Żeby firma sprawnie działała, muszę potrafić zarządzać budżetem firmy, planować wydatki, przewidywać zyski, szukać dodatkowych źródeł finansowania, prowadzić lub nadzorować księgi rachunkowe, znać się na systemie podatkowym, przysługujących ulgach podatkowych i rozliczać podatki, a także wiedzieć, jak rozwiązywać problemy finansowe mojej firmy. Mogę zajmować się tym osobiście, zatrudnić księgową/księgowego lub zlecić to biuru rachunkowemu.

finanse i rachunkowość

Muszę znać się na kierowaniu firmą, zarządzaniu procesami i pracownikami. Muszę potrafić pozyskiwać fundusze potrzebne do działania i rozwoju przedsiębiorstwa oraz znać się na rachunkowości zarządczej.

zarządzanie przedsiębiorstwem

Żeby założyć własną firmę, najpierw muszę uzyskać wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, wybierając przy tym m.in. rodzaj działalności i sposób opodatkowania oraz wskazując, kto będzie prowadzić księgowość mojej firmy.

wpis do CEIDG

Muszę zgłosić swoją firmę w Zakładzie Usług Społecznych i ustalić, jakie składki będę płacić za siebie i/lub moich pracowników.

zgłoszenie firmy w ZUS

Działaczka organizacji społecznej

Detektywka prywatna

Specjalistka importu i eksportu

Agentka ubezpieczeniowa

Specjalistka do spraw konsultingu

Specjalistka technicznej obsługi nieruchomości

Muszę dobrze znać matematykę, żeby móc sprawnie zarządzać budżetem firmy, planować wydatki, przewidywać zyski, szukać dodatkowych źródeł finansowania itp.

Przedmiot *matematyka* muszę mieć opanowany na poziomie wysokim. Jest to zaawansowany poziom wiedzy i umiejętności, pozwalający na wykonywanie pracy w danej dziedzinie. Obejmuje arytmetykę, algebrę, geometrię i stereometrię, podstawy geometrii analitycznej, trygonometrii, statystyki.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Znajomość matematyki przydaje się w każdym zawodzie, ponieważ uczy logicznego myślenia, a także daje narzędzia pozwalające modelować i przewidywać przebieg większości zjawisk i procesów – pomaga zatem obiektywnie oceniać rzeczywistość i unikać błędnych decyzji.


matematyka

Muszę znać przepisy związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, takie jak: Kodeks pracy, przepisy BHP, przeciwpożarowe, ochrony środowiska, prawo podatkowe, znać się na sposobach rozliczeń z urzędem skarbowym, Zakładem Ubezpieczeń Społecznych i Narodowym Funduszem Zdrowia, itp. Muszę wiedzieć, jak założyć i prowadzić własną firmę, zaczynając od zarejestrowania jej w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej CEIDG i/lub w Rejestrze Przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym KRS.

Przedmiot *wiedza o społeczeństwie* muszę mieć opanowany na poziomie wysokim. Jest to zaawansowany poziom wiedzy i umiejętności, pozwalający na wykonywanie pracy w danej dziedzinie. Obejmuje wiedzę o działalności naszego państwa, jego strukturze, o sytuacji politycznej na arenie międzynarodowej i/lub znajomość norm prawnych regulujących nadzorowanie pracy innych osób.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Bez znajomości zasad funkcjonowania państwa nie można być w pełni świadomym członkiem żadnego społeczeństwa – zwłaszcza społeczeństwa demokratycznego, które opiera się na pośrednim udziale obywateli w kierowaniu państwem; wiedza z tej dziedziny jest też niezbędna do podjęcia jakiejkolwiek pracy (kodeks pracy) i prowadzenia własnej działalności gospodarczej.


wiedza o społeczeństwie

Posługiwanie się poprawną polszczyzną przydaje mi się podczas tworzenia dokumentów niezbędnych w mojej pracy, pomaga mi też w sprawnym porozumiewaniu się z pracownikami, podwykonawcami, partnerami biznesowymi, itp.

