Można powiedzieć, że zajmuję się wszystkim, co jest związane z budową, konserwacją i naprawami fortepianów i pianin. Dzięki tym instrumentom możemy spędzać cudowne chwile słuchając wirtuozów wykonujących piękne utwory muzyczne. By w pełni delektować się dźwiękiem warto jednak znać tajniki instrumentu tak, jak ja. Mało kto wie, że fortepian zbudowany jest z ponad jedenastu tysięcy części, które trzeba precyzyjnie wykonać i zmontować, aby brzmiał tak, jak należy. Ponadto poszczególne typy fortepianów i pianin różnią się między sobą np. ilością klawiszy czy pedałów.
Ja muszę świetnie znać się na budowie każdego z nich, rozróżniać, projektować i wykonywać poszczególne podzespoły i części, takie jak: nakrywa klawiaturowa, tłumiki, listwa pedałowa, mostek basowy i wiolinowy, kołki zaczepowe, dźwignia repetycyjna, kontrklawiatura i wiele innych. Posługuję się przy tym specjalistycznymi narzędziami, takimi jak: heble, skrobaki, polerki, szlifierki kątowe, ściski do drewna, frezarki, rylce. Części pianin i fortepianów wykonuje się z różnych materiałów: drewna, filcu, tworzyw sztucznych, z metalu robi się ramę, struny, pedały, cięgna, muszę więc znać ich właściwości fizyczne i umieć je odpowiednio wykorzystać, np. wiedzieć, że na dno rezonansowe najlepiej nadaje się świerk, a do wykonania zespołu klawiatury używa się sosny.
Bardzo ważne jest, żeby wszystkie części miały odpowiednie wymiary, właściwą grubość, wilgotność i inne parametry, które mierzę posługując się m.in. mikrometrem, suwmiarką, higrometrem, czy dynamometrem. Kiedy wszystkie elementy i podzespoły instrumentu są gotowe, przychodzi czas na zmontowanie ich w jedną całość, muszę więc wiedzieć, w jakiej kolejności to robić, i sprawdzać zgodność wykonywanych prac z dokumentacją techniczną konkretnego modelu – przydaje mi się więc umiejętność posługiwania się rysunkiem technicznym.
Gotowy instrument trzeba nastroić, czyli wyregulować wysokości dźwięków wytwarzanych przez naciśnięcie poszczególnych klawiszy tak, żeby harmonijnie współbrzmiały. Aby to zrobić, używam kamertonu, który emituje dźwięk wzorcowy [a1], porównując go z dźwiękiem wydawanym przez klawisz a1 fortepianu lub pianina naciągam lub luzuję strunę A tak, żeby oba dźwięki tak samo brzmiały. Struny przypisane do kolejnych klawiszy stroję zgodnie z regułami harmonii, a potem nadaję im m.in. odpowiednią intonację poprzez obróbkę filcu pokrywającego młotki.
Stroję także gotowe instrumenty, które np. uległy rozstrojeniu podczas transportu, zmian temperatury i wilgotności, przez upływ czasu albo po naprawie. Oprócz budowania nowych instrumentów zajmuję się także naprawą fortepianów i pianin. Muszę więc potrafić diagnozować przyczyny usterek, wymieniać zniszczone elementy albo przywracać im właściwą funkcję.
Co powinnam umieć?
Muszę umieć grać na pianinie/fortepianie i mieć bardzo dobry słuch muzyczny, żeby podczas gry rozpoznawać fałszywe tony oraz potrafić poprawnie stroić instrumenty.
W mojej pracy bardzo ważna jest znajomość fizyki, a zwłaszcza akustyki, czyli powstawania i rozchodzenia się dźwięków, bo dzięki niej wiem, jaki kształt muszą mieć poszczególne elementy fortepianu lub pianina i z czego należy je zrobić, żeby instrument pięknie grał, istotna jest też wiedza o siłach działających na struny i cięgna podczas gry.
Jakie kompetencje miękkie są ważne w mojej pracy?
- dokładność,
- cierpliwość,
- sumienność,
- kreatywność,
- opanowanie,
- rzetelność,
- umiejętność pełnego skoncentrowania się na pracy.
Gdzie mogę pracować?
Mogę znaleźć zatrudnienie w firmach produkujących fortepianu lub pianina, w ośrodkach kultury, szkołach muzycznych. Mogę też otworzyć własną działalność gospodarczą.