6 pomysłów na Twoje pierwsze doświadczenia zawodowe (zanim zaczniesz szukać pierwszej pracy)!

Jeśli przed Tobą pierwsze kroki na rynku pracy, pewnie zastanawiasz się, jak przekonać do siebie przyszłego pracodawcę. Istnieje wiele niecodziennych sposobów na zdobywanie doświadczeń zawodowych jeszcze podczas nauki szkolnej. Dowiedz się, jakie aktywności i projekty rozwiną Twoje kompetencje i uatrakcyjnią przyszłe CV!

Dlaczego warto zdobywać doświadczenia zanim zaczniesz szukać pierwszej pracy?

Sposobów na zdobywanie pierwszych doświadczeń zawodowych jest wiele. Zdobywanie doświadczenia poprzez edukację pozaformalną jest wartościowe, ale warto pamiętać, że w momencie wchodzenia na rynek pracy szczególnie **ważne będą te doświadczenia, które rozwijają kompetencje wykorzystywane później w pracy i które możesz umieścić w swoi****m CV**.

Spośród wielu różnych sposobów, warto szczególnie zwrócić uwagę na **programy i inicjatywy wolontariackie** wykorzystujące metody edukacji pozaformalnej. Dzięki udziałowi w takich projektach możesz wypróbować wiele czynności i poszerzyć wiedzę na temat świata (nie tylko zawodów) oraz lepiej poznać siebie, ale ponadto jest to bardzo atrakcyjny element Twojego przyszłego CV. W przeprowadzonym kilka lat temu badaniu [Deloitte (2016)](https://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/us/Documents/us-deloitte-impact-survey.pdf) **82% pracodawców stwierdziło, że wolą wybrać kandydata lub kandydatkę z wpisanym w CV doświadczeniem wolontariatu**, oczywiście pod warunkiem, że spełniają oni wszystkie inne wymagania określone w ogłoszeniu o pracę. Pracodawcy (aż 92% badanych!) uważają też, że **udział w programach edukacyjnych i wolontariacie pozwala rozwinąć różnorodne kompetencje** u przyszłego pracownika. A jak znaleźć aktywności i projekty, które na to pozwolą? 

W artykule **[Edukacja pozaformalna – pierwsze wpisy do Twojego CV!](https://mapakarier.org/blog/120/edukacja-pozaformalna-pierwsze-wpisy-do-twojego-cv/)** przeczytasz o tym, jak ważne jest, by oprócz tradycyjnej edukacji szkolnej, **świadomie szukać okazji, by uczyć się przez działanie i przez doświadczanie**. 

Sposoby na zdobywanie pierwszych doświadczeń zawodowych

**Czym jest wolontariat?** Wolontariat to świadome, dobrowolne i bezpłatne działania wykonywane na rzecz  innych, za wyjątkiem działań wynikających z relacji rodzinnych lub przyjacielskich (czyli nie będzie wolontariatem pomoc rodzeństwu w lekcjach lub pomoc dziadkom w robieniu porządków w ich domu, za to będzie wolontariatem pomaganie w odrabianiu lekcji młodszym uczniom w Twojej szkole lub pomoc w utrzymywaniu porządku w lokalnym domu seniora). Przeczytaj więcej tutaj: [Kim jest wolontariusz « Ogólnopolska Sieć Centrów Wolontariatu](http://wolontariat.org.pl/wolontariusze/kim-jest-wolontariusz/). 

**Pierwszym krokiem do zdobycia doświadczenia zawodowego jest często wolontariat lokalny.** Być może podjąłeś już takie działania jako uczeń szkoły podstawowej, bo mają one znaczenie w rekrutacji do szkół ponadpodstawowych (są punktowane). Ale oczywiście nie tylko dlatego są ważne! :) 

**Dzięki działaniom w ramach wolontariatu możesz wykorzystać swoje umiejętności i zainteresowania, by pomóc innym, a jednocześnie bardzo rozwinąć swoje kompetencje, które mogą się przydać w przyszłej pracy.** To sytuacja win-win! 

**Wolontariat lokalny możesz podjąć w formie akcyjnej**, czyli angażując się w pojedyncze działania pomocowe np. organizacja zbiórki darów dla schroniska dla zwierząt lub szkolnego festiwalu. **Możesz też zdecydować się na wolontariat długoterminowy**, czyli regularne, cykliczne działania, jak np. opieka nad pomnikiem lub miejscem pamięci w środowisku lokalnym lub wspomniana wcześniej pomoc w odrabianiu lekcji młodszym uczniom, czy też nawet działalność w harcerstwie. 

Bardzo możliwe, że w Twojej szkole działa **koło wolontariatu**, do którego możesz się zgłosić. Szkolne grupy wolontariuszy organizują różne akcje pomocowe, a czasem też pikniki charytatywne czy inne wydarzenia dla społeczności szkolnej lub lokalnej. 

Możesz też skontaktować się bezpośrednio **z lokalnymi instytucjami i organizacjami pozarządowymi** – być może będą potrzebowali wolontariusza czy wolontariuszki? To może być jakieś stowarzyszenie, fundacja, dom pomocy społecznej, dom dziecka, biblioteka, dom kultury czy schronisko dla zwierząt. Możesz też zajrzeć na stronę internetową [ngo.pl](https://ogloszenia.ngo.pl/wolontariat/oferuje), gdzie ogłaszają się organizacje z całej Polski.

Warto zajrzeć na stronę [Ogólnopolskiej Sieci Wolontariatu](http://wolontariat.org.pl/), gdzie znajdziesz mnóstwo wartościowej wiedzy, ale też wiele ciekawych pomysłów na inicjatywy wolontariackie, które możesz zorganizować w swojej szkole lub społeczności lokalnej. 

Współczesny świat daje wiele niespotykanych dotąd możliwości – czy wiesz, że możesz realizować **wolontariat online**? To bardzo wygodne, bo możesz zaangażować się w działania będąc **w dowolnym miejscu** i często **możesz dostosować do swoich planów czas realizacji zadań** wolontariusza. Nie ma się jednak wtedy bezpośredniego kontaktu z organizacją lub osobami, którym chcemy pomóc, co może być dla Ciebie mniej motywujące, ponadto potrzebujesz samodyscypliny w realizacji działań. 

**Wolontariat online jest doskonałym sposobem na angażowanie się w działania społecznie pożyteczne i na zdobycie pierwszych doświadczeń przez osoby, które z różnych powodów wolą działać poprzez internet.**

Oczywiście… w internecie :) Polecamy Twojej uwadze **inicjatywę** [TED Translators](https://www.ted.com/participate/translate), w której wolontariuszki i wolontariusze z krajów całego świata tworzą napisy do [prelekcji TED Talks](https://mapakarier.org/blog/article/32/ted-czyli-inspirujace-przemowy-ktore-zaangazuja-twoich-uczniow-12-propozycji) w swoich ojczystych językach. Aby włączyć się w tą międzynarodową inicjatywę wcale nie musisz mieć żadnego wykształcenia ani doświadczenia w tłumaczeniu! Te działania mają właśnie na celu wspieranie uczenia się i rozwijania kompetencji pod opieką doświadczonych tłumaczy i tłumaczek TED.

Zachęcamy też do zajrzenia na **bezpłatną platformę** [TuDu.org.pl](https://tudu.org.pl/), na której znajdziesz różne ogłoszenia od organizacji, które potrzebują wsparcia wolontariuszy. Znajdziesz tam różne drobne zadania takie jak: tłumaczenie tekstów, pisanie postów w social mediach czy napisanie artykułu. Realizując poszczególne zadania bierzesz udział w grywalizacji – za wykonane zadania możesz zdobyć punkty. Ważne jest też to, że **za zaangażowanie w wolontariat otrzymujesz zaświadczenie lub certyfikat, który potwierdza zdobyte doświadczenie i wykorzystywane kompetencje**. Po realizacji zadania wolontariusze i wolontariuszki TuDu dokonują oceny samych siebie (kompetencji rozwiniętych przez wolontariat), dzięki czemu masz okazję do autorefleksji i poprawienia poczucia własnej wartości.

https://www.youtube.com/embed/d2mnO46_-6k

Jeszcze więcej pomysłów na to, **jak realizować wolontariat online** znajdziesz na stronie [e-wolontariat.pl](https://e-wolontariat.pl/), gdzie odkryjesz wiele inspiracji, ciekawych artykułów, informacji o działaniach różnych organizacji i o tym, jak się w nie zaangażować.

3. Projekty solidarności Europejskiego Korpusu Solidarności

Kolejną formą wolontariatu jest stworzenie [projektu solidarności Europejskiego Korpusu Solidarności](https://eks.org.pl/mlodziez/projekty-solidarnosci). Jest to opcja dla osób, które **chcą działać na rzecz lokalnych społeczności**.

