Muszę mieć prawo jazdy tej kategorii, żeby móc kierować ciągnikami rolniczymi i sadowniczymi z ciężką przyczepą.

prawo jazdy (T)

Muszę zaliczyć ten przedmiot i zdać egzamin zawodowy. Muszę wiedzieć, jak wybrać najlepszy teren do założenia sadu; jak przygotować glebę przed posadzeniem roślin; jak nawadniać i nawozić drzewa i krzewy, żeby dobrze rosły i owocowały; jak optymalnie rozplanować układ drzew i krzewów na określonej powierzchni; jak formować i ciąć korony drzew; jak zapobiegać szkodom wyrządzanym przez wiosenne przymrozki. Muszę też umieć rozpoznawać stadia dojrzałości owoców i wiedzieć, kiedy można je zbierać, żeby miały jak najwięcej wartości odżywczych; wiedzieć, jak prowadzić zbiory, aby ich nie uszkodzić; jakie warunki muszą być zapewnione w przechowalni dla określonego gatunku owoców, itp.

zakładanie i prowadzenie upraw ogrodniczych

Rolnik

Chmielarz

Kosmiczny farmer

Producent żywności ekologicznej

Baca

Greenkeeper

Muszę znać gatunki drzew i krzewów owocowych; wiedzieć, na jakich glebach najlepiej rosną, jakich nawozów i częstotliwości podlewania potrzebują; znać choroby i szkodniki, które mogą je atakować oraz umieć je zwalczać.

Przedmiot *biologia* muszę mieć opanowany na poziomie wysokim. Jest to zaawansowany poziom wiedzy i umiejętności, pozwalający na wykonywanie pracy w danej dziedzinie. Obejmuje diagnozowanie podstawowych chorób roślin i zwierząt, rozumienie większości procesów biologicznych, dobrą znajomość anatomii oraz działania drobnoustrojów.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Wiedza biologiczna przydaje się w każdym zawodzie, ponieważ pomaga zachować zdrowie fizyczne i psychiczne.


biologia

Muszę znać matematykę, żeby móc obliczać ile roślin mogę posadzić na gruncie o określonej powierzchni; ile pieniędzy mogę zainwestować w sprzęt i maszyny sadownicze; .muszę umieć przeliczać, ile nawozu trzeba rozsypać/rozlać, żeby osiągnąć optymalne stężenie w glebie; ile środka owadobójczego/grzybobójczego trzeba dolać do rozpylacza o określonej pojemności, żeby stężenie było skuteczne, ale nie spaliło np. liści albo kwiatów; ile potrzebuję skrzynek na zbiory z określonego areału; ilu robotników i na jaki okres muszę zatrudnić, żeby w optymalnym czasie zebrać plony.

Przedmiot *matematyka* muszę mieć opanowany na poziomie średnim. Jest to średni poziom wiedzy i umiejętności, dający ogólne rozeznanie w danej dziedzinie. Obejmuje arytmetykę, podstawy algebry i geometrii.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Znajomość matematyki przydaje się w każdym zawodzie, ponieważ uczy logicznego myślenia, a także daje narzędzia pozwalające modelować i przewidywać przebieg większości zjawisk i procesów – pomaga zatem obiektywnie oceniać rzeczywistość i unikać błędnych decyzji.


matematyka

Muszę znać się na rodzajach gleb; wiedzieć, jakie mają właściwości (zwięzłość, pH, żyzność, przepuszczalność wody) oraz jakie drzewa i krzewy owocowe najlepiej będą na nich rosnąć.

Przedmiot *geografia* muszę mieć opanowany na poziomie średnim. Jest to średni poziom wiedzy i umiejętności, dający ogólne rozeznanie w danej dziedzinie. Obejmuje umiejętność orientowania się w terenie bez GPS na podstawie map, określanie kierunków geograficznych, szacowanie odległości między miejscami, wskazywanie na mapie dużych polskich miast i większości krajów świata, a także najbardziej znanych atrakcji turystycznych w Polsce i na świecie.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Wiedza geograficzna przydaje się w każdym zawodzie, ponieważ pozwala zrozumieć kluczowe czynniki rządzące światową gospodarką.


geografia

Muszę znać przepisy określające sposoby prowadzenia gospodarstw rolnych, przeciwpożarowe, dotyczące ochrony środowiska. Muszę umieć napisać wniosek o wypłatę odszkodowania za utracone plony czy o dopłaty z budżetu państwa lub funduszy unijnych.

