Badanie procesów starzenia to dziedzina interdyscyplinarna, a przy tym bardzo młoda, wciąż jest w niej więc mnóstwo do odkrycia. Wymaga wiedzy z wielu obszarów: genetyki, biochemii, mikrobiologii, a nawet dietetyki i filozofii. Moja praca z pewnością nie jest nudna, mam w niej kontakt z najnowszymi technologiami informatycznymi i obrazowania, współpracuję z naukowcami z całego świata. Mam szansę odkryć coś zupełnie nowego, np. sposób na spowolnienie starzenia się ludzkich komórek albo metodę naprawiania powstających w nich z czasem uszkodzeń, które prowadzą do raka. Dzięki zdobywanej wiedzy lepiej rozumiem też i swój organizm, a dzięki temu mogę sprawić, by pracował optymalnie, np. zmieniając swoją dietę czy modyfikując wysiłek fizyczny.
Biologia starzenia jest jeszcze dość młoda gałęzią biologii i w tej dziedzinie jest mnóstwo do odkrycia. Badanie procesów starzenia, które przyczyniają się do rozwoju różnych rodzajów chorób, pozwala identyfikować mechanizmy wspólne dla nich, zamiast tych charakterystycznych dla tylko jednej choroby. To jest nowoczesny sposób myślenia o zdrowiu, nakierowany na leczenie wielu chorób równolegle. Dziedzina biologii starzenia zazębia się także z nowoczesnym pojęciem bio-hackingu, czyli z szukaniem spersonalizowanych rozwiązań polepszających jakość życia, takich jak np. optymalizacja swojego snu i diety.
Biologia starzenia skupia się również na przedłużaniu dobrego stanu organizmu u osób w starszym wieku, czyli na odmładzaniu, ale w rozumieniu utrzymania sprawności fizycznej, funkcji intelektualnych i zdrowia na dłużej, nie w powierzchownym sensie zmiany np. wyglądu skory lub stricte futurystycznym – osiągania nieśmiertelności. Nasze społeczeństwa się starzeją, ludzie żyją coraz dłużej, nie zawsze jednak w lepszym zdrowiu. Praca biologa starzenia pozwala na znajdowanie rozwiązań medycznych dla tych nieuchronnych zmian demograficznych.
Jako biolog starzenia badam procesy odpowiedzialne za to, że organizmy żywe, w tym i ludzie, starzeją się i umierają. Mogę się zajmować tajnikami naprawy DNA, procesami recyklingu komórkowego, czyli zjawiska, w którym składniki obumarłych komórek są wykorzystywane do tworzenia nowych, śledzić procesy replikacji i transkrypcji oraz wykrywać, gdzie zachodzą w nich błędy, które prowadzą do pogorszenia funkcji komórek i tkanek, a także do powstawania nowotworów.
Mogę też skupić się na zjawiskach makroskopowych, takich jak wpływ stylu życia i diety na tempo starzenia całych organizmów, albo na odkrywaniu, co sprawia, że jedne gatunki żyją krótko, a inne bardzo długo. Tu dużą rolę odgrywają kwestie tzw. zmian epigenetycznych, czyli modyfikowania naszego materiału genetycznego pod wpływem działania czynników zewnętrznych, takich jak hormony, składniki diety czy promieniowanie.
Mogę pracować na liniach komórkowych i próbkach tkanek, ale również z organizmami modelowymi, takimi jak muszki owocowe, rybki Danio, myszy czy szczury. Na nich łatwiej i szybciej jest sprawdzić, czy dany lek albo terapia, powiedzmy, stosowanie postu przerywanego, przedłużają życie w zdrowiu, np. czy poddane takiej medycznej interwencji starsze myszy potrafią biegać po bieżni z równym wigorem co młodsze, albo równie szybko pokonywać labirynt, co świadczy o dobrej orientacji przestrzennej.
Efektem mojej pracy mogą być nowe metody diagnozowania wieku biologicznego, leki spowalniające starzenie komórek lub wspomagające naprawę występujących w nich uszkodzeń, terapie usuwające nieodwracalnie zmienione komórki z organizmu bez szkodzenia tym zdrowym, a także rekomendacje dietetyczne pomagające nam dłużej zachować sprawność.
Co powinienem umieć?
W pracy biologa starzenia niezbędna jest dobra znajomość biologii molekularnej i genetyki, ale również medycyny i fizjologii, zarówno roślin jak i zwierząt oraz podstawy biochemii i biofizyki.
Powinienem znać matematykę, a zwłaszcza zagadnienia statystyczne, gdyż bez właściwego opracowania zebranych danych nie mógłbym dojść do żadnych konstruktywnych wniosków.
Przydaje się umiejętność obsługi komputera i biegłego poruszania się w programach modelowania matematycznego procesów zachodzących w komórkach. Ważne też, bym potrafił jasno przedstawiać wyniki swojej pracy np. w formie prezentacji multimedialnych.
Jakie kompetencje miękkie są ważne w mojej pracy?
- umiejętność słuchania ze zrozumieniem i zadawania pytań,
- kreatywność i umiejętność powiązania pozornie odległych faktów,
- ciekawość,
- łatwość przenoszenia uwagi,
- elastyczność w działaniu,
- sumienność i dbałość o szczegóły,
- wytrwałość,
- odpowiedzialność,
- umiejętność współpracy i wymiany doświadczeń.
Gdzie mogę pracować?
Mogę znaleźć zatrudnienie w instytutach naukowych badających procesy starzenia, firmach farmaceutycznych, laboratoriach kosmetycznych, mogę też pracować jako coach doradzając ludziom, co powinni robić, by jak najdłużej utrzymać ciało i umysł w dobrej formie.