Muszę zaliczyć ten przedmiot i zdać egzamin zawodowy; muszę potrafić oceniać jakość surowców i półproduktów spożywczych; rozpoznawać zmiany zachodzące w przechowywanych produktach oraz wiedzieć, które z nich świadczą o tym, że żywność nie nadaje się już do spożycia; muszę wiedzieć, w jakich warunkach należy przechowywać żywność w magazynie, żeby długo zachowała świeżość, smak i wartości odżywcze; potrafić dobierać metody utrwalania (solenie, wędzenie, peklowanie, pasteryzacja, kandyzowanie, itp.) do rodzaju produktów spożywczych; znać i stosować receptury różnych potraw, przetworów, produktów garmażeryjnych, itp.; przestrzegać zasad racjonalnej gospodarki żywnością oraz GHP (Zasady Dobrej Praktyki Higienicznej), GMP (Dobrej Praktyki Produkcyjnej) i HACCP; potrafić przygotowywać, porcjować, dekorować oraz wydawać potrawy i napoje.

przygotowanie i wydawanie dań

Muszę zaliczyć ten przedmiot i zdać egzamin zawodowy; znać składniki pokarmowe (białka, tłuszcze, węglowodany, witaminy, minerały, błonnik itp.) oraz wiedzieć, w jakich produktach i w jakiej ilości się znajdują; potrafić obliczać wartość energetyczną potraw, czyli kalkulować, ile kalorii dostarczy konkretne danie o określonej gramaturze (czyli masie); komponować jadłospisy tak, żeby potrawy mogły być spożywane przez osoby przestrzegające diety niskotłuszczowej, bezglutenowej, bezlaktozowej itp. i wprowadzać w nich niezbędne poprawki, np. dostosowujące liczbę kalorii do zapotrzebowania konkretnej grupy osób (sportowców, ciężarnych, młodzieży,...); potrafić skomponować jadłospis restauracji, kawiarni, stołówki szkolnej, baru szybkiej obsługi; muszę wiedzieć, w jakiej kolejności należy zapisywać w karcie dań poszczególne grupy potraw i napojów (np. w przypadku kawiarni menu powinno wyglądać tak: napoje gorące, przekąski zimne i gorące, desery, napoje zimne); potrafić obliczać zapotrzebowanie na surowce i półprodukty potrzebne do przyrządzania wszystkich potraw, jakie są w menu oraz ustalać ceny dań i napojów, biorąc pod uwagę koszty zakupu produktów i marżę gastronomiczną; muszę wiedzieć, jaka bielizna stołowa (obrusy, serwetki itp.) oraz zastawa musi być na wyposażeniu lokalu, żeby codziennie sprawnie funkcjonował, a jakiej potrzeba do przeprowadzenia dużej imprezy; znać się na urządzeniach i sprzęcie niezbędnym do przygotowywania potraw (piekarniki, kuchenki, patelnie, garnki, naczynia żaroodporne, maszynki do mielenia, blendery, itp.).

organizacja żywienia i usług gastronomicznych

Barista

Piwowar

Specjalista technicznej obsługi nieruchomości

Menedżer restauracji

Przedsiębiorca

Sommelier

Muszę znać grupy składników pokarmowych, ich źródła, przemiany w organizmie człowieka oraz wpływ na zdrowie i samopoczucie.

Przedmiot *biologia* muszę mieć opanowany na poziomie wysokim. Jest to zaawansowany poziom wiedzy i umiejętności, pozwalający na wykonywanie pracy w danej dziedzinie. Obejmuje diagnozowanie podstawowych chorób roślin i zwierząt, rozumienie większości procesów biologicznych, dobrą znajomość anatomii oraz działania drobnoustrojów.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Wiedza biologiczna przydaje się w każdym zawodzie, ponieważ pomaga zachować zdrowie fizyczne i psychiczne.


biologia

W mojej pracy przydaje się znajomość chemii, w tym składu chemicznego dodatków do żywności: sztucznych i naturalnych konserwantów, barwników, polepszaczy smaku, środków przeciwzbrylających.