Wniosek aplikacyjny o projekt solidarności jest tworzony na podstawie autorskiego pomysłu grupy inicjatywnej (którą powinno stanowić minimum 5 osób po ukończeniu 18 r.ż., a przed ukończeniem 31 r.ż.) i jeśli zostanie zaakceptowany, na jego realizację otrzymuje się dofinansowanie od Komisji Europejskiej (maksymalnie 500 euro miesięcznie – projekt może trwać kilka miesięcy). 

**Realizacja projektu solidarności może dostarczyć Ci bardzo wartościowych doświadczeń m.in. w zakresie rozwiązywania problemów społecznych, komunikacji, pracy w grupie, zarządzania zespołem czy pozyskiwania środków finansowych.**

4. Inicjatywy grupowe szkolne lub samodzielne

Wiele wartościowych działań można realizować również w swoim środowisku np. w szkole czy innych instytucjach jak lokalne centra kultury. Włączenie się w **działania samorządu uczniowskiego, członkostwo w kołach przedmiotowych i klubach (np. sportowych, filmowych), udział w pracach redakcji szkolnej gazety lub też organizacja szkolnych imprez, eventów czy festiwali** to wspaniała okazja do uczenia się w działaniu. Jeśli jest to dla Ciebie istotne, możesz poprosić nauczycieli czy opiekunów takich inicjatyw o pisemne zaświadczenie o realizowanych aktywnościach, ale tak naprawdę najważniejsza jest **okazja do zdobycia nowych doświadczeń (i często nowych znajomości :-)) oraz rozwinięcia kompetencji**. 

Nie zapominaj o takich działaniach, gdy masz pochwalić się swoim doświadczeniem zawodowym np. tworząc CV pod kątem pierwszej pracy! O tym, **jak stworzyć dobre CV** i przedstawić się jako kandydata na interesującę Cię stanowisko pracy, dowiesz się z naszego artykułu **[Napisz z nami pierwsze CV - krok po kroku i z przykładami](https://mapakarier.org/blog/119/napisz-z-nami-pierwsze-cv-krok-po-kroku-i-z-przykladami/)**! 

Jeszcze inną inicjatywą grupową, która może być ciekawym sposobem na naukę realizacji autorskiego projektu społecznego jest **olimpiada** **[Zwolnieni z Teorii](https://zwolnienizteorii.pl/)**. Olimpiada ma **wymiar praktyczny** i pozwala zdobyć wartościowe doświadczenie.

Żeby przystąpić do olimpiady, musisz stworzyć grupę projektową (od 2 do 10 osób), a następnie zarejestrować się na platformie i założyć na niej projekt do 22 listopada roku szkolnego, w którym chcesz realizować swoje działania. Aby zostać finalistą olimpiady (dzięki czemu możesz m.in. dostać **międzynarodowy certyfikat zarządzania projektami**) musisz spełnić różne warunki i dotrzymać terminów. Szczegółowe informacje znajdziesz na stronie olimpiady Zwolnieni z Teorii w dziale [Pytania i odpowiedzi](https://zwolnienizteorii.pl/a/#/app/faq). Planowanie i realizację Twojego projektu będą wspierali nauczyciel/nauczycielka z Twojej szkoły (musisz poprosić wybranego nauczyciela/nauczycielkę o zgodę na towarzyszenie Ci w projekcie) oraz mentor/mentorka ze Zwolnionych z Teorii.

Udział w olimpiadzie Zwolnieni z Teorii to doskonały **sposób na rozwijanie kompetencji, takich jak samodzielność, proaktywność, współpraca w grupie oraz prowadzenie projektów i zarządzanie nimi**.

**Obejrzyj krótki filmik o Zwolnionych z Teorii:**

https://www.youtube.com/embed/LYEt0sKiiG0

Pamiętaj też o tym, że **doświadczeniem również wartym uwzględnienia w CV może być aktywność związana z Twoją pasją, talentem lub inną mocną stroną**. Jeśli masz już określone hobby lub sposób spędzania wolnego czasu, czy też coś interesuje Cię tak bardzo, że lubisz zgłębiać wiedzę na ten temat, może być to pierwszym krokiem do budowania Twojej marki osobistej lub tworzenia Twojego portfolio!

Może piszesz opowiadania, reportaże lub wiersze? Załóż **bloga ze swoją twórczością**! A może rysujesz, projektujesz, robisz piękne makijaże, tworzysz ceramikę, biżuterię? Poprowadź **profil na Instagramie**, na którym pochwalisz się swoimi artystycznymi talentami! Interesujesz się motoryzacją? Tańcem? Astronomią? Statystykami skoków narciarskich? Ruchem ultras? Wszystkie te tematy przedstawione na ciekawych zdjęciach lub grafikach czy omówione na krótkich filmikach (i **opublikowane np. na TikToku**) mogą stać się początkiem niezwykłej kariery opartej na Twojej pasji!

**Dzielenie się Twoimi zainteresowaniami w Internecie i mediach społecznościowych, ale także na targach, pokazach i festiwalach** nie tylko rozwinie Cię w ulubionej dziedzinie, ale także nauczy Cię komunikacji, sprawnej prezentacji, wystąpień publicznych, profesjonalnego prowadzenia kanałów w mediach społecznościowych i pokaże Twoim znajomym lub fanom czy obserwatorom :-), a może nawet przyszłym klientom lub pracodawcom, że **jesteś nie tylko utalentowany/utalentowana, ale też proaktywny/proaktywna i masz spore doświadczenie** w tym, w czym się specjalizujesz.

**Pamiętaj, że z upublicznianiem swojej twórczości, pracy czy poglądów wiążą się nie tylko korzyści, ale i zagrożenia.** Jeśli jednak podejdziesz do tego ostrożnie i świadomie, Twoje autorskie osiągnięcia mogą być naprawdę ciekawym doświadczeniem, które może przerodzić się kiedyś w pracę zawodową, stanowić wartościowy wpis do CV bądź też pomóc Ci wykształcić przeróżne kompetencje i korzystnie wpłynąć na Twój rozwój.

Młodzi ludzie często martwią się tym, że gdy biorą udział w rekrutacji do pierwszej pracy, nie mają żadnego doświadczenia zawodowego, którym mogą się pochwalić. W tym artykule chciałyśmy pokazać, że **wiele aktywności (które być może już podjąłeś/podjęłaś!) mogą stanowić wartościowy wpis do Twojego CV, a ponadto być okazją do zdobycia i/lub rozwinięcia cenionych na rynku pracy kompetencji.**

Jeśli dotychczas nie brałeś/brałaś udziału w żadnych działaniach tego rodzaju, potraktuj nasz artykuł jako inspirację! By podjąć proponowane przez nas aktywności nie musisz mieć żadnego doświadczenia – **liczy się Twoja motywacja i chęć do zdobywania wiedzy i uczenia się w działaniu**!

Jak Ci się podobają takie pomysły na pierwsze doświadczenia zawodowe? Zachęciłyśmy Cię do podjęcia którejś z wymienionych aktywności? Podziel się z nami swoją opinią, np. na [instagramie Mapy Karier](https://www.instagram.com/mapa.karier/)!

**Inne artykuły i materiały ze Strefy Młodzieży, które mogą Ci się spodobać:**

Edukacja pozaformalna - pierwsze wpisy do Twojego CV!

Czy wiesz, że istnieją różne formy i typy edukacji, a Ty możesz samodzielnie zadbać o to, by wytrenować kompetencje potrzebne Ci w dorosłym życiu i na rynku pracy? Dowiedz się, czym jest edukacja pozaformalna i jak może Ci pomóc w rozwoju zawodowym!

Czym jest edukacja pozaformalna (i czym się różni od formalnej i nieformalnej)?

Być może słowo „edukacja” kojarzy Ci się tylko ze szkołą, klasówkami i pracami domowymi. Jednak czy wiesz, że uczymy się przez całe życie? Możesz sam(a) zadbać o to, by doświadczać różnych form edukacji. Dzięki temu nauczysz się tego, co naprawdę Cię interesuje, a zdobyta wiedza i umiejętności będą ogromnym atutem w Twoim rozwoju zawodowym i pomogą Ci osiągnąć sukces!

Przede wszystkim musisz wiedzieć, że **wyróżniamy trzy główne rodzaje edukacji: formalną, pozaformalną i nieformalną.**

**Edukacja formalna** ma miejsce w szkole lub innej instytucji. Przebiega zgodnie z programem nauczania i ma określone ramy czasowe. Zwykle kończy się egzaminem, za którego zaliczenie otrzymujemy certyfikat lub świadectwo potwierdzające opanowanie materiału. 

**Edukacja pozaformalna** odbywa się poza instytucjami takimi jak szkoła. Jest dobrowolna, świadoma i służy zdobywaniu różnych kompetencji i doświadczeń np. możesz nauczyć się współpracy w grupie realizując ze znajomymi projekt dla społeczności lokalnej. 

