Muszę znać krajową sieć obszarów chronionych (takich, jak parki narodowe, rezerwaty przyrody, zespoły przyrodniczo-krajobrazowe) oraz międzynarodowe sieci takich obszarów (np. obszary NATURA 2000, CORINE, ECONET, Ramsar). Muszę znać się na sposobach ochrony środowiska przed szkodliwą działalnością człowieka, umieć oceniać szkodliwość planowanych inwestycji albo nowych przepisów prawa oraz wiedzieć, jakie rozwiązania zaproponować, aby zapobiegać dalszemu zanieczyszczaniu wód, powietrza, gleby oraz znikaniu zagrożonych gatunków fauny i flory. Muszę znać się na biologii ekosystemów, potrafić przeprowadzać badania terenowe i analizować pobrane próbki w laboratorium.

ochrona środowiska

Specjalista wypalonego paliwa jądrowego

Specjalista gospodarki odpadami promieniotwórczymi

Krystalograf

Koordynator badań klinicznych

Demograf

Chemik

Muszę znać się na gatunkach roślin, zwierząt i mikroorganizmów, które występują w różnych środowiskach; wiedzieć, jakich warunków potrzebują do życia, jak ich obecność korzystnie wpływa na cały ekosystem (np. drzewa produkują tlen, mikroorganizmy biorą udział w przetwarzaniu odpadków organicznych na nawóz naturalny); jakie czynniki mogą im zagrażać i co zrobić, by ułatwiać im przetrwanie.

Przedmiot *biologia* muszę mieć opanowany na poziomie eksperckim. Jest to ekspercki poziom wiedzy i umiejętności, umożliwiający realizację najbardziej specjalistycznych zadań z danej dziedziny. Obejmuje diagnozowanie i leczenie organizmów żywych, rozumienie złożonych procesów komórkowych, genetycznych, biegłe posługiwanie się zaawansowaną terminologią, zwłaszcza taksonomiczną.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Wiedza biologiczna przydaje się w każdym zawodzie, ponieważ pomaga zachować zdrowie fizyczne i psychiczne.


biologia

Muszę znać ukształtowanie powierzchni naszego kraju, klimat, jaki u nas panuje, położenie obszarów chronionych (parków narodowych, rezerwatów przyrody, obszarów Natura 2000), żeby móc np. proponować alternatywną trasę dla nowej drogi, albo lokalizację nowego osiedla / fabryki dalej od siedlisk rzadkich gatunków roślin i zwierząt. Muszę umieć odczytywać mapy, zdjęcia satelitarne i lotnicze obszarów, na których przeprowadzam ocenę stanu środowiska.

Przedmiot *geografia* muszę mieć opanowany na poziomie wysokim. Jest to zaawansowany poziom wiedzy i umiejętności, pozwalający na wykonywanie pracy w danej dziedzinie. Obejmuje rozumienie podstawowych procesów kształtujących ziemię, klimat, atmosferę i oceany, dobrą znajomość rozmieszczenia bogactw naturalnych na świecie, umiejętność tworzenia i analizowania map, zwłaszcza przy użyciu systemów informacji geograficznej (GIS).

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Wiedza geograficzna przydaje się w każdym zawodzie, ponieważ pozwala zrozumieć kluczowe czynniki rządzące światową gospodarką.


geografia

Muszę znać się na substancjach chemicznych, które mają wpływ na funkcjonowanie ekosystemów – zarówno substancjach wykorzystywanych przez biocenozy jako substraty (np. związki fosforu, azotu), jak i tych, które mogą zaburzać funkcjonowanie tych biocenoz.

Przedmiot *chemia* muszę mieć opanowany na poziomie wysokim. Jest to zaawansowany poziom wiedzy i umiejętności, pozwalający na wykonywanie pracy w danej dziedzinie. Obejmuje umiejętność zapisywania równań reakcji chemicznych, przewidywania rezultatów tych reakcji i separowania ich produktów, rozpoznawania niektórych substancji na podstawie ich właściwości chemicznych, uzyskiwanie roztworów o określonych stężeniach.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Znajomość chemii przydaje się w każdym zawodzie, ponieważ pomaga zrozumieć, jak można wykorzystywać i przekształcać otaczające nas substancje dla swojej wygody, korzyści i bezpieczeństwa.


chemia

Muszę znać matematykę, żeby móc np. obliczać dopuszczalną intensywność zabudowy na obszarach szczególnie cennych, wyliczać zapotrzebowanie na wodę konkretnej fabryki, czy kalkulować koszty budowy osiedla z wykorzystaniem ekologicznych materiałów oraz oszczędności w wydatkach np. na ogrzewanie, jakie spowoduje zastosowanie tych surowców.

