Internet to narzędzie, z którego chyba każdy z nas korzysta codziennie. Wielu nie potrafi już sobie wyobrazić, jak wyglądało życie przed stworzeniem globalnej sieci. Ale tak, jak w realnym świecie osoby z niepełnosprawnościami napotykają przeszkody w swobodnym dostępie np. do komunikacji miejskiej - przez brak podjazdów dla wózków, czy do urzędów - przez brak tłumaczy języka migowego, tak i w wirtualnym świecie funkcjonują bariery, które utrudniają im swobodne korzystanie z serwisów internetowych i aplikacji mobilnych. Jako audytor dostępności stron internetowych pracuję nad tym, by usuwać te wirtualne przeszkody.
Czym dokładnie się zajmuję? Kompleksowo sprawdzam strony, serwisy i aplikacje mobilne pod kątem ich dostępności dla osób niewidomych, słabowidzących, niesłyszących albo sparaliżowanych i przez to niemogących korzystać z klawiatury czy myszki. Zanim przystąpię do pracy, muszę dowiedzieć się od klienta zlecającego audyt, w jakim celu stworzył stronę, serwis lub aplikację, jakie jest ich przeznaczenie i jakie mają specyficzne funkcjonalności oraz jakie języki programowania zastosowano do ich stworzenia.
Jeśli strona posiada dużą ilość podstron lub widoków, testowanie wszystkich trwałoby bardzo długo i byłoby niecelowe, bo na większości z nich pojawiają się takie same problemy. Dlatego typuję kluczowe podstrony, które będę badać. Może to być np. strona główna, informacje o instytucji/twórcy strony, formularze kontaktowe, koszyk zakupów, formularz rejestracji i logowania. Czasem nie ma nawet potrzeby sprawdzania całej podstrony, wystarczy wytypować charakterystyczne elementy, np.: galerie, infografiki, pliki audio/wideo, ankiety, formularze kontaktowe, zakładki, suwaki.
Po wybraniu elementów, które będę testować, uruchamiam narzędzie deweloperskie dołączane do przeglądarek internetowych, pozwalające na dostęp do kodu HTML, CSS, konsoli JavaScript i drzewa dostępności. Oceniam, czy kod HTML strony, serwisu lub aplikacji mobilnej pozwala na korzystanie z nich przy pomocy różnego rodzaju oprogramowania, w tym technologii wspomagających, czyli np. programów powiększających i udźwiękawiających, syntezatorów mowy, czytników ekranu, dzięki którym można na przykład wydrukować informacje ze strony internetowej brajlem na dołączonej drukarce.
Badam, czy wszystkie infografiki, wykresy, mapy, pola formularzy i inne elementy nietekstowe posiadają wersję tekstową, pozwalającą użytkownikowi z niepełnosprawnością zamienić je na tekst o powiększonym druku, mowę syntetyczną, symbole lub język uproszczony. Kontroluję, czy wszystkie treści multimedialne na testowanej stronie mają audiodeskrypcję oraz czy po wczytaniu strony nie włącza się automatycznie muzyka albo reklamy z dźwiękiem, co utrudniałoby niewidomym użytkownikom usłyszenie głosu lektora z programu czytającego zawartość strony.
Testuję możliwość poruszania się po stronie i dostępu do wszystkich jej elementów tylko przy użyciu klawiatury. Do moich zadań należy też ocena, czy użytkownik ma wystarczająco dużo czasu na zapoznanie się z treścią strony i wykonanie określonego zadania, np. założenie konta użytkownika, czy strona ma odpowiedni kontrast między tekstem i grafikami a tłem, oraz czy nie ma na niej zbyt wielu elementów czerwonych albo migających więcej niż trzy razy na sekundę, co mogłoby wywołać atak padaczki u podatnego użytkownika. Jeśli twórca strony sobie tego życzy, mogę też sprawdzić, czy treść informacji zawartych na stronie jest zrozumiała, nie zawiera zbyt wielu słów dwuznacznych lub bardzo fachowych.
Pierwszy etap audytu przeprowadzam osobiście. W drugim zlecam ocenę strony osobom z różnymi rodzajami niepełnosprawności. Dzięki temu uzyskuję najbardziej wiarygodne wyniki. Po przeprowadzeniu audytu przygotowuję raport zawierający informacje o znalezionych błędach i ich konsekwencjach dla osób z niepełnosprawnościami oraz sposoby rozwiązania problemów.
Co powinienem umieć?
Audyt dostępności cyfrowej przeprowadzany jest zgodnie z międzynarodowym standardem dotyczącym tworzenia w pełni dostosowanych serwisów i treści cyfrowych: WCAG 2.0 Web Content Accessibility Guidelines – Wytyczne dotyczące dostępności treści internetowych, muszę więc świetnie go znać oraz być dobrym programistą. Szczególnie ważna jest znajomość HTML, CSS, JavaScript oraz umiejętność samodzielnego tworzenia frontendu, testowania działania stron, serwisów i aplikacji mobilnych.
W pracy posługuję się też czytnikami ekranu, np. NVDA, VoiceOver, JAWS, analizatorami kontrastu, walidatorami poprawności kodu HTML i automatycznymi narzędziami do badania wybrany elementów stron internetowych, np. WAVE, ARC Toolkit, ANDI, muszę więc je dobrze znać i potrafić sprawnie obsługiwać.
Jakie kompetencje miękkie są ważne w mojej pracy?
- dokładność,
- sumienność,
- opanowanie,
- cierpliwość,
- zorganizowanie,
- kreatywność,
- spostrzegawczość,
- odporność na monotonię w pracy.
Gdzie mogę pracować?
Mogę znaleźć zatrudnienie w firmach zajmujących się przeprowadzaniem audytów dostępności stron internetowych. Mogę też otworzyć własną działalność gospodarczą.