Muszę znać się na rodzajach skał, potrafić określać ich wiek oraz środowisko, w jakim się tworzyły, na podstawie występujących w nich skamieniałości; wiedzieć, w jakich skałach i w jakich miejscach na świecie znajdowano określone typy skamielin. Muszę znać epoki geologiczne Ziemi.

Przedmiot *geografia* muszę mieć opanowany na poziomie eksperckim. Jest to ekspercki poziom wiedzy i umiejętności, umożliwiający realizację najbardziej specjalistycznych zadań z danej dziedziny. Obejmuje rozumienie mniej znanych procesów kształtujących ziemię, klimat, atmosferę i oceany (takich jak np. tektonika, glacjologia, prądy strumieniowe) i analizowanie pod tym kątem warunków na innych ciałach kosmicznych, modelowanie procesów naturalnych i prowadzenie badań, posługiwanie się zaawansowaną terminologią.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Wiedza geograficzna przydaje się w każdym zawodzie, ponieważ pozwala zrozumieć kluczowe czynniki rządzące światową gospodarką.


geografia

Muszę dobrze znać matematykę, żeby móc posługiwać się metodami statystycznymi do rozwiązywania zagadnień paleontologicznych.

Przedmiot *matematyka* muszę mieć opanowany na poziomie wysokim. Jest to zaawansowany poziom wiedzy i umiejętności, pozwalający na wykonywanie pracy w danej dziedzinie. Obejmuje arytmetykę, algebrę, geometrię i stereometrię, podstawy geometrii analitycznej, trygonometrii, statystyki.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Znajomość matematyki przydaje się w każdym zawodzie, ponieważ uczy logicznego myślenia, a także daje narzędzia pozwalające modelować i przewidywać przebieg większości zjawisk i procesów – pomaga zatem obiektywnie oceniać rzeczywistość i unikać błędnych decyzji.


matematyka

Muszę dobrze znać język angielski, żeby móc czytać anglojęzyczną literaturę branżową, uczestniczyć w międzynarodowych konferencjach naukowych, prowadzić badania we współpracy z zagranicznymi naukowcami, itp.

Przedmiot *j. angielski* muszę mieć opanowany na poziomie wysokim. Jest to zaawansowany poziom wiedzy i umiejętności, pozwalający na wykonywanie pracy w danej dziedzinie. Obejmuje swobodne porozumiewanie się w języku angielskim w prostych sytuacjach, pisanie prostych tekstów (odpowiednik poziomu B w systemie CEFR).

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Posługiwanie się językiem angielskim znacznie polepsza perspektywy w każdym zawodzie, bo umożliwia podjęcie pracy za granicą lub w międzynarodowej firmie w Polsce, a także dokształcanie się ze źródeł anglojęzycznych, które w wielu dziedzinach są najłatwiej dostępne i najbardziej aktualne.


j. angielski

Muszę znać budowę współcześnie żyjących roślin i zwierząt oraz ich formy kopalne; świetnie znać zagadnienia ewolucji i powiązania między poszczególnymi grupami roślin i zwierząt.

Przedmiot *biologia* muszę mieć opanowany na poziomie wysokim. Jest to zaawansowany poziom wiedzy i umiejętności, pozwalający na wykonywanie pracy w danej dziedzinie. Obejmuje diagnozowanie podstawowych chorób roślin i zwierząt, rozumienie większości procesów biologicznych, dobrą znajomość anatomii oraz działania drobnoustrojów.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Wiedza biologiczna przydaje się w każdym zawodzie, ponieważ pomaga zachować zdrowie fizyczne i psychiczne.


biologia

Posługiwanie się poprawną polszczyzną przydaje mi się podczas pisania raportów i sprawozdań z mojej pracy, przy publikowaniu ich w czasopismach naukowych, itp.