Przedmiot *matematyka* muszę mieć opanowany na poziomie średnim. Jest to średni poziom wiedzy i umiejętności, dający ogólne rozeznanie w danej dziedzinie. Obejmuje arytmetykę, podstawy algebry i geometrii.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Znajomość matematyki przydaje się w każdym zawodzie, ponieważ uczy logicznego myślenia, a także daje narzędzia pozwalające modelować i przewidywać przebieg większości zjawisk i procesów – pomaga zatem obiektywnie oceniać rzeczywistość i unikać błędnych decyzji.


matematyka

Znajomość poprawnej polszczyzny przydaje mi się podczas pisania artykułów prasowych, w których np. opisuję stan środowiska naszego kraju i zachęcam do większego dbania o przyrodę.

Przedmiot *j. polski* muszę mieć opanowany na poziomie średnim. Jest to średni poziom wiedzy i umiejętności, dający ogólne rozeznanie w danej dziedzinie. Obejmuje czytanie, mówienie i pisanie po polsku bez popełniania błędów gramatycznych, ortograficznych i w wymowie, znajomość kanonu literatury polskiej.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Znajomość poprawnej polszczyzny oraz polskiej literatury i kultury jest ważna w każdym zawodzie, ponieważ pomaga rozumieć konteksty kulturowe i klarownie formułować myśli, ułatwiając tym samym komunikację ze współpracownikami i klientami, a zatem pomagając w awansie zawodowym lub prowadzeniu własnej firmy.


j. polski

Muszę znać język angielski, żeby móc zapoznawać się z europejskimi przepisami dotyczącymi ochrony przyrody; czytać anglojęzyczną literaturę fachową, współpracować z zagranicznymi ekologami np. przy opracowywaniu tekstów nowych ustaw dotyczących ochrony środowiska, aplikować o granty na badania.

Przedmiot *j. angielski* muszę mieć opanowany na poziomie średnim. Jest to średni poziom wiedzy i umiejętności, dający ogólne rozeznanie w danej dziedzinie. Obejmuje rozumienie prostych wypowiedzi w języku angielskim oraz prowadzenie prostych rozmów (odpowiednik poziomu A w systemie CEFR).

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Posługiwanie się językiem angielskim znacznie polepsza perspektywy w każdym zawodzie, bo umożliwia podjęcie pracy za granicą lub w międzynarodowej firmie w Polsce, a także dokształcanie się ze źródeł anglojęzycznych, które w wielu dziedzinach są najłatwiej dostępne i najbardziej aktualne.


j. angielski

Przedmiot *historia* muszę mieć opanowany na poziomie średnim. Jest to średni poziom wiedzy i umiejętności, dający ogólne rozeznanie w danej dziedzinie. Obejmuje znajomość wydarzeń historycznych wystarczającą do czerpania z nich inspiracji do pracy.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Amerykański filozof George Santayana słusznie powiedział: „ten, kto nie pamięta przeszłości, będzie skazany na to, że ją przeżyje powtórnie” – znajomość historii przydaje się w każdym zawodzie, bo pomaga zrozumieć sposób myślenia przedstawicieli różnych narodów i motywy ich działania.


historia

Muszę znać polskie i europejskie przepisy prawa mówiące o ochronie przyrody, segregacji odpadów, utylizacji ścieków, żeby móc wychwytywać przypadki łamania tych przepisów. Muszę też wiedzieć, jak zgłaszać poprawki do obowiązujących aktów prawnych, dzięki którym prawo może lepiej chronić naszą przyrodę.

Przedmiot *wiedza o społeczeństwie* muszę mieć opanowany na poziomie średnim. Jest to średni poziom wiedzy i umiejętności, dający ogólne rozeznanie w danej dziedzinie. Obejmuje znajomość norm prawnych regulujących pracę na konkretnym stanowisku, umiejętność sporządzania dokumentów służbowych i urzędowych.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Bez znajomości zasad funkcjonowania państwa nie można być w pełni świadomym członkiem żadnego społeczeństwa – zwłaszcza społeczeństwa demokratycznego, które opiera się na pośrednim udziale obywateli w kierowaniu państwem; wiedza z tej dziedziny jest też niezbędna do podjęcia jakiejkolwiek pracy (kodeks pracy) i prowadzenia własnej działalności gospodarczej.


wiedza o społeczeństwie

Dzięki wiedzy o właściwościach fizycznych różnych surowców używanych np. w budownictwie mogę proponować inwestorom używanie materiałów, które są bardziej ekologiczne; np. sprawiają, że domy z nich zbudowane potrzebują mniej energii do ogrzania, albo mniej zanieczyszczają środowisko w trakcie produkcji i użytkowania.

