Muszę zaliczyć ten przedmiot i zdać egzamin zawodowy; muszę potrafić zbierać warstwę tzw. nadkładu, czyli ziemi i/lub skał przykrywających złoże; kontrolować ściany wyrobiska, wykopu, skarpy itp. sprawdzając, czy kąt nachylenia jest odpowiedni i całość nie grozi zawaleniem; wykonywać kontrolowane wybuchy materiałów pirotechnicznych, czyli roboty strzałowe; wykonywać rowy ziemne, betonowe lub korytkowe aby osuszać wyrobisko i odprowadzać z niego wodę; znać się rodzajach wyrobisk (stokowe – zlokalizowane na stoku wzgórza, góry itp., wgłębne – schodzące coraz niżej w głąb ziemi, stokowo-wgłębne) i potrafić budować odpowiednie chodniki, po których poruszają się maszyny i górnicy; itp.

eksploatacja złóż metodą odkrywkową

Górniczka otworowa

Formierka odlewniczka

Mechaniczka górnicza

Górniczka podziemna

Operatorka wózków widłowych

Maszynistka doku

Muszę znać się na rysunku technicznym; umieć obsługiwać sprzęt geodezyjny (dalmierz, teodolit, niwelator, taśmy miernicze) oraz maszyny górnicze stosowane w górnictwie odkrywkowym (kombajny odkrywkowe; przenośniki taśmowe; pogłębiarki wielonaczyniowe, ssące i hydropneumatyczne; spycharki i zgniatarki linowe; koparki jednonaczyniowe pływające; piły linowe; zrywaki wibracyjne; młoty hydrauliczne).

Przedmiot *technika* muszę mieć opanowany na poziomie wysokim. Jest to zaawansowany poziom wiedzy i umiejętności, pozwalający na wykonywanie pracy w danej dziedzinie. Obejmuje naprawianie i montowanie złożonych urządzeń i struktur (np. AGD, komputery, samochody, budynki, panele fotowoltaiczne, zegarki), wytwarzanie przedmiotów i prostych urządzeń korzystając z profesjonalnych narzędzi.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Posiadając umiejętności techniczne często możemy sami dokonać prostych napraw lub zamontować potrzebne nam urządzenia.


technika

Muszę znać matematykę, a w szczególności przybliżenia, procenty, miary kątów, pola i obwody figur płaskich, pola i objętości brył oraz trygonometrię, żeby móc np. obliczać optymalny kąt nachylenia ścian wyrobiska, który zapewni im stabilność, kąty budowania chodników i maksymalnego nachylenia dróg, którymi poruszają się maszyny z urobkiem; szacować objętość złoża, obliczać dzienny urobek; ilość paliwa potrzebnego do zapewnienia ciągłej pracy maszyn górniczych.

Przedmiot *matematyka* muszę mieć opanowany na poziomie średnim. Jest to średni poziom wiedzy i umiejętności, dający ogólne rozeznanie w danej dziedzinie. Obejmuje arytmetykę, podstawy algebry i geometrii.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Znajomość matematyki przydaje się w każdym zawodzie, ponieważ uczy logicznego myślenia, a także daje narzędzia pozwalające modelować i przewidywać przebieg większości zjawisk i procesów – pomaga zatem obiektywnie oceniać rzeczywistość i unikać błędnych decyzji.


matematyka

Muszę znać budowę geologiczną skorupy ziemskiej; znać i rozpoznawać różne rodzaje skał; wiedzieć, gdzie znajdują się złoża żwiru, piasku, kamienia, węgla brunatnego, rud metali; potrafić odczytywać mapy górnicze i interpretować przekroje geologiczne, które pokazują m.in. grubość warstw skał i ziemi nad złożem, dokładne wymiary złoża.