**Edukacja nieformalna** to z kolei nauka zupełnie niezamierzona i nieświadoma. W ten sposób uczymy się spontanicznie, na przykład gdy oglądamy film, którego akcja toczy się w Hiszpanii i mimowolnie dowiadujemy się różnych rzeczy o kulturze i zwyczajach w tym kraju.

Opisane typy edukacji nie wykluczają się, a wręcz przeciwnie! **Edukacja pozaformalna i nieformalna doskonale uzupełniają typową edukację formalną w szkole i są okazją, by rozwinąć posiadane** **kompetencje lub zdobyć zupełnie nowe.**


Wartościowe inspiracje do nauki i rozwoju znajdziesz w naszym regularnie aktualizowanym [Karierowym Niezbędniku](https://padlet.com/Mapa_Karier/KarierowyNiezbednikLicealisty). Zajrzyj szczególnie do kolumn „Działaj i zdobywaj pierwsze doświadczenia", „Pogłębienie wiedzy za darmo" oraz „Bezpłatne zasoby do języków obcych". 

https://padlet.com/Mapa_Karier/KarierowyNiezbednikLicealisty

Aktywności w ramach edukacji pozaformalnej – przykłady

Istnieje wiele aktywności z zakresu edukacji pozaformalnej, które jednocześnie mogą być sposobami na zdobywanie pierwszych doświadczeń zawodowych.

Nabywanie doświadczenia poprzez stykanie się z różnymi zawodami i czynnościami zawodowymi jest wartościowe, bo uczysz się nowych rzeczy, nawiązujesz kontakty i sprawdzasz, co lubisz robić i w czym jesteś dobry/dobra, a w czym nie. **Jeśli chcesz zdobywać doświadczenie, które będziesz mógł wpisać w swoim pierwszym CV, zastanów się nad następującymi opcjami:**

Jak edukacja pozaformalna pomaga zdobywać pierwsze doświadczenia zawodowe?

**Edukacja pozaformalna to uczenie się przez działanie i przez doświadczanie.** Obejmuje próbowanie nowych metod działania, dochodzenie do rozwiązania problemu własną drogą i uczenie się na własnych błędach. To nie tylko rozwijanie kompetencji ważnych w przyszłej karierze, jak proaktywność czy zarządzanie sobą w czasie, ale również doskonały sposób na ugruntowanie wiedzy – dzięki temu, że dochodzisz do treści sam(a), lepiej zapamiętujesz to, czego się uczysz.

Ponadto **edukacja pozaformalna pomaga nam nie tylko poznać świat, ale i samych siebie.** Samodzielnie działania wzmacniają poczucie własnej wartości i pozwalają sprawdzić, udowodnić bądź nabyć nowe umiejętności. **Warto po podjęciu takich działań jak np. zorganizowanie projektu szkolnego, pamiętać o autorefleksji i samoocenie swoich kompetencji.** Dzięki temu zyskujesz wiedzę o tym, co lubisz robić i w czym potrafisz osiągać sukces i w konsekwencji przyszłe decyzje o wyborach edukacyjno-zawodowych będą dla Ciebie łatwiejsze!

I co sądzisz o tych pomysłach na edukację pozaformalną, czyli uczenie się w działaniu? Czy zgadzasz się z tym, że taka edukacja może być skuteczniejsza niż tradycyjna nauka szkolna? Podziel się z nami swoją opinią, np. zaglądając na [instagram Mapy Karier](https://www.instagram.com/mapa.karier/)!

Inne artykuły i materiały ze Strefy Młodzieży, które mogą Ci się spodobać: 

Napisz z nami pierwsze CV - krok po kroku i z przykładami

Tworzenie pierwszego CV to nie lada wyzwanie. W tym artykule przeprowadzimy Cię krok po kroku przez proces pisania CV i objaśnimy każdy jego element. Pokażemy Ci zarówno błędy, jak i prawidłowe przykłady. Zaczynamy!

Czy wiesz, że w każdej (nawet błahej) sytuacji Twój mózg szuka odpowiedzi na pytanie *po co ma się czymś zajmować?* 

Z pisaniem CV jest podobnie, dlatego musimy przekonać Twój mózg, że warto zainwestować czas i energię w tworzenie CV. 

**CV jest Twoją wizytówką,** ponieważ zawiera najważniejsze informacje o Tobie w kontekście pracy, o którą się ubiegasz.

Zanim przeczytasz dalszą część artykułu, odpowiedz na pytanie: *Dlaczego chcę napisać CV?*

Pamiętaj, że **w CV najważniejsza jest treść** i to na niej skup się w pierwszej kolejności. Graficzna oprawa dokumentu to dopiero kolejny etap, który pomoże Ci czytelnie przedstawić zebrane informacje.

Każde CV jest podzielone na **kilka odpowiednio zatytułowanych części** (sekcji, rubryk). 

Pamiętaj, że **CV dotyczy zawsze sfery edukacyjno-zawodowej.** Nie ma w nim miejsca na informacje poboczne i osobiste, jeśli nie mają uzasadnienia w kontekście pracy, o którą się ubiegasz. 

W CV **koniecznie** muszą się znaleźć:

Następnie, do swojego CV wybierz z poniższej listy odpowiednie sekcje:  

Być może Cię zaskoczymy, ale **tytuły sekcji w CV możesz modyfikować,** o ile trzymasz się pewnych standardów. Warto być elastycznym i dopasować nazwy sekcji do własnych potrzeb.

Nie zamieszczaj tytułu “Curriculum Vitae”, “CV”, czy “Życiorys zawodowy”. Z treści i formy dokumentu wynika, że to właśnie CV. 

[kruszynka_123@adres.com](mailto:kruszynka_123@adres.com), tel.: 123 123 123

[anna.nowak@adres.com](mailto:anna.nowak@adres.com), tel.: 123 123 123, Miastowo 

Profil zawodowy to **zwięzłe przedstawienie się w kontekście wymagań pracodawcy** zamieszczonych w ofercie pracy. 

Informacje, które zawrzesz w profilu mają jasno pokazać, że **sprawdzisz się** na danym stanowisku lub masz **potencjał** do wykonywania tej pracy. Profil zazwyczaj zawiera dwa, trzy zdania, pokazujące Twoje atuty, np. mocne strony, doświadczenie, osiągnięcia.

Mimo że profil zawodowy umieszczamy zwykle w eksponowanym miejscu (często na górze), **najlepiej stwórz go dopiero po napisaniu całego CV** dopasowanego do danej oferty pracy. Wówczas zdecydujesz, które mocne strony warto podkreślić. 

Jak napisać profil zawodowy krok po kroku? 

**Czy profil zawodowy jest niezbędny?** 

Jeśli z pisaniem profilu zawodowego Ci nie po drodze, możesz umieścić w CV jedynie sekcję “Kluczowe kompetencje” lub “Osiągnięcia”. W 3-4 punktach wypisz w nich najważniejsze informacje o sobie (pod warunkiem, że są istotne na stanowisku, o które się ubiegasz), najlepiej popierając je dowodami w postaci liczb czy posiadanych uprawnień. Więcej wskazówek zamieścimy w dalszej części artykułu.

W tej sekcji wpisz nazwy szkół, daty wskazujące, kiedy do nich uczęszczałaś(eś) oraz informacje dodatkowe, takie jak: kierunek, profil klasy, uzyskany tytuł zawodowy (jeśli są istotne). 

       2018 - 2022 	Technikum Ekonomiczne nr 1, przy Zespole Szkół Ekonomicznych i Handlowych w Miastowie (uzyskany tytuł: **technik ekonomista)**

Pamiętaj, że **doświadczenie zawodowe to nie tylko płatna praca wykonywana na etacie**. 

W tej sekcji śmiało wpisz informacje o: 

**10.2021 - 01.2022 	Firma X / branża automotive**

**09.2018 - 06.2020 	Samorząd Uczniowski w Liceum Ogólnokształcącym nr 1**

**Członek samorządu, a następnie zastępca przewodniczącego**

Profile klas w szkołach ponadpodstawowych - wywiady z uczniami liceum i technikum

Stoisz przed wyborem szkoły ponadpodstawowej i zastanawiasz się, jaka klasa będzie najlepszą decyzją? Przeczytaj, co mają do powiedzenia na temat nauki na różnych profilach w liceum i technikum uczniowie tych klas!

**Wybór profilu szkoły średniej to ważny moment, wyznaczający pierwszy kierunek ścieżki rozwoju.** Choć życie lubi pisać różne scenariusze i preferencje dotyczące przyszłości mogą zawsze ulec zmianie, warto świadomie podjąć pierwsze poważne decyzje. Jak zrobić to dobrze, gdy w wieku 14 lat jeszcze wiemy o sobie całkiem niewiele? **Warto skorzystać z doświadczenia innych, na przykład wysłuchać opinii starszych kolegów! W artykule znajdziesz krótkie charakterystyki wybranych profili w liceum i technikum.** Opisy sporządzili uczniowie danych klas, autorzy projektu E-Sfora, realizowanego w ramach olimpiady „[Zwolnieni z Teorii](https://zwolnienizteorii.pl/)”. 