Przedmiot *fizyka* muszę mieć opanowany na poziomie średnim. Jest to średni poziom wiedzy i umiejętności, dający ogólne rozeznanie w danej dziedzinie. Obejmuje podstawową znajomość takich zjawisk fizycznych, jak elektryczność, magnetyzm, grawitacja, fale, optyka, termodynamika oraz znajomość najważniejszych praw fizycznych, takich jak zasady dynamiki Newtona.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Wiedza fizyczna jest przydatna bez względu na wykonywany zawód, ponieważ pomaga rozumieć sposób działania maszyn i urządzeń, a także przyczyny procesów naturalnych, co pozwala unikać zagrożeń i kosztownych błędów.


fizyka

Muszę sprawnie korzystać z komputera, żeby móc opracowywać wyniki moich badań w formie tabel i wykresów, publikować w sieci raporty o stanie środowiska, wyszukiwać informacje o nowych aktach prawnych dotyczących ochrony przyrody.

Przedmiot *informatyka* muszę mieć opanowany na poziomie średnim. Jest to średni poziom wiedzy i umiejętności, dający ogólne rozeznanie w danej dziedzinie. Obejmuje standardowe kompetencje cyfrowe, zwłaszcza obsługę oprogramowania biurowego i/lub prostych programów specjalistycznych.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Ze względu na wzrost użycia nowych technologii kompetencje cyfrowe szybko stają się niezbędną umiejętnością w każdym zawodzie (kto nie będzie ich miał, nie dostanie pracy), a także pozwalają korzystać z technologii bez narażania się na nieprzyjemne niespodzianki, takie jak wirusy, oszustwa czy fake newsy.


informatyka

Przedmiot *plastyka* muszę mieć opanowany na poziomie podstawowym. To absolutne minimum potrzebne do funkcjonowania w codziennym życiu. Obejmuje umiejętność posługiwania się farbami plakatowymi, kredkami czy ołówkami do tworzenia bardzo prostych szkiców, nie spełniających żadnych kryteriów artystycznych.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Wiedza z tego przedmiotu przydaje się w każdym zawodzie, ponieważ wyrabia zmysł estetyczny, dzięki któremu potrafimy tworzyć rzeczy spójne wizualnie, a także dostrzegać piękno i harmonię w dziełach innych ludzi i natury.


plastyka

Przedmiot *muzyka* muszę mieć opanowany na poziomie podstawowym. To absolutne minimum potrzebne do funkcjonowania w codziennym życiu. Obejmuje podstawową znajomość gatunków muzycznych i ich wykonawców.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Doświadczenie muzyczne przydaje się w życiu każdego człowieka, ponieważ muzyka poprawia samopoczucie – najbardziej, jeśli ktoś umie poprawić samopoczucie innych osób muzyką wykonywaną samodzielnie.


muzyka

Wiedza z tego przedmiotu przydaje mi się do określania wpływu planowanych inwestycji budowlanych i drogowych na środowisko naturalne, oceny nowoczesności i ekologiczności materiałów, używanych do ich realizacji Podczas badań terenowych muszę umieć korzystać z rozmaitego sprzętu (aparatu fotograficznego, odbiornika GPS, przyrządów optycznych, dalmierza).

Przedmiot *technika* muszę mieć opanowany na poziomie podstawowym. To absolutne minimum potrzebne do funkcjonowania w codziennym życiu. Obejmuje wykonywanie najprostszych napraw, np. wymiana żarówki lub baterii, odkręcenie lub przyklejenie czegoś.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Posiadając umiejętności techniczne często możemy sami dokonać prostych napraw lub zamontować potrzebne nam urządzenia.


technika

Badam wpływ działalności człowieka na ekosystemy.

Specjaliści nauk biologicznych i dziedzin pokrewnych

Ekolog

Jakie kompetencje są potrzebne, aby pracować w tym zawodzie? Które umiejętności są najważniejsze i dlaczego? Sprawdź, co powinien umieć Ekolog.