Przedmiot *j. polski* muszę mieć opanowany na poziomie średnim. Jest to średni poziom wiedzy i umiejętności, dający ogólne rozeznanie w danej dziedzinie. Obejmuje czytanie, mówienie i pisanie po polsku bez popełniania błędów gramatycznych, ortograficznych i w wymowie, znajomość kanonu literatury polskiej.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Znajomość poprawnej polszczyzny oraz polskiej literatury i kultury jest ważna w każdym zawodzie, ponieważ pomaga rozumieć konteksty kulturowe i klarownie formułować myśli, ułatwiając tym samym komunikację ze współpracownikami i klientami, a zatem pomagając w awansie zawodowym lub prowadzeniu własnej firmy.


j. polski

Znajomość angielskiego przydaje mi się, jeśli chcę współpracować z zagranicznymi firmami, eksportować moje produkty za granicę, kooperować z dostawcami z Unii Europejskiej i innych krajów oraz zatrudniać obcojęzycznych pracowników.

Przedmiot *j. angielski* muszę mieć opanowany na poziomie średnim. Jest to średni poziom wiedzy i umiejętności, dający ogólne rozeznanie w danej dziedzinie. Obejmuje rozumienie prostych wypowiedzi w języku angielskim oraz prowadzenie prostych rozmów (odpowiednik poziomu A w systemie CEFR).

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Posługiwanie się językiem angielskim znacznie polepsza perspektywy w każdym zawodzie, bo umożliwia podjęcie pracy za granicą lub w międzynarodowej firmie w Polsce, a także dokształcanie się ze źródeł anglojęzycznych, które w wielu dziedzinach są najłatwiej dostępne i najbardziej aktualne.


j. angielski

Przedmiot *biologia* muszę mieć opanowany na poziomie średnim. Jest to średni poziom wiedzy i umiejętności, dający ogólne rozeznanie w danej dziedzinie. Obejmuje podstawy anatomii ludzi i zwierząt oraz fizjologii roślin, rozumienie wpływu różnych substancji na organizmy żywe.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Wiedza biologiczna przydaje się w każdym zawodzie, ponieważ pomaga zachować zdrowie fizyczne i psychiczne.


biologia

Przedmiot *chemia* muszę mieć opanowany na poziomie średnim. Jest to średni poziom wiedzy i umiejętności, dający ogólne rozeznanie w danej dziedzinie. Obejmuje wiedzę o najczęściej występujących pierwiastkach chemicznych i ich związkach, a także umiejętności niezbędne do przeprowadzania prostych reakcji chemicznych z udziałem tych pierwiastków i związków – takich jak zobojętnianie kwasu, otrzymywanie soli, określanie odczynu roztworu czy denaturacja białka.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Znajomość chemii przydaje się w każdym zawodzie, ponieważ pomaga zrozumieć, jak można wykorzystywać i przekształcać otaczające nas substancje dla swojej wygody, korzyści i bezpieczeństwa.


chemia

Przydaje mi się wiedza o właściwościach fizycznych materiałów i półproduktów, z których powstają gotowe wyroby, produkowane przez moją firmę.

Przedmiot *fizyka* muszę mieć opanowany na poziomie średnim. Jest to średni poziom wiedzy i umiejętności, dający ogólne rozeznanie w danej dziedzinie. Obejmuje podstawową znajomość takich zjawisk fizycznych, jak elektryczność, magnetyzm, grawitacja, fale, optyka, termodynamika oraz znajomość najważniejszych praw fizycznych, takich jak zasady dynamiki Newtona.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Wiedza fizyczna jest przydatna bez względu na wykonywany zawód, ponieważ pomaga rozumieć sposób działania maszyn i urządzeń, a także przyczyny procesów naturalnych, co pozwala unikać zagrożeń i kosztownych błędów.


fizyka

W mojej pracy przydaje się umiejętność sprawnego korzystania z komputera, znajomość pakietu Microsoft Office oraz programów usprawniających działalność mojej firmy, np. służących do tworzenia wizualizacji gotowych produktów, prowadzenia sklepu internetowego, hurtowego wystawiania faktur itp.