Aby pomóc w zobrazowaniu różnych ścieżek edukacyjnych, [Mapa Karier](https://mapakarier.org/) stworzyła [UPROSZCZONY SCHEMAT SYSTEMU EDUKACJI W POLSCE](https://mapakarier.org/assets/blog/downloads/RozniceMiedzySzkolami_SystemEdukacji_MapaKarier.pdf). Dzięki niemu łatwiej zrozumiesz, jaką sieć powiązań tworzą poszczególne etapy kształcenia. 

Liceum ogólnokształcące – profil lingwistyczny

**Jeśli łatwo uczysz się języków obcych lub uczenie się ich jest Twoją pasją, chcesz podróżować i odkrywać świat, najprawdopodobniej odnajdziesz się na profilu lingwistycznym.** W tej klasie „zakuwanie” słówek to codzienność, ale jedno jest pewne – ten profil w dobrej szkole i z dobrym nauczycielem niemal gwarantuje znalezienie dobrej pracy w przyszłości. Znajomość języka angielskiego jest obecnie powszechna, natomiast drugi, dodatkowy język obcy to już wartość, która zdecydowanie wzbogaci nasze CV. Na dodatek **jeśli myślisz o wyjeździe na studia za granicę, na pewno ten kierunek Ci w tym pomoże**. Na profilu lingwistycznym zazwyczaj rozszerza się takie przedmioty jak:

**Czy da się połączyć profil lingwistyczny z rozszerzoną matematyką?** Taki wariant matmy z językami jest bardzo korzystny, jednak warto się zastanowić, czy nie będzie to zbyt duże obciążenie. Musisz się mocno zastanowić czy ucząc się przynajmniej dwóch języków, dasz radę pociągnąć jeszcze rozszerzenie ze ścisłego przedmiotu, ponieważ są to dwie różne, lecz równie wymagające dziedziny. **Takie połączenie gwarantuje natomiast szeroki wybór kierunków studiów.** Po profilu lingwistycznym możesz wybrać takie studia jak np.: dziennikarstwo i komunikacja społeczna, europeistyka, amerykanistyka, socjologia, lingwistyka stosowana oraz coaching, stosunki międzynarodowe, filologia angielska, filologia (drugi wybrany język), geologia czy geografia.

**Autorka opisu:** *Julia Mizera (16 lat)*

Jak otaczać się językami obcymi w młodym wieku?

Obejrzyj wywiad o wolontariacie zagranicznym!

Poznaj programy i stypendia, dzięki którym wyjedziesz bezpłatnie za granicę, doszlifujesz swój język i zdobędziesz inne cenne kompetencje. 

Liceum ogólnokształcące – profil humanistyczny

Profil humanistyczny wielu osobom kojarzy się z długimi godzinami siedzenia i zapamiętywania dat z „nudnej” historii. **Co, jeśli powiem Ci, że human jest o wiele ciekawszy niż się wydaje?** Jakie są jego zalety? Jako pierwszą wymieniłabym możliwość ogromnego poszerzenia zasobu słownictwa, pomocną nie tylko w wypracowaniach, ale również w rozmowie. Po drugie, uczysz się przedmiotów, które zwiększają  świadomość obecnych wydarzeń na świecie i w kraju. Po trzecie, ten profil to szansa na ćwiczenie wrażliwości – umiejętność interpretacji obrazów, książek, wierszy oraz tekstów publicystycznych. Dodatkowo – rozwój empiryczny – duża ilość wycieczek do muzeów, teatrów, na ciekawe wystawy oraz kreatywne warsztaty!

**Najczęściej na tym profilu realizowany jest rozszerzony program nauczania z przedmiotów: język polski, historia i wiedza o społeczeństwie.** Język polski to dla mnie nauka dostrzegania ciekawych detali oraz tego, jak wyrażać własną opinię.

Wiedza o społeczeństwie uczy jak patrzeć na wydarzenia światowe krytycznym okiem, a historia może być świetną nauką precyzji (przez odnoszenie się do dat i konkretnych wydarzeń).

Klasa humanistyczna oferuje w mojej szkole również projekty w Muzeum POLIN, czy warsztaty w Auschwitz-Birkenau. Myślę, że z nauk humanistycznych można wynieść najwięcej, gdy patrzy się w szerokich kontekstach i doświadcza się więcej, niż tylko to, co napisane jest na stronach książek. „Potop” i „Zbrodnia i kara” nie są jedynymi sposobami poznawania świata. Ja na tym profilu uczę się przede wszystkim, jak formować własne mocne opinie, ale również rozumienia tego, co działo się w przeszłości i jaki wpływ ma to na obecną sytuację. **Human rozwija kreatywność, zdolności interpersonalne oraz komunikacyjne. Odnajdą się tutaj osoby ciekawe świata, człowieka i historii.**

Po profilu humanistycznym rozwija się wiele różnorodnych dróg na przyszłość. Możesz studiować chociażby prawo, socjologię lub marketing. Możesz zostać [dziennikarzem](https://mapakarier.org/sciezki-kariery/278/k/dziennikarka/k/dziennikarka/m/dziennikarz/)/[dziennikarką](https://mapakarier.org/sciezki-kariery/278/k/dziennikarka/k/dziennikarka/k/dziennikarka/), [pisarzem](https://mapakarier.org/sciezki-kariery/1687/k/pisarka/k/pisarka/m/pisarz/)/[pisarką](https://mapakarier.org/sciezki-kariery/1687/k/pisarka/k/pisarka/k/pisarka/) czy [redaktorem](https://mapakarier.org/sciezki-kariery/904/k/redaktorka-wydawnicza/k/redaktorka-wydawnicza/m/redaktor-wydawniczy/)/[redaktorką](https://mapakarier.org/sciezki-kariery/904/k/redaktorka-wydawnicza/k/redaktorka-wydawnicza/k/redaktorka-wydawnicza/). Droga otwarta jest również dla kierunków kreatywnych, takich jak reżyseria, aktorstwo czy malarstwo. Swoje miejsce na humanie znajdą też osoby, które pragną w przyszłości zostać pedagogami. Filozofia, dyplomacja i polityka to kolejne dostępne kierunki rozwoju. Równie dobrze odnaleźć się można także w coachingu i psychologii, czyli  wszystkim tym, co nastawione jest na wsparcie dla drugiego człowieka. **Klasa humanistyczna – wbrew niektórym stereotypom – nie jest mniej przyszłościowa od innych profili, ponieważ pozwala rozwinąć skrzydła i daje szerokie perspektywy na przyszłość.**

**Autorka opisu:** *Julia Ciaś (17 lat)*

Poznaj ścieżki kariery dla humanistów!

Liceum ogólnokształcące – profil matematyczno-fizyczny

**Mat-fiz to zdecydowanie profil dla osób, które czują się lepiej z przedmiotami ścisłymi, niż z humanistycznymi.** Jak każdy inny profil wymaga systematycznej pracy, aby nie narobić sobie zaległości. Jest to szczególnie ważne w matematyce, gdzie każdy kolejny temat wykorzystuje wiedzę z poprzednich. 

Do nauki przedmiotów, w których wykonuje się dużo obliczeń, bardzo pomocne są tablice interaktywne w klasach. Jeśli chcesz iść na ten profil, warto więc sprawdzić – np. podczas Dni Otwartych w szkołach – czy pracownie matematyczne w szkole, która Cię interesuje, są w nie wyposażone. Dzięki tablicom możemy w prosty sposób zwizualizować sobie dany wykres z zadania, bądź jakąś figurę, np. z geometrii. 

**Ćwiczenie jest najważniejsze.** Często w szkołach w określone dni organizowane są dodatkowe zajęcia, które odbywają się poza lekcjami – nauczyciele mają wtedy czas, by ponownie wytłumaczyć niezrozumiałe tematy, a w późniejszych latach edukacji – lepiej przygotować do matury, rozwiązując przykładowe arkusze egzaminacyjne. Warto zapytać o takie dodatkowe godziny z nauczycielem.  

**Po rozszerzonej matematyce możemy zdecydować się na studiowanie** **ekonomii finansów i rachunkowości, jak również kierunków związanych z biznesem. Najczęściej wybieraną uczelnią, rozwijającą ścisłe umiejętności jest politechnika.** Jeśli interesuje Cię świat technologii, myślę, że ścisłe umysły świetnie odnajdą się w pracy w tym obszarze.

