy i umiejętności, pozwalający na wykonywanie pracy w danej dziedzinie. Obejmuje umiejętność zapisywania równań reakcji chemicznych, przewidywania rezultatów tych reakcji i separowania ich produktów, rozpoznawania niektórych substancji na podstawie ich właściwości chemicznych, uzyskiwanie roztworów o określonych stężeniach.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Znajomość chemii przydaje się w każdym zawodzie, ponieważ pomaga zrozumieć, jak można wykorzystywać i przekształcać otaczające nas substancje dla swojej wygody, korzyści i bezpieczeństwa.


chemia

Znajomość fizyki przydaje mi się np. do rozdzielania związków występujących w próbkach tkanki na podstawie ich właściwości fizycznych (ciężar właściwy, gęstość, polarność).

Przedmiot *fizyka* muszę mieć opanowany na poziomie wysokim. Jest to zaawansowany poziom wiedzy i umiejętności, pozwalający na wykonywanie pracy w danej dziedzinie. Obejmuje obliczanie parametrów fizycznych określonych stanów i zjawisk oraz przewidywanie zmian tych stanów na podstawie obliczeń, a także rozumienie takich zjawisk jak interferencja fal, indukcja elektromagnetyczna, efekt Dopplera, zjawisko Bernoulliego.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Wiedza fizyczna jest przydatna bez względu na wykonywany zawód, ponieważ pomaga rozumieć sposób działania maszyn i urządzeń, a także przyczyny procesów naturalnych, co pozwala unikać zagrożeń i kosztownych błędów.


fizyka

Muszę dobrze znać się na informatyce, bo większość mojej pracy wiąże się z komputerami; to w nich powstaje mapa genetyczna gatunku, który zamierzam odtworzyć; to do komputera wprowadzam dane z pozyskanych próbek tkanki; to tam sprawdzam położenie poszczególnych fragmentów genomu i przewiduję, jak należy je poprzekładać, żeby działały tak, jak powinny; w komputerze przeprowadzam też symulacje działania odtworzonego genomu, zanim zacznę go składać “w probówce”, czyli in vitro; posługuję się też specjalistycznym, elektronicznym sprzętem do badania próbek pobranych z zachowanych szczątków wymarłych zwierząt, oceny jakości DNA.

Przedmiot *informatyka* muszę mieć opanowany na poziomie wysokim. Jest to zaawansowany poziom wiedzy i umiejętności, pozwalający na wykonywanie pracy w danej dziedzinie. Obejmuje wysokie kompetencje cyfrowe, zwłaszcza zaawansowaną obsługę oprogramowania biurowego (zwłaszcza arkuszy kalkulacyjnych) i złożonych programów specjalistycznych (np. programów CAD, do edycji grafiki), a także podstawową znajomość HTML.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Ze względu na wzrost użycia nowych technologii kompetencje cyfrowe szybko stają się niezbędną umiejętnością w każdym zawodzie (kto nie będzie ich miał, nie dostanie pracy), a także pozwalają korzystać z technologii bez narażania się na nieprzyjemne niespodzianki, takie jak wirusy, oszustwa czy fake newsy.


informatyka

Zazwyczaj kieruję zespołem, dlatego muszę sprawnie się porozumiewać. Przygotowuję też dokumentację projektów.

Przedmiot *j. polski* muszę mieć opanowany na poziomie średnim. Jest to średni poziom wiedzy i umiejętności, dający ogólne rozeznanie w danej dziedzinie. Obejmuje czytanie, mówienie i pisanie po polsku bez popełniania błędów gramatycznych, ortograficznych i w wymowie, znajomość kanonu literatury polskiej.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Znajomość poprawnej polszczyzny oraz polskiej literatury i kultury jest ważna w każdym zawodzie, ponieważ pomaga rozumieć konteksty kulturowe i klarownie formułować myśli, ułatwiając tym samym komunikację ze współpracownikami i klientami, a zatem pomagając w awansie zawodowym lub prowadzeniu własnej firmy.


j. polski

Muszę dobrze znać geografię, aby wiedzieć, gdzie dawniej występował dany gatunek i – w związku z tym – gdzie należy szukać jego szczątków oraz jakie warunki środowiskowe należy mu stworzyć po odtworzeniu.