Przedmiot *geografia* muszę mieć opanowany na poziomie średnim. Jest to średni poziom wiedzy i umiejętności, dający ogólne rozeznanie w danej dziedzinie. Obejmuje umiejętność orientowania się w terenie bez GPS na podstawie map, określanie kierunków geograficznych, szacowanie odległości między miejscami, wskazywanie na mapie dużych polskich miast i większości krajów świata, a także najbardziej znanych atrakcji turystycznych w Polsce i na świecie.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Wiedza geograficzna przydaje się w każdym zawodzie, ponieważ pozwala zrozumieć kluczowe czynniki rządzące światową gospodarką.


geografia

Muszę znać się na rodzajach materiałów wybuchowych, wiedzieć, które z nich najlepiej nadają się do wykorzystania w konkretnych warunkach geologicznych, jak należy je rozmieszczać i ze sobą łączyć, i w jakich proporcjach. Historia –.

Przedmiot *chemia* muszę mieć opanowany na poziomie średnim. Jest to średni poziom wiedzy i umiejętności, dający ogólne rozeznanie w danej dziedzinie. Obejmuje wiedzę o najczęściej występujących pierwiastkach chemicznych i ich związkach, a także umiejętności niezbędne do przeprowadzania prostych reakcji chemicznych z udziałem tych pierwiastków i związków – takich jak zobojętnianie kwasu, otrzymywanie soli, określanie odczynu roztworu czy denaturacja białka.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Znajomość chemii przydaje się w każdym zawodzie, ponieważ pomaga zrozumieć, jak można wykorzystywać i przekształcać otaczające nas substancje dla swojej wygody, korzyści i bezpieczeństwa.


chemia

Muszę dobrze znać fizykę, w szczególności hydrostatykę, hydrodynamikę i termodynamikę; orientować się w zasadach zachowania energii mechanicznej, umieć obliczać pracę, moc i sprawność układu, znać związek między pracą i energią; określać właściwości fizyczne różnych skał np. na podstawie wskazań z radaru geologicznego, żeby móc ocenić, jakie maszyny poradzą sobie z ich rozkruszaniem i usuwaniem; potrafić dobierać ciśnienie wody i/lub powietrza w rurociągach, którymi tłoczy się je w głąb złoża; szacować wydajność pomp niezbędnych do odpompowywania wody ze złoża.

Przedmiot *fizyka* muszę mieć opanowany na poziomie średnim. Jest to średni poziom wiedzy i umiejętności, dający ogólne rozeznanie w danej dziedzinie. Obejmuje podstawową znajomość takich zjawisk fizycznych, jak elektryczność, magnetyzm, grawitacja, fale, optyka, termodynamika oraz znajomość najważniejszych praw fizycznych, takich jak zasady dynamiki Newtona.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Wiedza fizyczna jest przydatna bez względu na wykonywany zawód, ponieważ pomaga rozumieć sposób działania maszyn i urządzeń, a także przyczyny procesów naturalnych, co pozwala unikać zagrożeń i kosztownych błędów.


fizyka

Przedmiot *j. polski* muszę mieć opanowany na poziomie podstawowym. To absolutne minimum potrzebne do funkcjonowania w codziennym życiu. Obejmuje czytanie, mówienie i pisanie prostych zdań po polsku.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Znajomość poprawnej polszczyzny oraz polskiej literatury i kultury jest ważna w każdym zawodzie, ponieważ pomaga rozumieć konteksty kulturowe i klarownie formułować myśli, ułatwiając tym samym komunikację ze współpracownikami i klientami, a zatem pomagając w awansie zawodowym lub prowadzeniu własnej firmy.


j. polski

Dzięki znajomości języka angielskiego mogę czytać anglojęzyczną literaturę fachową i dokumentację techniczną maszyn, których używam.

