Zdjęcie zawodu
W. męska

Ludwisarka

Produkuję dzwony i inne przedmioty odlewane z brązu, spiżu i mosiądzu.

Ludwisarka

Produkuję dzwony i inne przedmioty odlewane z brązu, spiżu i mosiądzu.


WERSJA męska

Dlaczego lubię ten zawód?

Tworzę piękne przedmioty, które ozdabiają domy i biura moich klientów, są pamiątką ważnych wydarzeń z życia lokalnej społeczności. Jeśli jestem dobra w swoim fachu, jest szansa, że głos moich dzwonów będzie rozbrzmiewał w przestrzeni jeszcze przez wiele stuleci.

Czym się zajmuję?

Jestem ludwisarką. Dawno temu głównym zajęciem moich kolegów po fachu było odlewanie dzwonów. Dziś wytwarzam też inne przedmioty z brązu, miedzi, mosiądzu i spiżu, zarówno użytkowe: moździerze, żyrandole, czy odważniki, jak i ozdobne: statuetki, figurki, pamiątkowe tablice. Jak wygląda moja praca? Początkiem jest zawsze projekt, dlatego muszę znać się na rysunku technicznym. Rysuję go sama lub dostaję od klienta. Następnie tworzę model narysowanego przedmiotu, który posłuży mi później do zrobienia formy odlewniczej. Jeśli przedmiot jest niewielkich rozmiarów, model robię z wosku, a formę z gipsu lub gumy.


Inaczej jest, gdy mam odlać dzwon. Wtedy najpierw, po zapoznaniu się z projektem, tworzę z cegieł i gliny rdzeń, czyli wnętrze przyszłego dzwonu, i maluję go grafitem. Następnie robię “fałszywy dzwon”, czyli odcisk zewnętrznej powierzchni dzwonu, również z gliny. Taką formę smaruję łojem zwierzęcym i naklejam na niej wycięte z wosku ozdoby: litery składające się w napisy, płaskorzeźby, zawijasy. Te elementy odciskają się w płaszczu, żeby - po wypełnieniu metalem - pozostać widocznymi na powierzchni gotowego dzwonu. Potem z gliny, piasku i wody przygotowuję masę, którą szczelnie oblepiam fałszywy dzwon, tworząc na nim tzw. płaszcz. Kiedy forma jest już gotowa, jej warstwy muszą wyschnąć, a potem wypalam ją na specjalnym palenisku rozpalanym we wnętrzu przyszłego dzwonu.
W trakcie wypalania wosk i łój topią się, pozostawiając między warstwami gliny wolną przestrzeń w kształcie dzwonu. Tworząc dzwon, za każdym razem muszę dobrze przemyśleć skład stopu, z którego będę go odlewać, temperaturę wytapiania i kształt formy. Od tego wszystkiego zależy brzmienie przyszłego instrumentu, bo dzwon to przecież instrument. Ton zależy od średnicy dzwonu i grubości jego ścianek, zaś skład stopu i kształt - o barwie dźwięku. Niezależnie od tego, czy tworzę wielki dzwon czy małą figurkę, kolejnym etapem mojej pracy jest dobranie odpowiednich proporcji metali, czyli stworzenie stopu, i stopienie ich w tyglach lub w piecach, a następnie zalanie form. Potem muszę uzbroić się w cierpliwość, bo metal w formach stygnie czasem nawet kilka dni.
Dopiero gdy formy są już całkiem zimne, wyjmuję z nich gotowe przedmioty, w przypadku dzwonu muszę potłuc formę na kawałki. Gotowe przedmioty poleruję i wygładzam ich powierzchnię posługując się m.in. dłutem, rylcem, szlifierką, obrabiarką, czy pilnikami. Tworząc artystyczne figurki, kandelabry mogę też patynować je lub zmatowić, w zależności od projektu. Jako ludwisarka zajmuję się też odnawianiem zabytkowych przedmiotów z metalu: mosiężnych, spiżowych, i uzupełnianiem ubytków.


Co powinnam umieć? 

Muszę bardzo dobrze znać właściwości fizyczne materiałów, z których tworzę formy odlewnicze oraz metali używanych do wytopu różnych przedmiotów, wiedzieć, do jakiej temperatury muszę rozgrzać mosiądz, miedź, brąz, czy spiż, żeby uzyskać gotowe wyroby o konkretnych właściwościach, kolorze i strukturze oraz wiedzieć, ile czasu muszą stygnąć zalane formy.


Muszę znać matematykę, żeby móc konstruować formy, które wytrzymają nacisk określonej masy metalu, obliczać ilość materiałów potrzebnych do odlania konkretnego przedmiotu w zależności od składu stopu, kalkulować cenę moich wyrobów, rysować projekty form i gotowych przedmiotów.


Jakie kompetencje miękkie są ważne w mojej pracy? 

  • dokładność,
  • cierpliwość,
  • spostrzegawczość,
  • zmysł estetyczny,
  • kreatywność,
  • wyobraźnia przestrzenna.

Gdzie mogę pracować? 

Mogę znaleźć zatrudnienie w pracowni ludwisarskiej albo otworzyć własną działalność gospodarczą.


Tekst udostępniony na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 (CC BY 4.0). Jeśli chcesz go rozpowszechnić lub użyć w swoich materiałach, zajrzyj tutaj.