Przedmiot *wiedza o społeczeństwie* muszę mieć opanowany na poziomie średnim. Jest to średni poziom wiedzy i umiejętności, dający ogólne rozeznanie w danej dziedzinie. Obejmuje znajomość norm prawnych regulujących pracę na konkretnym stanowisku, umiejętność sporządzania dokumentów służbowych i urzędowych.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Bez znajomości zasad funkcjonowania państwa nie można być w pełni świadomym członkiem żadnego społeczeństwa – zwłaszcza społeczeństwa demokratycznego, które opiera się na pośrednim udziale obywateli w kierowaniu państwem; wiedza z tej dziedziny jest też niezbędna do podjęcia jakiejkolwiek pracy (kodeks pracy) i prowadzenia własnej działalności gospodarczej.


wiedza o społeczeństwie

Muszę wiedzieć, jaki jest skład chemiczny moich gruntów; jakich składników (takich jak np. fosfor, wapń, potas, żelazo) potrzebują do wzrostu i owocowania drzewa i krzewy, które uprawiam; znać rodzaje nawozów sztucznych i środków ochrony roślin, wiedzieć, w jakich warunkach można ich używać, jakich nie wolno ze sobą mieszać, bo nie będą działać.

Przedmiot *chemia* muszę mieć opanowany na poziomie średnim. Jest to średni poziom wiedzy i umiejętności, dający ogólne rozeznanie w danej dziedzinie. Obejmuje wiedzę o najczęściej występujących pierwiastkach chemicznych i ich związkach, a także umiejętności niezbędne do przeprowadzania prostych reakcji chemicznych z udziałem tych pierwiastków i związków – takich jak zobojętnianie kwasu, otrzymywanie soli, określanie odczynu roztworu czy denaturacja białka.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Znajomość chemii przydaje się w każdym zawodzie, ponieważ pomaga zrozumieć, jak można wykorzystywać i przekształcać otaczające nas substancje dla swojej wygody, korzyści i bezpieczeństwa.


chemia

W gospodarstwie sadowniczym używam różnych maszyn i urządzeń, które usprawniają i przyspieszają pracę, takich jak: ciągniki sadownicze, kombajny do zbioru owoców, opryskiwacze, platformy do zbiorów owoców, rozsiewacze nawozów, sadzarki, zgarniacze gałęzi, otrząsarki owoców, muszę więc bardzo dobrze znać się na ich obsłudze i konserwacji oraz umieć usuwać drobne awarie. Zdolności techniczne przydają mi się także podczas budowania podpórek dla drzew i krzewów.

Przedmiot *technika* muszę mieć opanowany na poziomie średnim. Jest to średni poziom wiedzy i umiejętności, dający ogólne rozeznanie w danej dziedzinie. Obejmuje wykonywanie prostych napraw, np. wymiana wtyczki, zamka w drzwiach, bezpiecznika, syfonu, a także montowanie sprzętów i urządzeń korzystając z instrukcji pisanych dla laików.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Posiadając umiejętności techniczne często możemy sami dokonać prostych napraw lub zamontować potrzebne nam urządzenia.


technika

Przedmiot *j. polski* muszę mieć opanowany na poziomie podstawowym. To absolutne minimum potrzebne do funkcjonowania w codziennym życiu. Obejmuje czytanie, mówienie i pisanie prostych zdań po polsku.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Znajomość poprawnej polszczyzny oraz polskiej literatury i kultury jest ważna w każdym zawodzie, ponieważ pomaga rozumieć konteksty kulturowe i klarownie formułować myśli, ułatwiając tym samym komunikację ze współpracownikami i klientami, a zatem pomagając w awansie zawodowym lub prowadzeniu własnej firmy.


j. polski

Dzięki znajomości języka angielskiego mogę śledzić w internecie nowinki z branży sadowniczej, dowiadywać się o nowych sposobach uprawy i ochrony roślin i znaleźć zbyt na moje owoce u zagranicznych kontrahentów.