Rozszerzona fizyka to dla mnie wybór dla tych, którzy w dzieciństwie oglądali Iron Man`a oraz dla tych, którzy chcą budować statki kosmiczne... A tak na poważnie, jeśli interesuje Cię to, jakimi prawami rządzi się świat, to wybór rozszerzonej fizyki będzie dobrym pomysłem. Jeśli chodzi o przebieg zajęć z rozszerzonej fizyki, to potrafią być one naprawdę interesujące i ciekawe, zwłaszcza podczas przeprowadzania fascynujących eksperymentów, gdy to na własne oczy możemy się przekonać, jak działają omawiane zagadnienia. **Przyszłością po napisaniu matury z fizyki mogą być takie kierunki studiów jak automatyka czy robotyka, których ukończenie jest opłacalne, ponieważ obecnie jest zapotrzebowanie na specjalistów w tych dziedzinach.**

Niektóre licea oferują profil matematyczno-fizyczny z dodatkowym rozszerzeniem z języka angielskiego lub informatyki. W dzisiejszych czasach język angielski jako rozszerzenie obok przedmiotów ścisłych jest dosyć popularnym wyborem. **Ścisłe umysły pracują z komputerami, a wiele nowoczesnych programów, systemów i informacji pisanych jest w języku angielskim, gdyż jest on najbardziej uniwersalny.** Znajomość języka angielskiego jest powszechnie wymagana w ofertach pracy. 

Wiodącym przedmiotem na mat-fizie może być też informatyka. **W dzisiejszych czasach informatyka to dziedzina, która bardzo szybko się rozwija. Dlatego potrzebnych jest wiele osób, które będą potrafiły za nią nadążyć.** Na zajęciach z rozszerzonej informatyki uczymy się posługiwać takimi programami jak Photoshop, czy Access, a także poznajemy podstawy programowania. Umiejętności te sprawdzane są zazwyczaj poprzez realizowanie małych projektów. Osobiście cenię sobie przy tym naukę samodzielności, kiedy mogę zrealizować własny pomysł – oczywiście ważne jest też, że można liczyć na wsparcie nauczyciela. **Matura z informatyki jest przepustką na studia z tej dziedziny, ale może także liczyć się w rekrutacji na kierunki takie jak:** **biotechnologia, fizyka techniczna, analiza danych, gospodarka przestrzenna, grafika****.**

**Autor opisu:** *Michał Grochowicz (17 lat)*

Poznaj ścieżki kariery dla ścisłowców!&nbsp;

Przed Tobą egzamin 8-klasisty z matmy? Sprawdź [próbne egzaminy](https://pistacja.tv/egzaminy) od naszego siostrzanego projektu, [Pi-stacja](https://pistacja.tv/)!

Liceum ogólnokształcące – profil biologiczno-chemiczny

**Biol-chem uchodzi za najtrudniejszy ze wszystkich licealnych profili.** Jednak czy tak jest naprawdę? To zależy. Już w szkole podstawowej możesz zauważyć czy jesteś dobr**_** z biologii i chemii. Choć oczywiście nie jest tak, że oceny z podstawówki przekładają się na oceny licealne, warto zobaczyć, jak radzimy sobie z tymi przedmiotami. Wiadomo, że jedne tematy ciekawią nas bardziej – drugie mniej.

Biologia rozszerzona to przedmiot, z którym wiele osób ma problem. Ze względu na ilość materiału i jego przedstawienie w podręcznikach czasem ciężko zrozumieć niektóre pojęcia. **Jednak przy odpowiednim podejściu nawet najtrudniejszych zagadnień można się nauczyć.**

Chemia to ciekawy, choć dość trudny przedmiot. Może on zaciekawić eksperymentami czy doświadczeniami, lecz jak wiadomo prym wiedzie teoria. Rozszerzając ten przedmiot trzeba przygotować się na naukę wielu skomplikowanych reakcji i wzorów.

**Oprócz biologii i chemii** niektóre licea na tym profilu oferują też trzecie rozszerzenie: **matematykę lub język angielski** Matematyka przy chemii może być bardzo pomocna, bo np. w wielkich laboratoriach pracuje się intensywnie na danych liczbowych. Angielski rozszerzony będzie przyjemny dla wszystkich lubiących uczyć się języków, jednak, przy wymagających pamięciowo przedmiotach biol-chem  może przytłoczyć. Warto w takim wypadku dobrze rozplanować sobie naukę i skupić się na informacjach, które będą nam potrzebne przez całe życie. Przy obecnym tempie postępu naukowego angielski jest językiem uniwersalnym, może być zatem przydatny w miarę rozwoju kariery zawodowej. 

Popularne kierunki studiów dla „biol-chemów” to biotechnologia, genetyka, czy te związane ze zwierzętami, jak weterynaria. Ciekawe zawody, które można uprawiać po profilu biologiczno-chemicznym to, na przykład: [biolog lub biolożka starzenia](https://mapakarier.org/sciezki-kariery/1703/k/biolozka-starzenia/k/biolozka-starzenia/k/biolozka-starzenia/), [projektant/projektantka usprawnień ludzkiego ciała](https://mapakarier.org/sciezki-kariery/1698/k/projektantka-usprawnien-ludzkiego-ciala/m/projektant-usprawnien-ludzkiego-ciala/), [biolog/biolożka gatunków wymarłych](https://mapakarier.org/sciezki-kariery/1703/k/biolozka-starzenia/k/biolozka-starzenia/k/biolozka-starzenia/), [dietetyk/dietetyczka flory jelitowej](https://mapakarier.org/sciezki-kariery/1163/k/dietetyczka-flory-jelitowej/m/dietetyk-flory-jelitowej/). 

**Autorka opisu:** *Iga Chlebos (16 lat)*

Poznaj ścieżki kariery dla kochających naturę!

Liceum Ogólnokształcące – profil IB (Matura Międzynarodowa)

Drugi rok uczę się w klasie MYP (*Middle Years Programme*) w dwujęzycznym liceum. Jest to klasa odpowiadająca klasie pre-IB, czyli dwa lata przygotowawcze do dyplomowego programu matury międzynarodowej (*International Baccalaureate*, czyli IB). Teraz nasuwa się pytanie – **na czym polega program IB i czym się różni od polskiej matury?**

Pierwsza najbardziej oczywista różnica polega na tym, że jest to program prowadzony w języku angielskim. Matura również odbywa się w języku angielskim. Przez pierwsze dwa lata (IB/MYP), zajęcia prowadzone są dwujęzycznie, czyli częściowo po polsku, częściowo po angielsku, zależnie od preferencji szkoły i nauczyciela. Ma to przygotować uczniów na kolejne dwa lata (3. i 4. klasa LO), które prowadzone są już całkowicie po angielsku i kończą się maturą międzynarodową.

Jeśli zatem angielski jest Twoją mocną stroną, warto wziąć pod uwagę ten profil!

Kolejna rzecz to różnice programowe. W 1. i 2. klasie LO uczniowie na profilu IB realizują polską podstawę programową, skupiając się głównie na nauce analizy, interpretacji i krytycznego myślenia, żeby przygotować się do programu dyplomowego. W 3. i 4. klasie LO uczniowie realizują w stu procentach program IB.

Uczy on, w bardzo dużym stopniu, myślenia logicznego, wyszukiwania informacji, interpretacji tekstów i ogólnie pojętego pisania. Przygotowuje to do studiów, ale jeżeli nie lubisz pisać, nie polecałabym tego profilu, ponieważ w klasie 3. i 4., ale czasem też w 1. i 2., częstą formą sprawdzania wiedzy jest esej.

**Pewnie zastanawiasz się, jakie inne rozszerzenia (oprócz angielskiego) znajdziesz na IB?** Przedmioty, z których będziesz pisać maturę, wybiera się po 2. klasie, więc nie tak jak zwykle. Jest to moim zdaniem ogromny plus, ponieważ 16-latkowi łatwiej będzie podjąć decyzję o swojej przyszłości niż 14-latkowi. W 3. i 4. klasie jest już tylko 6 przedmiotów maturalnych, ponieważ, UWAGA, maturę trzeba napisać z 6 przedmiotów. Nie ma innej możliwości. Wówczas możesz zdawać trzy przedmioty na podstawie i 3 na rozszerzeniu albo dwa na podstawie i cztery na rozszerzeniu (druga opcja dla ambitnych lub potrzebujących tego na studia). Poza tym są jeszcze dodatkowe przedmioty takie jak TOK (*Theory of Knowledge*), czyli *Teoria wiedzy* (odpowiednik filozofii); CAS (*Creativity Action Service*), czyli obowiązkowy wolontariat i sport (nie ma wf-u, ale trzeba chodzić np. na basen raz w tygodniu i opisać to w raporcie). Oprócz realizacji dodatkowych przedmiotów, w trakcie nauki – zazwyczaj w 2. klasie – trzeba sporządzić *Extended Essay* (EE). Polega on na napisaniu pracy na określony temat, pod opieką nauczyciela wybranego przedmiotu. Esej jest dość długi (ok. 4000 słów), ale piszemy go w domu i mamy na to określoną ilość czasu (proces może trwać około roku). Uczeń przeprowadza własne badania do pracy, a cały proces jest bardzo przydatny na przyszłość, bo przypomina pisanie prac dyplomowych na studiach. 

