ZAWÓD REGULOWANYZdjęcie zawodu
W. męska

Konserwatorka zabytków architektury

Kieruję pracami przywracającymi piękny wygląd zabytkowym budynkom.

Konserwatorka zabytków architektury

Kieruję pracami przywracającymi piękny wygląd zabytkowym budynkom.


WERSJA męska

Dlaczego lubię ten zawód?

Dzięki mojej pracy zniszczone zabytkowe budynki odzyskują piękny wygląd, zgodny z ich pierwotnymi planami, lub są zabezpieczane przed dalszą degradacją. Mieszkańcy i turyści mogą podziwiać odrestaurowane starówki i zwiedzać znajdujące się tam budowle, zaś miasta lub prywatni inwestorzy zyskują funkcjonalne miejsca na prowadzenie dostosowanej do funkcji budynku działalności.

Czym się zajmuję?

Jako konserwatorka zabytków architektury kieruję pracami przywracającymi piękny wygląd zabytkowym, zniszczonym budynkom i zabezpieczającymi je przed dalszym niszczeniem. Cele i zakres takich prac mogą się różnić w zależności od tego, czy inwestor, publiczny lub prywatny, zamierza przywrócić dany obiekt do stanu pierwotnego, odtworzyć go na podstawie zachowanych planów, szkiców, rysunków i fotografii, czy też pozostawić jako ruiny, tyle że odgruzowane, oczyszczone, wzmocnione i chronione przed dalszą degradacją. 


Każda wzniesiona przez człowieka budowla jest wystawiona na niszczące działanie czasu, warunków atmosferycznych, a czasami niestety także ludzkiej niefrasobliwości czy wręcz wandalizmu. Nie chodzi tylko o zniszczenia wywołane wojnami czy naturalnymi kataklizmami, takimi jak powodzie czy trzęsienia ziemi. Zabytkowe wnętrza bywały przemalowywane według nowej mody, z zakryciem pięknych, dawnych malowideł, w bryle budynku wybijano nowe otwory okienne i zamurowywano stare, burzono całe skrzydła, albo dobudowywano przybudówki… Jednym słowem zmieniano ich wygląd, żeby dostosować je do oczekiwań kolejnych właścicieli, przy czym takie przeróbki nie zawsze były udane. Dzięki mojej pracy zabytkom architektury można przywrócić dawny blask. 
Przystępując do pracy najpierw przeprowadzam dokładne oględziny obiektu oceniając, w jakim stanie się zachował, co zostało zniszczone i jak należy go zabezpieczyć, żeby nie uległ dalszym zniszczeniom. Na podstawie tych obserwacji opracowuję ekspertyzy, w których określam, czy dany budynek można odnowić przywracając mu pierwotną świetność, czy też nadaje się tylko do zabezpieczenia w postaci trwałej ruiny, albo wręcz do rozbiórki. Potem opracowuję szczegółowy plan prac konserwatorskich, opisujący co i w jakiej kolejności należy zrobić, żeby odrestaurować zabytek. Niezbędnym elementem takiego planu jest kosztorys, czyli wyliczenie, ile to będzie kosztowało. Potem razem ze współpracownikami i specjalistami z rozmaitych dziedzin: mikrobiologii, chemii, budownictwa, malarstwa, rozpoczynamy pracę. 
Wszystkie zniszczone, czyli popękane, przegniłe lub spróchniałe elementy drewniane trzeba usunąć i zastąpić je nowymi, wykonanymi na zamówienie i mającymi takie same wymiary i kolor jak oryginały. Wzmacnia się mury i stropy grożące zawaleniem, usuwa zalegający gruz. We wnętrzach oczyszczamy i odnawiamy ściany, uzupełniając lub odtwarzając zniszczone malowidła, kafelki, draperie, boazerię, montujemy odrestaurowane schody, balustrady, futryny i drzwi lub zakładamy nowe, wykonane na wzór tych zabytkowych. Ważne, by użyte przez nas materiały naśladowały te oryginalne nie tylko wyglądem, ale także były wykonane z wykorzystaniem oryginalnych technik używanych przy budowie obiektu. 
Zwykle wymienia się też, albo wzmacnia, konstrukcję dachu i na nowo pokrywa go takim materiałem, jakiego używali dawni budowniczowie. Odnowienia wymagają również elewacje budynku. Gdy budowla zostanie już odrestaurowana zgodnie z planem, sporządzam opisy wykonanych prac z uwzględnieniem użytych materiałów, metod, narzędzi oraz dokładnym spisem wszystkich dokonanych w budynku zmian. To ważne dla kolejnych konserwatorów, bo przy następnej renowacji mogą sprawdzić, ile i jakich oryginalnych elementów zachowano, a co jest tylko kopią, którą o wiele prościej zmienić na nową.


Co powinnam umieć?

Muszę znać się na rodzajach i właściwościach rozmaitych materiałów używanych do budowy w różnych epokach, żeby móc oceniać stan i rozmiar zniszczeń konkretnej budowli i wiedzieć, czy można ją odrestaurować, czy też nadaje się tylko do zachowania w formie trwałej ruiny. 


Muszę potrafić posługiwać się rysunkiem technicznym, odczytywać zachowane plany zabytkowych budynków, wykonywać szkice pokazujące, w jakim stanie znajduje się obiekt przed renowacją. Muszę znać style architektoniczne różnych epok, żeby móc określać czas powstania jakiegoś obiektu, jak mogły wyglądać zniszczone elementy budynku,… 
Muszę też znać dawne i obecnie stosowane sposoby konserwowania zabytków architektury, żeby móc stwierdzić, czy dany budynek był w przeszłości poddawany takim zabiegom, jak usuwać skutki nieudanych konserwacji, oceniać, które z metod nadają się do wykorzystania podczas prac przy konkretnej budowli oraz jakich materiałów i narzędzi trzeba użyć. Muszę umieć określać stan budowli i planować harmonogram prac konserwatorskich. 


Jakie kompetencje miękkie są ważne w mojej pracy?

  • spostrzegawczość,
  • dokładność,
  • wytrwałość,
  • cierpliwość,
  • sumienność,
  • dociekliwość,
  • pomysłowość,
  • zdolność planowania swojej pracy,
  • umiejętność łatwego nawiązywania kontaktów ze współpracownikami.

Gdzie mogę pracować? 

Mogę znaleźć zatrudnienie w urzędach miasta, muzeach, firmach konserwatorskich, instytucjach kultury, itp. 


Tekst udostępniony na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 (CC BY 4.0). Jeśli chcesz go rozpowszechnić lub użyć w swoich materiałach, zajrzyj tutaj.