Przedmiot *j. angielski* muszę mieć opanowany na poziomie podstawowym. To absolutne minimum potrzebne do funkcjonowania w codziennym życiu. Obejmuje znajomość pojedynczych słów w języku angielskim.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Posługiwanie się językiem angielskim znacznie polepsza perspektywy w każdym zawodzie, bo umożliwia podjęcie pracy za granicą lub w międzynarodowej firmie w Polsce, a także dokształcanie się ze źródeł anglojęzycznych, które w wielu dziedzinach są najłatwiej dostępne i najbardziej aktualne.


j. angielski

Znajomość historii sadownictwa przydaje mi się, jeśli w swoim sadzie chcę uprawiać drzewa i krzewy owocowe, które były popularne wiele lat (lub nawet wieków) temu.

Przedmiot *historia* muszę mieć opanowany na poziomie podstawowym. To absolutne minimum potrzebne do funkcjonowania w codziennym życiu. Obejmuje minimum wiedzy z historii powszechnej: bitwa pod Grunwaldem i tym podobne.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Amerykański filozof George Santayana słusznie powiedział: „ten, kto nie pamięta przeszłości, będzie skazany na to, że ją przeżyje powtórnie” – znajomość historii przydaje się w każdym zawodzie, bo pomaga zrozumieć sposób myślenia przedstawicieli różnych narodów i motywy ich działania.


historia

Znajomość fizyki przydaje mi się np. do planowania nawadniania sadu.

Przedmiot *fizyka* muszę mieć opanowany na poziomie podstawowym. To absolutne minimum potrzebne do funkcjonowania w codziennym życiu. Obejmuje intuicyjne rozumienie mechaniki i dynamiki, świadomość zagrożeń związanych z prądem elektrycznym oraz ciepłem i zimnem.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Wiedza fizyczna jest przydatna bez względu na wykonywany zawód, ponieważ pomaga rozumieć sposób działania maszyn i urządzeń, a także przyczyny procesów naturalnych, co pozwala unikać zagrożeń i kosztownych błędów.


fizyka

Umiejętność sprawnej obsługi komputera przydaje mi się np. do zamawiania w sieci nawozów, oprysków, potrzebnych mi części zamiennych do maszyn sadowniczych.

Przedmiot *informatyka* muszę mieć opanowany na poziomie podstawowym. To absolutne minimum potrzebne do funkcjonowania w codziennym życiu. Obejmuje umiejętność najbardziej podstawowej obsługi komputera.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Ze względu na wzrost użycia nowych technologii kompetencje cyfrowe szybko stają się niezbędną umiejętnością w każdym zawodzie (kto nie będzie ich miał, nie dostanie pracy), a także pozwalają korzystać z technologii bez narażania się na nieprzyjemne niespodzianki, takie jak wirusy, oszustwa czy fake newsy.


informatyka

Przedmiot *plastyka* muszę mieć opanowany na poziomie podstawowym. To absolutne minimum potrzebne do funkcjonowania w codziennym życiu. Obejmuje umiejętność posługiwania się farbami plakatowymi, kredkami czy ołówkami do tworzenia bardzo prostych szkiców, nie spełniających żadnych kryteriów artystycznych.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Wiedza z tego przedmiotu przydaje się w każdym zawodzie, ponieważ wyrabia zmysł estetyczny, dzięki któremu potrafimy tworzyć rzeczy spójne wizualnie, a także dostrzegać piękno i harmonię w dziełach innych ludzi i natury.


plastyka

Przedmiot *muzyka* muszę mieć opanowany na poziomie podstawowym. To absolutne minimum potrzebne do funkcjonowania w codziennym życiu. Obejmuje podstawową znajomość gatunków muzycznych i ich wykonawców.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Doświadczenie muzyczne przydaje się w życiu każdego człowieka, ponieważ muzyka poprawia samopoczucie – najbardziej, jeśli ktoś umie poprawić samopoczucie innych osób muzyką wykonywaną samodzielnie.


muzyka

Rolnicy produkcji roślinnej

Sadownik

Jakie kompetencje są potrzebne, aby pracować w tym zawodzie? Które umiejętności są najważniejsze i dlaczego? Sprawdź, co powinien umieć Sadownik.