Przedmiot *chemia* muszę mieć opanowany na poziomie wysokim. Jest to zaawansowany poziom wiedzy i umiejętności, pozwalający na wykonywanie pracy w danej dziedzinie. Obejmuje umiejętność zapisywania równań reakcji chemicznych, przewidywania rezultatów tych reakcji i separowania ich produktów, rozpoznawania niektórych substancji na podstawie ich właściwości chemicznych, uzyskiwanie roztworów o określonych stężeniach.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Znajomość chemii przydaje się w każdym zawodzie, ponieważ pomaga zrozumieć, jak można wykorzystywać i przekształcać otaczające nas substancje dla swojej wygody, korzyści i bezpieczeństwa.


chemia

W pracy obliczam wartość energetyczną potraw, ich gramaturę, zapotrzebowanie na surowce i półprodukty spożywcze w lokalu, w którym pracuję, w zależności od aktualnego menu; kalkuluję ceny potraw, muszę więc dobrze znać matematykę.

Przedmiot *matematyka* muszę mieć opanowany na poziomie średnim. Jest to średni poziom wiedzy i umiejętności, dający ogólne rozeznanie w danej dziedzinie. Obejmuje arytmetykę, podstawy algebry i geometrii.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Znajomość matematyki przydaje się w każdym zawodzie, ponieważ uczy logicznego myślenia, a także daje narzędzia pozwalające modelować i przewidywać przebieg większości zjawisk i procesów – pomaga zatem obiektywnie oceniać rzeczywistość i unikać błędnych decyzji.


matematyka

Posługiwanie się poprawną polszczyzną pozwala mi pisać niezawierające błędów menu i jadłospisy.

Przedmiot *j. polski* muszę mieć opanowany na poziomie średnim. Jest to średni poziom wiedzy i umiejętności, dający ogólne rozeznanie w danej dziedzinie. Obejmuje czytanie, mówienie i pisanie po polsku bez popełniania błędów gramatycznych, ortograficznych i w wymowie, znajomość kanonu literatury polskiej.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Znajomość poprawnej polszczyzny oraz polskiej literatury i kultury jest ważna w każdym zawodzie, ponieważ pomaga rozumieć konteksty kulturowe i klarownie formułować myśli, ułatwiając tym samym komunikację ze współpracownikami i klientami, a zatem pomagając w awansie zawodowym lub prowadzeniu własnej firmy.


j. polski

Znajomość geografii przydaje mi się, jeśli chcę wiedzieć, z jakich rejonów świata pochodzą produkty, które chcę mieć w swoim menu.

Przedmiot *geografia* muszę mieć opanowany na poziomie średnim. Jest to średni poziom wiedzy i umiejętności, dający ogólne rozeznanie w danej dziedzinie. Obejmuje umiejętność orientowania się w terenie bez GPS na podstawie map, określanie kierunków geograficznych, szacowanie odległości między miejscami, wskazywanie na mapie dużych polskich miast i większości krajów świata, a także najbardziej znanych atrakcji turystycznych w Polsce i na świecie.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Wiedza geograficzna przydaje się w każdym zawodzie, ponieważ pozwala zrozumieć kluczowe czynniki rządzące światową gospodarką.


geografia

Muszę znać przepisy przeciwpożarowe, ochrony środowiska oraz sanitarno-epidemiologiczne.

Przedmiot *WOS* muszę mieć opanowany na poziomie średnim. Jest to średni poziom wiedzy i umiejętności, dający ogólne rozeznanie w danej dziedzinie. Obejmuje znajomość norm prawnych regulujących pracę na konkretnym stanowisku, umiejętność sporządzania dokumentów służbowych i urzędowych.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Bez znajomości zasad funkcjonowania państwa nie można być w pełni świadomym członkiem żadnego społeczeństwa – zwłaszcza społeczeństwa demokratycznego, które opiera się na pośrednim udziale obywateli w kierowaniu państwem; wiedza z tej dziedziny jest też niezbędna do podjęcia jakiejkolwiek pracy (kodeks pracy) i prowadzenia własnej działalności gospodarczej.


Dzięki umiejętności sprawnego korzystania z komputera mogę zamawiać produkty spożywcze przez internet, konsultować receptury.

Przedmiot *informatyka* muszę mieć opanowany na poziomie średnim. Jest to średni poziom wiedzy i umiejętności, dający ogólne rozeznanie w danej dziedzinie. Obejmuje standardowe kompetencje cyfrowe, zwłaszcza obsługę oprogramowania biurowego i/lub prostych programów specjalistycznych.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Ze względu na wzrost użycia nowych technologii kompetencje cyfrowe szybko stają się niezbędną umiejętnością w każdym zawodzie (kto nie będzie ich miał, nie dostanie pracy), a także pozwalają korzystać z technologii bez narażania się na nieprzyjemne niespodzianki, takie jak wirusy, oszustwa czy fake newsy.


informatyka

Wyczucie stylu, kreatywność i zdolności plastyczne mogą mi się przydać przy nadawaniu daniom odpowiedniego wyglądu na talerzach, aranżacji wystroju lokalu gastronomicznego, w którym pracuję.