Przedmiot *j. angielski* muszę mieć opanowany na poziomie podstawowym. To absolutne minimum potrzebne do funkcjonowania w codziennym życiu. Obejmuje znajomość pojedynczych słów w języku angielskim.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Posługiwanie się językiem angielskim znacznie polepsza perspektywy w każdym zawodzie, bo umożliwia podjęcie pracy za granicą lub w międzynarodowej firmie w Polsce, a także dokształcanie się ze źródeł anglojęzycznych, które w wielu dziedzinach są najłatwiej dostępne i najbardziej aktualne.


j. angielski

Przedmiot *biologia* muszę mieć opanowany na poziomie podstawowym. To absolutne minimum potrzebne do funkcjonowania w codziennym życiu. Obejmuje najbardziej podstawową wiedzę, pozwalającą unikać typowych chorób wynikających z niewłaściwego użycia produktów, zwłaszcza zatruć.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Wiedza biologiczna przydaje się w każdym zawodzie, ponieważ pomaga zachować zdrowie fizyczne i psychiczne.


biologia

Przedmiot *historia* muszę mieć opanowany na poziomie podstawowym. To absolutne minimum potrzebne do funkcjonowania w codziennym życiu. Obejmuje minimum wiedzy z historii powszechnej: bitwa pod Grunwaldem i tym podobne.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Amerykański filozof George Santayana słusznie powiedział: „ten, kto nie pamięta przeszłości, będzie skazany na to, że ją przeżyje powtórnie” – znajomość historii przydaje się w każdym zawodzie, bo pomaga zrozumieć sposób myślenia przedstawicieli różnych narodów i motywy ich działania.


historia

Przedmiot *wiedza o społeczeństwie* muszę mieć opanowany na poziomie podstawowym. To absolutne minimum potrzebne do funkcjonowania w codziennym życiu. Obejmuje minimalną wiedzę niezbędną do funkcjonowania w społeczeństwie, np. co jest wykroczeniem lub przestępstwem, jak realizować swoje prawo wyborcze.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Bez znajomości zasad funkcjonowania państwa nie można być w pełni świadomym członkiem żadnego społeczeństwa – zwłaszcza społeczeństwa demokratycznego, które opiera się na pośrednim udziale obywateli w kierowaniu państwem; wiedza z tej dziedziny jest też niezbędna do podjęcia jakiejkolwiek pracy (kodeks pracy) i prowadzenia własnej działalności gospodarczej.


wiedza o społeczeństwie

Przedmiot *informatyka* muszę mieć opanowany na poziomie podstawowym. To absolutne minimum potrzebne do funkcjonowania w codziennym życiu. Obejmuje umiejętność najbardziej podstawowej obsługi komputera.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Ze względu na wzrost użycia nowych technologii kompetencje cyfrowe szybko stają się niezbędną umiejętnością w każdym zawodzie (kto nie będzie ich miał, nie dostanie pracy), a także pozwalają korzystać z technologii bez narażania się na nieprzyjemne niespodzianki, takie jak wirusy, oszustwa czy fake newsy.


informatyka

Przedmiot *plastyka* muszę mieć opanowany na poziomie podstawowym. To absolutne minimum potrzebne do funkcjonowania w codziennym życiu. Obejmuje umiejętność posługiwania się farbami plakatowymi, kredkami czy ołówkami do tworzenia bardzo prostych szkiców, nie spełniających żadnych kryteriów artystycznych.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Wiedza z tego przedmiotu przydaje się w każdym zawodzie, ponieważ wyrabia zmysł estetyczny, dzięki któremu potrafimy tworzyć rzeczy spójne wizualnie, a także dostrzegać piękno i harmonię w dziełach innych ludzi i natury.


plastyka

Przedmiot *muzyka* muszę mieć opanowany na poziomie podstawowym. To absolutne minimum potrzebne do funkcjonowania w codziennym życiu. Obejmuje podstawową znajomość gatunków muzycznych i ich wykonawców.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Doświadczenie muzyczne przydaje się w życiu każdego człowieka, ponieważ muzyka poprawia samopoczucie – najbardziej, jeśli ktoś umie poprawić samopoczucie innych osób muzyką wykonywaną samodzielnie.


muzyka

Pracuję w kopalni odkrywkowej, pozyskuję kamień, kruszywo, żwir itp.

Operatorzy maszyn i urządzeń górniczych i pokrewni

Górniczka odkrywkowa

Jakie kompetencje są potrzebne, aby pracować w tym zawodzie? Które umiejętności są najważniejsze i dlaczego? Sprawdź, co powinna umieć Górniczka odkrywkowa.