Przedmiot *j. polski* muszę mieć opanowany na poziomie średnim. Jest to średni poziom wiedzy i umiejętności, dający ogólne rozeznanie w danej dziedzinie. Obejmuje czytanie, mówienie i pisanie po polsku bez popełniania błędów gramatycznych, ortograficznych i w wymowie, znajomość kanonu literatury polskiej.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Znajomość poprawnej polszczyzny oraz polskiej literatury i kultury jest ważna w każdym zawodzie, ponieważ pomaga rozumieć konteksty kulturowe i klarownie formułować myśli, ułatwiając tym samym komunikację ze współpracownikami i klientami, a zatem pomagając w awansie zawodowym lub prowadzeniu własnej firmy.


j. polski

W mojej pracy przydaje się znajomość historii ludzkości.

Przedmiot *historia* muszę mieć opanowany na poziomie średnim. Jest to średni poziom wiedzy i umiejętności, dający ogólne rozeznanie w danej dziedzinie. Obejmuje znajomość wydarzeń historycznych wystarczającą do czerpania z nich inspiracji do pracy.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Amerykański filozof George Santayana słusznie powiedział: „ten, kto nie pamięta przeszłości, będzie skazany na to, że ją przeżyje powtórnie” – znajomość historii przydaje się w każdym zawodzie, bo pomaga zrozumieć sposób myślenia przedstawicieli różnych narodów i motywy ich działania.


historia

Muszę znać się na przepisach BHP, przeciwpożarowych oraz ochrony środowiska, których muszę przestrzegać podczas pracy. Muszę dobrze znać przepisy polskie i międzynarodowe, określające sposób prowadzenia wykopalisk i postępowania ze znalezionymi skamieniałościami.

Przedmiot *WOS* muszę mieć opanowany na poziomie średnim. Jest to średni poziom wiedzy i umiejętności, dający ogólne rozeznanie w danej dziedzinie. Obejmuje znajomość norm prawnych regulujących pracę na konkretnym stanowisku, umiejętność sporządzania dokumentów służbowych i urzędowych.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Bez znajomości zasad funkcjonowania państwa nie można być w pełni świadomym członkiem żadnego społeczeństwa – zwłaszcza społeczeństwa demokratycznego, które opiera się na pośrednim udziale obywateli w kierowaniu państwem; wiedza z tej dziedziny jest też niezbędna do podjęcia jakiejkolwiek pracy (kodeks pracy) i prowadzenia własnej działalności gospodarczej.


Muszę znać skład chemiczny skał, z których zbudowana jest nasza planeta i wiedzieć, w których jest największa szansa na znalezienie skamieniałych pozostałości dawnego życia.

Przedmiot *chemia* muszę mieć opanowany na poziomie średnim. Jest to średni poziom wiedzy i umiejętności, dający ogólne rozeznanie w danej dziedzinie. Obejmuje wiedzę o najczęściej występujących pierwiastkach chemicznych i ich związkach, a także umiejętności niezbędne do przeprowadzania prostych reakcji chemicznych z udziałem tych pierwiastków i związków – takich jak zobojętnianie kwasu, otrzymywanie soli, określanie odczynu roztworu czy denaturacja białka.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Znajomość chemii przydaje się w każdym zawodzie, ponieważ pomaga zrozumieć, jak można wykorzystywać i przekształcać otaczające nas substancje dla swojej wygody, korzyści i bezpieczeństwa.


chemia

Muszę znać cechy fizyczne różnych rodzajów skał i potrafić je rozpoznawać na tej podstawie.

Przedmiot *fizyka* muszę mieć opanowany na poziomie średnim. Jest to średni poziom wiedzy i umiejętności, dający ogólne rozeznanie w danej dziedzinie. Obejmuje podstawową znajomość takich zjawisk fizycznych, jak elektryczność, magnetyzm, grawitacja, fale, optyka, termodynamika oraz znajomość najważniejszych praw fizycznych, takich jak zasady dynamiki Newtona.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Wiedza fizyczna jest przydatna bez względu na wykonywany zawód, ponieważ pomaga rozumieć sposób działania maszyn i urządzeń, a także przyczyny procesów naturalnych, co pozwala unikać zagrożeń i kosztownych błędów.


fizyka

Muszę potrafić posługiwać się specjalistycznymi programami komputerowymi służącymi do gromadzenia i statystycznej analizy danych z moich badań oraz do przedstawiania ich w formie prezentacji multimedialnych.