Przedmiot *plastyka* muszę mieć opanowany na poziomie średnim. Jest to średni poziom wiedzy i umiejętności, dający ogólne rozeznanie w danej dziedzinie. Obejmuje znajomość różnych technik malarskich i rzeźbiarskich, umiejętność tworzenia prac plastycznych przy użyciu różnych materiałów, posługiwania się kołem barw oraz prowadzenia zajęć plastycznych.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Wiedza z tego przedmiotu przydaje się w każdym zawodzie, ponieważ wyrabia zmysł estetyczny, dzięki któremu potrafimy tworzyć rzeczy spójne wizualnie, a także dostrzegać piękno i harmonię w dziełach innych ludzi i natury.


plastyka

Przedmiot *j. angielski* muszę mieć opanowany na poziomie podstawowym. To absolutne minimum potrzebne do funkcjonowania w codziennym życiu. Obejmuje znajomość pojedynczych słów w języku angielskim.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Posługiwanie się językiem angielskim znacznie polepsza perspektywy w każdym zawodzie, bo umożliwia podjęcie pracy za granicą lub w międzynarodowej firmie w Polsce, a także dokształcanie się ze źródeł anglojęzycznych, które w wielu dziedzinach są najłatwiej dostępne i najbardziej aktualne.


j. angielski

Przedmiot *historia* muszę mieć opanowany na poziomie podstawowym. To absolutne minimum potrzebne do funkcjonowania w codziennym życiu. Obejmuje minimum wiedzy z historii powszechnej: bitwa pod Grunwaldem i tym podobne.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Amerykański filozof George Santayana słusznie powiedział: „ten, kto nie pamięta przeszłości, będzie skazany na to, że ją przeżyje powtórnie” – znajomość historii przydaje się w każdym zawodzie, bo pomaga zrozumieć sposób myślenia przedstawicieli różnych narodów i motywy ich działania.


historia

Żeby wiedzieć, jak obrabiać surowce spożywcze, żeby uzyskać produkty o określonych właściwościach smakowych i wizualnych, potrzebna jest znajomość fizyki. Smażenie, pieczenie, gotowanie, grillowanie… to wszystko przykłady wykorzystania zjawisk fizycznych do zmiany własności odżywczych i smakowych produktów żywnościowych. Dużej wiedzy fizycznej wymaga zwłaszcza kuchnia molekularna.

Przedmiot *fizyka* muszę mieć opanowany na poziomie podstawowym. To absolutne minimum potrzebne do funkcjonowania w codziennym życiu. Obejmuje intuicyjne rozumienie mechaniki i dynamiki, świadomość zagrożeń związanych z prądem elektrycznym oraz ciepłem i zimnem.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Wiedza fizyczna jest przydatna bez względu na wykonywany zawód, ponieważ pomaga rozumieć sposób działania maszyn i urządzeń, a także przyczyny procesów naturalnych, co pozwala unikać zagrożeń i kosztownych błędów.


fizyka

Przedmiot *muzyka* muszę mieć opanowany na poziomie podstawowym. To absolutne minimum potrzebne do funkcjonowania w codziennym życiu. Obejmuje podstawową znajomość gatunków muzycznych i ich wykonawców.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Doświadczenie muzyczne przydaje się w życiu każdego człowieka, ponieważ muzyka poprawia samopoczucie – najbardziej, jeśli ktoś umie poprawić samopoczucie innych osób muzyką wykonywaną samodzielnie.


muzyka

Przedmiot *technika* muszę mieć opanowany na poziomie podstawowym. To absolutne minimum potrzebne do funkcjonowania w codziennym życiu. Obejmuje wykonywanie najprostszych napraw, np. wymiana żarówki lub baterii, odkręcenie lub przyklejenie czegoś.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Posiadając umiejętności techniczne często możemy sami dokonać prostych napraw lub zamontować potrzebne nam urządzenia.


technika

Przygotowuję potrawy, oceniam jakość żywności, tworzę jadłospisy.

Przez żołądek do zdrowia, czyli o pracy dietetyczki

Średni personel w zakresie działalności artystycznej, kulturalnej i kulinarnej

Specjalista żywienia

Jakie kompetencje są potrzebne, aby pracować w tym zawodzie? Które umiejętności są najważniejsze i dlaczego? Sprawdź, co powinien umieć Specjalista żywienia.