Sama matura jest dość trudna. W ocenę z matury wliczane są oceny ze wszystkich 9 przedmiotów, włącznie z TOK, CAS i EE. 

Egzamin maturalny składa się z trzech obszarów: 

Z każdego, z 6 przedmiotów, ocena z matury jest w skali 0-7 pkt., a z dodatkowych po 1 pkt. z każdego. Razem daje to maksymalnie 45 pkt. Część internali i ustnych egzaminów zaczyna się już w 3. klasie, żeby ostatni rok nie był przeładowany zadaniami.

**Czy warto zdecydować się na profil IB?** Zależy, czego oczekujesz. Program przygotowuje do studiów na całym świecie. Kończąc go, poziom C1/C2 z języka angielskiego jest gwarantowany, co otwiera wiele dróg i możliwości rozwoju za granicą. Myślę, że ważną rzeczą w tym programie jest nacisk na myślenie, niekoniecznie na uczenie się na pamięć. Pisanie esejów zamiast kartkówek, dla osób, które są sprawne językowo, jest lepszą i bardziej rozwijającą opcją. **Muszę zaznaczyć, że nakład pracy jest duży, a deadline’y bywają stresujące, ale jest to do zrobienia!** Jeśli jesteś ambitn_ to myślę, że docenisz praktyczny wymiar nauki profilu IB. Gdybym ja miała zdecydować jeszcze raz – zrobiłabym tak samo. Jest też bardzo różnorodnie, bo każdy z mojej klasy rozszerza co innego, lekcje prowadzone są w małych grupach, każdy znajdzie coś dla siebie! Nie ma konkretnych profili, więc jeżeli chcesz rozszerzać geografię, biologię i historię - jest to możliwe. Jest to wymagający profil, ale jak jesteś sumienn_ i systematyczn_ to poradzisz sobie bez problemu. Jak nie, to też sobie poradzisz, ale będzie to kosztowało dużo nerwów.

**Autorka opisu:** *Aleksandra Piotrkowska (17 lat)*

Poznaj ścieżki kariery dla językowców!

Obejrzyj wywiad z tłumaczem i tłumaczką!

Technikum – profil technik mechatronik

**Wybór technikum jest już pewnym ukierunkowaniem naszej przyszłej kariery, gdyż wkraczamy na ścieżkę przygotowania praktycznego do danego zawodu.** Możemy zdecydować się na jeden z wielu kierunków. To musi być przemyślana decyzja i musimy się czuć dobrze w danej dziedzinie, gdyż w innym wypadku będziemy zmuszeni przez pięć lat uczyć się tego, co niekoniecznie nas interesuje. 

**Wybierając technikum i zdając egzaminy zawodowe, dość wcześnie zabezpieczamy naszą przyszłość, ponieważ bezpośrednio po szkole możemy znaleźć pracę w naszym zawodzie.** W Lubinie, mieście w którym się uczę, jest spora ilość techników. Można wybierać spośród profili, które przygotują nas do zawodu [okulisty](https://mapakarier.org/sciezki-kariery/1813/k/okulistka/k/okulistka/m/okulista/)/[okulistki](https://mapakarier.org/sciezki-kariery/1813/k/okulistka/k/okulistka/k/okulistka/), [poligrafa](https://mapakarier.org/sciezki-kariery/634/k/drukarka/k/drukarka/m/drukarz/)/[poligrafki](https://mapakarier.org/sciezki-kariery/634/k/drukarka/k/drukarka/k/drukarka/), [mechatronika](https://mapakarier.org/sciezki-kariery/1130/k/mechatroniczka/k/mechatroniczka/m/mechatronik/)/[mechatroniczki](https://mapakarier.org/sciezki-kariery/1130/k/mechatroniczka/k/mechatroniczka/k/mechatroniczka/), [informatyka](https://mapakarier.org/sciezki-kariery/968/k/informatyczka/k/informatyczka/m/informatyk/)/[informatyczki](https://mapakarier.org/sciezki-kariery/968/k/informatyczka/k/informatyczka/k/informatyczka/), [logistyka](https://mapakarier.org/sciezki-kariery/1080/k/logistyczka/k/logistyczka/m/logistyk/)/[logistyczki](https://mapakarier.org/sciezki-kariery/1080/k/logistyczka/k/logistyczka/k/logistyczka/) i wielu innych.  

**Wybór technikum powoduje, że będziemy chodzić do szkoły średniej rok dłużej niż nasi rówieśnicy w liceum.** Jednak w czasie tych pięciu lat nauczymy się zawodu. Oprócz standardowych lekcji: matematyki, języka polskiego czy chemii, dochodzą nam przedmioty zawodowe. Przez to spędzamy więcej czasu w szkole. Zdarza się, że jednego dnia mamy aż osiem lekcji. Warto wziąć to pod uwagę przy planowaniu tej ścieżki edukacji. 

Mój wybór w technikum padł na kierunek mechatroniczny i bardzo cenię sobie ten profil. W szkole mam świetnie wykwalifikowaną kadrę nauczycieli przedmiotów zawodowych, dzięki czemu nauka zawodu jest bardzo przyjemna. Swoją przyszłość wiążę ze studiami na politechnice wrocławskiej i dzięki wybraniu technikum, czuję, że  mam bardzo dobre podstawy do studiowania wybranego przeze mnie kierunku.  **Profil technik mechatronik zawiera w sobie elementy elektroniki, mechaniki, elektryki oraz informatyki. Rozszerzonymi przedmiotami są matematyka oraz język angielski.** To kierunek przeznaczony dla osób, które rzeczywiście interesują się tymi dziedzinami. Osoby niezainteresowane tematyką mogą mieć trudności w nauce. 

**Pierwsza klasa jest stosunkowo prosta, ponieważ jest to wprowadzenie zawodowe**. Lekcje to m.in. rysunek techniczny, elektrotechnika oraz BHP. Elektrotechnika to przedmiot związany typowo z elektroniką, uczone są tam podstawy elektroniki i elektryki. Rysunek techniczny to bardziej skomplikowany przedmiot, nauczycie się tam jak poprawnie wykonać rysunek techniczny, a nie jest to proste, należy znać sporo rodzajów linii oraz mieć spore umiejętności plastyczne, aby rysunki były poprawne. BHP to sama teoria, według mnie - łatwa do nauki. 

**Druga klasa to początek pracowni elektronicznej i elektrycznej**, która obejmuje 4 lekcje w tygodniu. Lekcje na początku tłumaczą zagadnienia teoretyczne, a na kolejnych lekcjach wchodzi praktyka, czyli tworzenie układów i wykonywanie  pomiarów. Oprócz pracowni dochodzą takie zadania, jak: spawanie, obróbka mechaniczna czy obróbka ręczna. Na spawalni nauczycie się spawać różnymi metodami. Obróbka mechaniczna to praca z tokarkami, na której będziecie toczyć proste formy. Obróbka ręczna to praca z łatwymi modelami np. wykonanie młotka posiadając materiał na trzonek i główkę. Pomiary to dział, na którym nauczycie się wykonywać pomiary za pomocą m.in. różnego typu suwmiarek, mikrometrów, czujników zegarowych. 

**W klasie trzeciej wchodzą urządzenia i systemy mechatroniczne**, pneumatyka i hydraulika oraz pracownia rysunku technicznego, ale tym razem na komputerach. Urządzenia i systemy mechatroniczne to przedmiot zajmujący się konkretnie mechatroniką, nauczycie się tam o robotyce i systemach mechatronicznych. Pneumatyka i hydraulika to przedmiot, na którym dowiecie się, jak tworzyć systemy pneumatyczne i hydrauliczne.  

**W czwartej klasie odbywa się praktyki w wybranym zakładzie** (ja np. wybrałem  kopalnię KGHM). Zagadnienia związane z nauką zawodu w piątej klasie trwają do końca pierwszego semestru, ponieważ w połowie roku szkolnego odbywa się ostatni egzamin zawodowy. Egzaminów zawodowych jest kilka, pierwsze są w czwartej klasie, są to egzaminy teoretyczne oraz praktyczne.

Podsumowując, wybór technikum to dobry pomysł dla osoby zdecydowanej na rozwój w danej dziedzinie. Ukończenie tej szkoły umożliwi jej dobrą pracę w zawodzie lub ułatwi studia w tym kierunku. Z pewnością technikum nie jest wyborem dla osób, które nie wiedzą, co chcą robić w życiu, ponieważ wybranie nieodpowiedniego kierunku spowoduje nie do końca udane pięć lat edukacji.

**Autor opisu:** *Jakub Wałach (18 lat)*

Interesuje Cię [praca przy obsłudze maszyn](https://mapakarier.org/kategorie/czynnosci-zawodowe/obslugiwanie-maszyn/m/?page=1) mechanicznych? Sprawdź ścieżki kariery, takie jak [automatyk/automatyczka](https://mapakarier.org/sciezki-kariery/1743/k/automatyczka/k/automatyczka/), [energetyk/energetyczka](https://mapakarier.org/sciezki-kariery/1925/k/energetyczka/m/energetyk/), [konserwator/konserwatorka dronów](https://mapakarier.org/sciezki-kariery/1364/k/konserwatorka-dronow/m/konserwator-dronow/). 