Przedmiot *informatyka* muszę mieć opanowany na poziomie średnim. Jest to średni poziom wiedzy i umiejętności, dający ogólne rozeznanie w danej dziedzinie. Obejmuje standardowe kompetencje cyfrowe, zwłaszcza obsługę oprogramowania biurowego i/lub prostych programów specjalistycznych.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Ze względu na wzrost użycia nowych technologii kompetencje cyfrowe szybko stają się niezbędną umiejętnością w każdym zawodzie (kto nie będzie ich miał, nie dostanie pracy), a także pozwalają korzystać z technologii bez narażania się na nieprzyjemne niespodzianki, takie jak wirusy, oszustwa czy fake newsy.


informatyka

Muszę potrafić posługiwać się narzędziami do uwidaczniania skamielin, takimi jak sitko, skalpel, pędzle, dłuto, czy młotek i łopatka, a także nowoczesnym sprzętem badawczym, jak georadary, mikroskopy optyczne i skaningowe.

Przedmiot *technika* muszę mieć opanowany na poziomie średnim. Jest to średni poziom wiedzy i umiejętności, dający ogólne rozeznanie w danej dziedzinie. Obejmuje wykonywanie prostych napraw, np. wymiana wtyczki, zamka w drzwiach, bezpiecznika, syfonu, a także montowanie sprzętów i urządzeń korzystając z instrukcji pisanych dla laików.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Posiadając umiejętności techniczne często możemy sami dokonać prostych napraw lub zamontować potrzebne nam urządzenia.


technika

Muszę potrafić rysować szkice znalezionych skamielin.

Przedmiot *plastyka* muszę mieć opanowany na poziomie podstawowym. To absolutne minimum potrzebne do funkcjonowania w codziennym życiu. Obejmuje umiejętność posługiwania się farbami plakatowymi, kredkami czy ołówkami do tworzenia bardzo prostych szkiców, nie spełniających żadnych kryteriów artystycznych.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Wiedza z tego przedmiotu przydaje się w każdym zawodzie, ponieważ wyrabia zmysł estetyczny, dzięki któremu potrafimy tworzyć rzeczy spójne wizualnie, a także dostrzegać piękno i harmonię w dziełach innych ludzi i natury.


plastyka

Przedmiot *muzyka* muszę mieć opanowany na poziomie podstawowym. To absolutne minimum potrzebne do funkcjonowania w codziennym życiu. Obejmuje podstawową znajomość gatunków muzycznych i ich wykonawców.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Doświadczenie muzyczne przydaje się w życiu każdego człowieka, ponieważ muzyka poprawia samopoczucie – najbardziej, jeśli ktoś umie poprawić samopoczucie innych osób muzyką wykonywaną samodzielnie.


muzyka

Biolożka morska

Archeolożka

Etnografka

Geolożka

Geofizyczka

Specjalistka przetwarzania odpadów promieniotwórczych

Badam szczątki zwierząt i roślin żyjących na Ziemi przed pojawieniem się człowieka.

Fizycy, chemicy i specjaliści nauk o Ziemi

Paleontolożka

Jakich przedmiotów warto się uczyć, aby pracować w tym zawodzie? Sprawdź, w jaki sposób i dlaczego przydaje mi się wiedza szkolna.

Paleontolożka

Paleontolożka

geografiaekspert

matematykawysoki

j. angielskiwysoki

biologiawysoki

j. polskiśredni

historiaśredni

WOSśredni

chemiaśredni

fizykaśredni

informatykaśredni

technikaśredni

plastykapodstawowy

muzykapodstawowy