Rzecznik patentowy musi łączyć w sobie pasję badacza, skrupulatność księgowego i szeroką wiedzę prawniczą. Zajmuję się rozmaitymi kwestiami dotyczącymi praw własności przemysłowej. Pomagam firmom, instytucjom naukowym, ośrodkom badawczym i innym podmiotom w uzyskaniu ochrony prawnej, czyli patentu, dla wynalazku, firmowego logo, technologii produkcji.
Sprawy, którymi się zajmuję mogą dotyczyć znaków towarowych, np. logo jakiegoś produktu albo całej firmy, wzorów użytkowych, czyli rozwiązań, które są ulepszeniem istniejących wcześniej technologii np. przez opracowanie tańszej metody produkcji, wzorów przemysłowych, czyli produktów o nowym i oryginalnym wyglądzie, wynalazków, czyli całkowicie innowacyjnych rozwiązań, takich jak np. nowe tworzywo sztuczne, paliwo o nieznanych wcześniej własnościach, czy silnik o przełomowej konstrukcji, a w ostatnich latach także tzw. prawa wyłącznego na konkretny układ scalony z oryginalną topografią – zapewnia właścicielowi prawo wyłącznego korzystania z niego w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze kraju.
Warunkiem jest, żeby rozwiązanie było oryginalne. Dotyczy to też oznaczeń geograficznych, czyli określeń słownych – nie podlegają ochronie znaki graficzne ani elementy dźwiękowe, takie jak hejnał mariacki – które pokazują związek pewnego symbolu o treści geograficznej z oferowanym klientom towarem, np. toruńskie pierniki, kiełbasa lisiecka albo góralskie kierpce. Dzięki posiadaniu patentu pomysłodawcy danego rozwiązania są pewni, że ich praca i pomysły nie zostaną wykorzystane przez nieuczciwych konkurentów.
Jeśli jednak doszłoby do takiej sytuacji, np. jakaś firma wprowadziłaby na rynek model zabawki identyczny z opatentowanym przez inną firmę, reprezentuję moich klientów w sądzie, gdzie dochodzą sprawiedliwości. Nie sposób jednak znać się na wszystkim, dlatego jako rzecznik patentowy zwykle wybieram sobie specjalizację: zajmuję się albo nowinkami technologicznymi, takimi jak wynalazki i wzory użytkowe, albo znakami towarowymi, wzorami przemysłowymi i oznaczeniami geograficznymi.
Przygotowując zgłoszenie patentowe wynalazku lub wzoru użytkowego muszę otrzymać od jego twórców dokładną dokumentację, zawierającą informacje o zasadach działaniu tego przedmiotu/urządzenia/technologii, zastosowanych nowatorskich rozwiązaniach, możliwościach wykorzystania w praktyce. Dopiero na tej podstawie mogę ocenić, czy takie zgłoszenie spełnia warunki potrzebne do uzyskania patentu, i czy mój klient powinien je zgłosić jako wynalazek, czy też jako wzór użytkowy.
Zanim wniosek o ochronę prawną zostanie przez mojego klienta zgłoszony do Urzędu Patentowego, ja w tej procedurze tylko asystuję, muszę sprawdzić bazy danych zawierające wszystkie zgłoszone patenty z tego zakresu – polskie lub międzynarodowe, w zależności od tego, na jakim terytorium klient chce mieć chroniony swój wynalazek. Następnie przygotowuję wszystkie niezbędne dokumenty do Urzędu Patentowego. Jeśli Urząd potrzebuje dodatkowych informacji lub wyjaśnienia nieoczywistych kwestii, zwraca się z pytaniami do mnie.
Co powinienem umieć?
Muszę mieć rozległą wiedzę techniczną, pozwalającą mi na ocenienie, czy dany wniosek może uzyskać patent.
Muszę bardzo dobrze znać się na dziedzinie, której dotyczy zgłoszenie oraz na aktualnie obowiązujących przepisach prawa własności przemysłowej i na bieżąco śledzić wszystkie zmiany prawa.
Biorąc pod uwagę możliwość naruszenia praw patentowych muszę też bardzo dobrze orientować się w aktualnie obowiązujących przepisach dotyczących prowadzenia sporów przed urzędami patentowymi oraz rozpraw sądowych, zarówno w sądach administracyjnych jak i powszechnych, wiedzieć, jak reprezentować klientów na sali sądowej, potrafić bezbłędnie przygotowywać wszystkie pisma niezbędne do udowodnienia przed sądem, że nieuczciwi konkurenci bezprawnie wykorzystują patenty moich klientów lub naruszają ochronę prawną ich dóbr, np. znaków towarowych.
W tym zawodzie niezbędne jest wyższe wykształcenie prawnicze lub techniczne, m.in. w zakresie inżynierii, elektroniki, mechatroniki, chemii, biotechnologii, weterynarii, medycyny lub farmacji, oraz ukończenie trzyletniej aplikacji rzecznikowskiej i zdanie egzaminu kwalifikacyjnego.
Rodzaj spraw, którymi się zajmuję, zależy od mojego wykształcenia, np. jako prawnik częściej specjalizuję się w sprawach związanych z nazwami towarowymi, wzorami przemysłowymi czy nielegalnym wykorzystywaniem patentów moich klientów przez nieuczciwą konkurencję, z kolei jeśli zamierzam zajmować się przygotowywaniem wniosków patentowych na wynalazki, powinienem skończyć studia techniczne, umożliwiające mi ocenę innowacyjności przedstawianych rozwiązań.
Etyczny rzecznik nie powinien podejmować się prowadzenia spraw z dziedziny, o której nie ma większego pojęcia, ponieważ nie posiada w takiej sytuacji wiedzy niezbędnej do właściwego poprowadzenia postępowania. Powinienem wzbudzać zaufanie potencjalnych klientów i umieć tak prowadzić rozmowę, żeby w krótkim czasie dowiedzieć się wszystkich istotnych informacji na temat sprawy, którą mam prowadzić.
Jakie kompetencje miękkie są ważne w mojej pracy?
- niezależność myślenia,
- samodzielność,
- dociekliwość,
- chęć nieustannego uczenia się i podnoszenia kwalifikacji,
- analityczny umysł,
- łatwość formułowania myśli.
Gdzie mogę pracować?
Mogę znaleźć zatrudnienie w kancelarii patentowej lub w firmie wytwarzającej konkretne produkty.