Tekst został stworzony przez autorów projektu *E-Sfora* („Zwolnieni z Teorii”) w składzie: Aleksandra Piotrkowska, Michał Grochowicz, Adrianna Okulus, Julia Ciaś, Iga Chlebos, Magdalena Elmanowska, Jakub Wałach, Julia Mizera.

*Jeśli stoisz przed wyborem dalszej ścieżki edukacji, ale nie wiesz, czym różnią się poszczególne typy szkół, zajrzyj do naszego artykułu* [Jak wybrać szkołę ponadpodstawową cz. 1](https://mapakarier.org/blog/112/jak-wybrac-szkole-ponadpodstawowa-cz-1-roznice-miedzy-liceum-technikum-a-szkola-branzowa/)*. Znajdziesz tam przydatne materiały:*

Jak wybrać szkołę ponadpodstawową cz. 2: Czas na Twój wybór!

Wybór dalszej ścieżki edukacji po ukończeniu podstawówki nie jest łatwy. Dowiedz się, jakie kryteria wyboru wziąć pod uwagę, a także kto może Ci pomóc w podjęciu tej ważnej decyzji.

Poniższy artykuł to już część 2. naszego cyklu „Jak wybrać szkołę ponadpodstawową?”. W części 1. „[Różnice między liceum, technikum a szkołą branżową](https://mapakarier.org/blog/112/jak-wybrac-szkole-ponadpodstawowa-cz-1-roznice-miedzy-liceum-technikum-a-szkola-branzowa/)” zapoznasz się z charakterystyką różnych typów szkół, które możesz wybrać po podstawówce, poznasz ich podstawowe cechy np. ile trwa nauka w tych placówkach i które przygotują Cię do matury i umożliwią kontynuację edukacji na studiach. 

Podjęcie decyzji o tym, jaką szkołę wybrać po ukończeniu podstawówki, nie jest łatwe. Być może to nawet dla Ciebie pierwsza tak poważna decyzja życiowa. Czasami Twój wybór będzie mocno ograniczony z uwagi na dostępność szkół ponadpodstawowych w Twojej okolicy, czasem ograniczeniem okażą się Twoje oceny i/lub wyniki egzaminu ósmoklasisty. 

**To bardzo ważne, by poznać wszystkie dostępne opcje dalszego kształcenia, szczegółową ofertę szkół, ale także przemyśleć, jakie kwestie są dla Ciebie naprawdę istotne.** Może ważne jest to, by szkoła była blisko Twojego miejsca zamieszkania? Może chciał(a)byś jak najszybciej zacząć się uczyć zawodu, który już wybrałeś/aś? Może najistotniejszy jest dla Ciebie profil klasy i rozszerzenia konkretnych przedmiotów? A może oferta zajęć pozalekcyjnych?

Kryteria wyboru, które możesz wziąć pod uwagę:

Jeśli chcesz, skorzystaj z przygotowanej przez nas tabeli, która pomoże Ci uporządkować ocenę szkół, które rozważasz, pod kątem wybranych przez Ciebie kryteriów.

Oczywiście wymienione przez nas aspekty to nie jest zamknięty katalog, możesz jeszcze dodać do niego inne kryteria, które są dla Ciebie istotne przy wybieraniu szkoły ponadpodstawowej.

Jeśli spodobało Ci się proponowane przez nas narzędzie i uważasz je za przydatne, możesz podzielić się nim ze swoimi rówieśnikami :-) 

Jak uzyskać informacje z wymienionych powyżej kryteriów wyboru?

Wskazówka 1. Strony internetowe i profile w mediach społecznościowych

Wiele informacji na temat szkół znajdziesz na stronach internetowych placówek, a także w ich mediach społecznościowych. Przejrzyj oficjalne (i nie tylko :-)) profile szkół np. na Facebook’u czy Instagramie. Możesz wtedy zobaczyć, czy uczniowie biorą udział w konkursach, olimpiadach, jakie projekty są realizowane w szkole, jakie odbywają się imprezy i eventy.

Wskazówka 2. Rozmowy z uczniami lub absolwentami&nbsp;

Porozmawiaj z uczniami lub absolwentami szkoły, którą jesteś zainteresowany. Możesz poszukać takich osób wśród starszych znajomych lub nawiązać kontakt poprzez media społecznościowe. Zwróć uwagę na konta 

Warto udać się do placówek, które Cię interesują, na Dni Otwarte, które szkoły organizują z reguły na wiosnę. Możesz wtedy sprawdzić dojazd, zobaczyć budynek szkoły, usłyszeć prezentację oferty edukacyjnej, porozmawiać z uczniami, a nawet nauczycielami. 

Żeby zapoznać się z ofertą różnych szkół w jednym czasie i miejscu, możesz udać się na tzw. Targi Edukacyjne. Targi odbywają się najczęściej w marcu i są organizowane w większości miast, czasem stacjonarnie, a czasem online. Informacji o nich szukaj na oficjalnych miejskich stronach internetowych lub u szkolnego koordynatora doradztwa zawodowego.

Jeśli jest to dla Ciebie istotne, możesz sprawdzić, jaką pozycję zajmuje szkoła w różnych rankingach. Pamiętaj, by sprawdzić, na jakiej podstawie są one układane - wyników matur, czy może liczby olimpijczyków? Zastanów się, co będzie tu dla Ciebie najważniejsze. Najpopularniejsze rankingi szkół ponadpodstawowych przygotowują Fundacja Edukacyjna „Perspektywy”: [www.licea.perspektywy.pl](http://www.licea.perspektywy.pl/), [www.technika.perspektywy.pl](http://www.technika.perspektywy.pl/) oraz Portal Edukacyjny „waszaedukacja.pl”: [Ogólnopolski Ranking Liceów i Techników 2022](https://waszaedukacja.pl/artykuly/ogolnopolski-ranking-liceow-i-technikow-2022). A jeśli interesuje Cię ranking innego typu, który bierze pod uwagę zaangażowanie uczniów w realizację samodzielnych projektów, zobacz [Ranking Szkół Zwolnieni z Teorii 2022](https://zwolnienizteorii.pl/ranking). 

Porównaj wszystkie dostępne opcje kształcenia, biorąc pod uwagę różne aspekty. **Zastanów się, co jest dla Ciebie ważne i czego chcesz, oceń realnie swoje możliwości i dopiero wtedy podejmij decyzję.**

Fakty a opinie o szkołach ponadpodstawowych&nbsp;

Przymierzając się do wyboru szkoły ponadpodstawowej, na pewno rozmawiasz z wieloma osobami – rówieśnikami, znajomymi, rodzicami i innymi dorosłymi. W rozmowach tych padają czasem różne stwierdzenia, np.:

Wszystkie te zdania mają ze sobą coś wspólnego. Co? **SĄ TO OPINIE. Nie są obiektywne – są to przekonania, a nie fakty.** 

To ważne, by wysłuchać opinii innych, ale pamiętaj, że czasem nie są one poparte żadnymi weryfikowalnymi danymi i nie zawsze się sprawdzają. 

Kończąc szkołę podstawową, zastanów się przede wszystkim, czy chcesz skierować się już w stronę konkretnego zawodu. Jeśli jesteś zdecydowany/a, w jakiej branży chcesz w przyszłości pracować – warto rozważyć możliwości kształcenia zawodowego zamiast ogólnokształcącego. 

Aby poznać fakty na temat szkół ponadpodstawowych, zapoznaj się z naszym artykułem „[Różnice między liceum, technikum a szkołą branżową](https://mapakarier.org/blog/112/jak-wybrac-szkole-ponadpodstawowa-cz-1-roznice-miedzy-liceum-technikum-a-szkola-branzowa/)”, z którego dowiesz się więcej o poszczególnych typach szkół, m. in. ile trwa nauka, ile jest przedmiotów rozszerzonych, które szkoły przygotują Cię do matury i jeszcze więcej informacji!

**Jeśli pomimo zapoznania się z różnymi możliwościami kształcenia, nie wiesz jaką szkołę wybrać, warto udać się do doradcy edukacyjno-zawodowego.** Doradca pomoże Ci poznać lepiej siebie samego, zastanowić się, jakie masz potrzeby i gdzie je najlepiej zrealizujesz. Doradcy mają też wiedzę o aktualnej ofercie edukacyjnej i o kryteriach rekrutacji. 

Doradcę zawodowego znajdziesz w szkole lub rejonowej poradni psychologiczno-pedagogicznej – konsultacje ze specjalistami w tych miejscach odbędziesz bezpłatnie. Niektórzy doradcy oferują też takie usługi prywatnie, wówczas za konsultacje trzeba zapłacić. 