Przedmiot *geografia* muszę mieć opanowany na poziomie średnim. Jest to średni poziom wiedzy i umiejętności, dający ogólne rozeznanie w danej dziedzinie. Obejmuje umiejętność orientowania się w terenie bez GPS na podstawie map, określanie kierunków geograficznych, szacowanie odległości między miejscami, wskazywanie na mapie dużych polskich miast i większości krajów świata, a także najbardziej znanych atrakcji turystycznych w Polsce i na świecie.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Wiedza geograficzna przydaje się w każdym zawodzie, ponieważ pozwala zrozumieć kluczowe czynniki rządzące światową gospodarką.


geografia

Przedmiot *WOS* muszę mieć opanowany na poziomie średnim. Jest to średni poziom wiedzy i umiejętności, dający ogólne rozeznanie w danej dziedzinie. Obejmuje znajomość norm prawnych regulujących pracę na konkretnym stanowisku, umiejętność sporządzania dokumentów służbowych i urzędowych.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Bez znajomości zasad funkcjonowania państwa nie można być w pełni świadomym członkiem żadnego społeczeństwa – zwłaszcza społeczeństwa demokratycznego, które opiera się na pośrednim udziale obywateli w kierowaniu państwem; wiedza z tej dziedziny jest też niezbędna do podjęcia jakiejkolwiek pracy (kodeks pracy) i prowadzenia własnej działalności gospodarczej.


Znajomość techniki przydaje mi się podczas obsługi sprzętu, zarówno tego do prac w terenie (mikro-koparki, dłuta pneumatyczne, mechaniczne sita), jak i używanego w laboratorium (np. mikroskopy, mieszadła magnetyczne, wytrzasarki, wirówki, sekwencery DNA).

Przedmiot *technika* muszę mieć opanowany na poziomie średnim. Jest to średni poziom wiedzy i umiejętności, dający ogólne rozeznanie w danej dziedzinie. Obejmuje wykonywanie prostych napraw, np. wymiana wtyczki, zamka w drzwiach, bezpiecznika, syfonu, a także montowanie sprzętów i urządzeń korzystając z instrukcji pisanych dla laików.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Posiadając umiejętności techniczne często możemy sami dokonać prostych napraw lub zamontować potrzebne nam urządzenia.


technika

Przedmiot *plastyka* muszę mieć opanowany na poziomie podstawowym. To absolutne minimum potrzebne do funkcjonowania w codziennym życiu. Obejmuje umiejętność posługiwania się farbami plakatowymi, kredkami czy ołówkami do tworzenia bardzo prostych szkiców, nie spełniających żadnych kryteriów artystycznych.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Wiedza z tego przedmiotu przydaje się w każdym zawodzie, ponieważ wyrabia zmysł estetyczny, dzięki któremu potrafimy tworzyć rzeczy spójne wizualnie, a także dostrzegać piękno i harmonię w dziełach innych ludzi i natury.


plastyka

Przedmiot *muzyka* muszę mieć opanowany na poziomie podstawowym. To absolutne minimum potrzebne do funkcjonowania w codziennym życiu. Obejmuje podstawową znajomość gatunków muzycznych i ich wykonawców.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Doświadczenie muzyczne przydaje się w życiu każdego człowieka, ponieważ muzyka poprawia samopoczucie – najbardziej, jeśli ktoś umie poprawić samopoczucie innych osób muzyką wykonywaną samodzielnie.


muzyka

Przywracam do życia wymarłe gatunki zwierząt.

Być naukowcem, czyli biologia u progu nieznanego

Zawody bez grupy zawodowej

Biolożka gatunków wymarłych

Jakie kompetencje są potrzebne, aby pracować w tym zawodzie? Które umiejętności są najważniejsze i dlaczego? Sprawdź, co powinna umieć Biolożka gatunków wymarłych.