Przedmiot *informatyka* muszę mieć opanowany na poziomie średnim. Jest to średni poziom wiedzy i umiejętności, dający ogólne rozeznanie w danej dziedzinie. Obejmuje standardowe kompetencje cyfrowe, zwłaszcza obsługę oprogramowania biurowego i/lub prostych programów specjalistycznych.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Ze względu na wzrost użycia nowych technologii kompetencje cyfrowe szybko stają się niezbędną umiejętnością w każdym zawodzie (kto nie będzie ich miał, nie dostanie pracy), a także pozwalają korzystać z technologii bez narażania się na nieprzyjemne niespodzianki, takie jak wirusy, oszustwa czy fake newsy.


informatyka

Przedmiot *plastyka* muszę mieć opanowany na poziomie średnim. Jest to średni poziom wiedzy i umiejętności, dający ogólne rozeznanie w danej dziedzinie. Obejmuje znajomość różnych technik malarskich i rzeźbiarskich, umiejętność tworzenia prac plastycznych przy użyciu różnych materiałów, posługiwania się kołem barw oraz prowadzenia zajęć plastycznych.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Wiedza z tego przedmiotu przydaje się w każdym zawodzie, ponieważ wyrabia zmysł estetyczny, dzięki któremu potrafimy tworzyć rzeczy spójne wizualnie, a także dostrzegać piękno i harmonię w dziełach innych ludzi i natury.


plastyka

Jeśli moja firma zajmuje się produkcją jakichś wyrobów, muszę znać się na maszynach, narzędziach, surowcach i materiałach najlepiej nadających się do wytwarzania tych produktów.

Przedmiot *technika* muszę mieć opanowany na poziomie średnim. Jest to średni poziom wiedzy i umiejętności, dający ogólne rozeznanie w danej dziedzinie. Obejmuje wykonywanie prostych napraw, np. wymiana wtyczki, zamka w drzwiach, bezpiecznika, syfonu, a także montowanie sprzętów i urządzeń korzystając z instrukcji pisanych dla laików.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Posiadając umiejętności techniczne często możemy sami dokonać prostych napraw lub zamontować potrzebne nam urządzenia.


technika

Znajomość zagadnień geograficznych Polski, Europy i świata pozwala mi np. wybrać dobre miejsce na siedzibę firmy, ocenić opłacalność importu towarów z konkretnego państwa lub eksportu moich produktów za granicę.

Przedmiot *geografia* muszę mieć opanowany na poziomie podstawowym. To absolutne minimum potrzebne do funkcjonowania w codziennym życiu. Obejmuje orientację w najbliższym otoczeniu zamieszkania i miejsca pracy, korzystanie z nawigacji GPS podczas wszelkich innych podróży.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Wiedza geograficzna przydaje się w każdym zawodzie, ponieważ pozwala zrozumieć kluczowe czynniki rządzące światową gospodarką.


geografia

Przedmiot *historia* muszę mieć opanowany na poziomie podstawowym. To absolutne minimum potrzebne do funkcjonowania w codziennym życiu. Obejmuje minimum wiedzy z historii powszechnej: bitwa pod Grunwaldem i tym podobne.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Amerykański filozof George Santayana słusznie powiedział: „ten, kto nie pamięta przeszłości, będzie skazany na to, że ją przeżyje powtórnie” – znajomość historii przydaje się w każdym zawodzie, bo pomaga zrozumieć sposób myślenia przedstawicieli różnych narodów i motywy ich działania.


historia

Przedmiot *muzyka* muszę mieć opanowany na poziomie podstawowym. To absolutne minimum potrzebne do funkcjonowania w codziennym życiu. Obejmuje podstawową znajomość gatunków muzycznych i ich wykonawców.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Doświadczenie muzyczne przydaje się w życiu każdego człowieka, ponieważ muzyka poprawia samopoczucie – najbardziej, jeśli ktoś umie poprawić samopoczucie innych osób muzyką wykonywaną samodzielnie.


muzyka

Zawody bez grupy zawodowej

Przedsiębiorczyni

Jakie kompetencje są potrzebne, aby pracować w tym zawodzie? Które umiejętności są najważniejsze i dlaczego? Sprawdź, co powinna umieć Przedsiębiorczyni.