To ważne, byś posłuchał/a też opinii swoich rodziców oraz innych życzliwych Ci dorosłych. Skontaktuj się ze starszymi kolegami i koleżankami – przechodzili rekrutację do szkoły ponadpodstawowej niedawno, więc udzielą Ci cennych wskazówek i podzielą się opinią o szkołach, które sami wybrali. **Pamiętaj jednak, że ostatecznie decyzja należy do Ciebie! I choć to żadna tragedia, jeśli nie dostaniesz się do szkoły pierwszego wyboru, to ważne, by spróbować znaleźć dla siebie najlepsze możliwe miejsce – w końcu to tam spędzisz najbliższe lata życia :-)**

Inne artykuły ze Strefy Młodzieży, które mogą Ci się spodobać:

Jak wybrać szkołę ponadpodstawową cz. 1: Różnice między liceum, technikum a szkołą branżową

Która szkoła przygotuje Cię do matury, ile trwa nauka w technikum oraz w jakiej szkole nauczysz się zawodu? Dowiedz się, jakie są różnice między różnymi typami szkół ponadpodstawowych.

Czym różnią się od siebie szkoły ponadpodstawowe?&nbsp;

Po ośmioletniej podstawówce możesz kontynuować naukę w szkołach ponadpodstawowych. Zaliczają się do nich: 

Nauka w liceum ogólnokształcącym trwa 4 lata i przygotuje Cię do zdania egzaminu maturalnego. **Licea z reguły oferują klasy profilowane, w których zrealizujesz podstawowy program nauczania ze wszystkich obowiązkowych przedmiotów i rozszerzony z kilku przedmiotów wiodących**. Przykłady takich profili to: matematyczno-fizyczny, biologiczno-chemiczny, humanistyczny (rozszerzony język polski i historia). Niektóre szkoły oferują profile „tematyczne” np. klasy mundurowe (m. in. policyjne, wojskowe), prawnicze, medialne, artystyczno-teatralne, ekologiczne i wiele innych. W tych klasach również określone przedmioty (związane z dziedziną, w stronę której profilowana jest klasa) realizowane są w programie rozszerzonym. W klasie o konkretnym profilu masz więcej lekcji właśnie z tych „rozszerzonych" przedmiotów, ale to wcale nie znaczy, że musisz je zdawać na maturze. **Do matury możesz zadeklarować przedmioty, jakie chcesz** – z zastrzeżeniem, że są pewne przedmioty obowiązkowe.

Zdawanie matury nie jest obowiązkowe. Niektórzy uczniowie pomimo tego, że kończą liceum, nie decydują się na zdawanie tego egzaminu. Bez matury nie możesz pójść na studia, ale możesz kontynuować naukę np. w szkole policealnej.

**Technikum to szkoła, która łączy kształcenie ogólne z zawodowym.** Nauka w technikum trwa 5 lat i w tym czasie przygotowujesz się zarówno do matury, jak i zdobywasz konkretną wiedzę i praktyczne umiejętności, co – po zdaniu specjalnego [egzaminu](https://cke.gov.pl/egzamin-zawodowy/egzamin-w-nowej-formule/strona-o-egzaminie/) – umożliwia uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe. 

**W planie lekcji w technikum pojawiają się zarówno „tradycyjne” przedmioty** np. język polski, matematyka, fizyka, geografia, **jak i przedmioty zawodowe** (w zależności od branży, np. w technikum informatycznym: programowanie aplikacji internetowych, projektowanie i administrowanie bazami danych). Niektóre przedmioty „tradycyjne” możesz zrealizować jako rozszerzone. Ponadto **każdy uczeń technikum musi obowiązkowo zrealizować praktyki zawodowe**,które trwają 4 tygodnie i są oceniane.

Zdawanie matury nie jest obowiązkowe i nie wszyscy uczniowie technikum się na to decydują, jednak tylko ze zdaną maturą możesz kontynuować naukę na studiach. Inne opcje to edukacja w szkołach policealnych, podczas różnych kursów czy zdobywanie certyfikatów i kolejnych uprawnień zawodowych. Możesz też zakończyć edukację na zdobyciu wykształcenia średniego, a następnie wejść na rynek pracy jako wykwalifikowany technik danej dziedziny.

Szkoły branżowe powstały w miejsce dawnych szkół zawodowych. W szkole branżowej „tradycyjne” przedmioty szkolne, czyli **przedmioty ogólne zrealizujesz tylko w podstawowym zakresie, a nacisk kładzie się na przedmioty zawodowe.** Szkoła branżowa I stopnia umożliwia zdobycie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie, ale nie daje możliwości zdawania egzaminu maturalnego. 

Nauka zawodu w „branżówce” składa się z:

**W szkole branżowej I st. przygotujesz się do wykonywania konkretnych zawodów**, takich jak np. [kucharz](https://mapakarier.org/paths/occupation/41/kucharz/male), [fryzjer](https://mapakarier.org/paths/occupation/26/fryzjer/male) czy [mechaniczka samochodowa](https://mapakarier.org/paths/occupation/85/mechanik-samochodowy/fem). Szkoła ta może być więc dla Ciebie dobrym wyborem, jeśli nie przepadasz za nauką teorii i wolisz szybko rozpocząć życie zawodowe. 

Pamiętaj jednak, że **wybór szkoły branżowej nie zamyka drogi do dalszej edukacji.** Po ukończeniu szkoły branżowej I stopnia możesz kontynuować naukę w dwuletniej szkole branżowej II stopnia, która kończy się uzyskaniem dyplomu technika i umożliwia zdanie matury (a potem np. dalszą naukę na studiach).

Podsumowując: absolwenci szkoły podstawowej wybierają najczęściej pomiędzy trzema typami szkół: liceum, technikum i szkołą branżową I st. (wcześniej nazywaną szkołą zawodową, potocznie „zawodówką”). **Podstawowe różnice pomiędzy typami szkół to ilość lat nauki, przygotowanie lub nie do egzaminu maturalnego i możliwość zdobycia kwalifikacji zawodowych.**

Zawody dla tych, którym nie straszne są morskie fale

Czy wiesz, że [ponad 90% światowego handlu](https://zpe.gov.pl/a/swiatowa-gospodarka-morska/D10dHKZd0) odbywa się drogą morską?^^1^^ Zatrudnienie w tej branży mogą znaleźć specjaliści o rozmaitych talentach i umiejętnościach. Sprawdź, jakie zawody związane z pracą na morzu znajdziesz w Mapie Karier.

Interesujesz się poznawaniem świata i zwiedzaniem ciekawych, pięknych lub egzotycznych miejscowości? Lubisz pływać i spędzać czas nad wodą? Jeśli tak, może zainteresuje Cię kariera [marynarza](https://mapakarier.org/paths/occupation/255/marynarz/fem). Praca w tym zawodzie pozwoli Ci przemierzać morskie szlaki, poznawać nowych, ciekawych ludzi, kultury i języki. Dokładnie poznasz też budowę statku, na którym będziesz pływać, i nauczysz się wykonywać różne manewry, układać towary w ładowni oraz dbać o stan techniczny wszystkich urządzeń. Praca marynarza to niezwykła przygoda, ale wiąże się jednak z ogromną odpowiedzialnością i wieloma wyzwaniami. 

Żeby zacząć pracę jako marynarz trzeba ukończyć kursy: pierwszej pomocy, indywidualnych technik ratunkowych, pożarowy oraz odpowiedzialności wspólnej i bezpieczeństwa własnego. Należy też posiadać książeczkę żeglarską. Nie trzeba skończyć studiów ani konkretnej szkoły średniej. Jednak posiadanie kierunkowego wykształcenia ułatwia znalezienie dobrej pracy. Przeczytaj więcej o tym, jakie obowiązki i zadania wykonuje na co dzień [marynarz](https://mapakarier.org/paths/occupation/255/marynarz/fem).

Wolisz być własnym szefem, niż wykonywać polecenia innych, a jednocześnie myślisz o pracy na wodzie? W takim razie sprawdź zawód [szypra](https://mapakarier.org/paths/occupation/1580/szyper/male). To kapitan niewielkiej jednostki pływającej po jeziorach, rzekach lub blisko linii brzegowej morza, np. kutra rybackiego. Głównym zadaniem szypra jest kierowanie pracą załogi statku, więc praca ta wymaga dużej wiedzy i poczucia odpowiedzialności, a także kompetencji liderskich. 

Żeby móc pracować jako szyper, trzeba najpierw zdobyć odpowiednie uprawnienia. Nie ma wymogu ukończenia konkretnych szkół lub studiów, ale za to trzeba odbyć szereg kursów oraz praktyk na statku, niezbędnych do awansu na szypra, i posiadać książeczkę żeglarską. Więcej o tym zawodzie możesz przeczytać [tutaj](https://mapakarier.org/paths/occupation/1580/szyper/male). 

Blog dla młodzieży