Rekomendacje PowerED: jak zapobiegać niepowodzeniom karierowym
Autor: Andrzej Pieńkowski; Ostatnia aktualizacja: 09.03.2023
We współpracy z niemal setką ekspertów, zespół Katalyst Education opracował rekomendacje dla samorządów, w jaki sposób mogą – wraz ze szkołami, sektorem przedsiębiorstw i organizacjami pozarządowymi – wyrównywać i zwiększać szanse młodzieży na współczesnym rynku pracy. Proponowane rozwiązania są praktyczne, nie wymagają zmian w prawie i doskonale wpisują się w nowy paradygmat polityki społecznej państwa oparty nacentrach usług społecznych (CUS).
Pełną treść rekomendacji zredagowanych przez Martę Wrzosek i Andrzeja Pieńkowskiego znajdziesz na stronie power-ed.pl.
Polska szkoła potrzebuje zmian – to już truizm. Uczniowie nierzadko nie widzą sensu w zdobywaniu wiedzy wymaganej przez podstawę programową. Coraz częściej wspierają ich w tych wątpliwościach rodzice. Dodatkowo brak znajomości realiów rynku pracy przekłada się na trudności z racjonalnym zaprojektowaniem przez młodych ludzi swojej dalszej drogi edukacyjno-zawodowej, a niedostatek kompetencji kluczowych – takich jak umiejętność uczenia się, współpracy, krytyczne myślenie, współpraca, wykazywanie inicjatywy czy poszukiwanie kreatywnych rozwiązań – utrudnia zdobycie i utrzymanie pracy. Rezultatem są niepowodzenia karierowe. Badania społeczne wykazały, że ponad 1/3 Polaków chciałaby wykonywać inny zawód niż obecnie, gdyby mogła jeszcze raz pokierować swoją ścieżką kariery (Bilans Kapitału Ludzkiego, PARP 2019).
Dostrzegając ten problem, w 2018 roku Ministerstwo Edukacji i Nauki wprowadziło do szkół nowy przedmiot: doradztwo zawodowe. Jednocześnie zobowiązało placówki oświatowe do przygotowania i wdrożenia wewnątrzszkolnych systemów doradztwa zawodowego (WSDZ), które miały zaangażować w działania promujące wiedzę o rynku pracy także dyrekcję, wychowawców i nauczycieli przedmiotowych. Chociaż systemy te nie we wszystkich szkołach działają dobrze, pomysł ten ma ogromny potencjał, by nie tylko pomóc uczniom odnaleźć się w dorosłym życiu, ale też zmienić na lepsze samą szkołę i odbudować prestiż nauczycieli. Rekomendacje PowerED to doskonały drogowskaz, jak może i powinien działać wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego, angażujący nie tylko personel placówki, ale też jej szeroko pojęte otoczenie społeczne.
Pełną treść dokumentu pobierzesz tutaj, a poniżej przedstawiamy skrót rekomendacji:
REKOMENDACJA 1: Szkoły jako lokalne centra doradztwa zawodowego
- 1A. Etyczny model doradztwa jako fundament funkcjonowania szkoły
Szkoła powinna posiadać kompleksowy i transparentny plan działań z zakresu pomocy w podejmowaniu wyborów edukacyjno-zawodowych, skupiony na potrzebach uczniów.
- 1B. Angażowanie rad rodziców
Szkolne rady rodziców powinny aktywnie uczestniczyć w projektowaniu i nadzorowaniu realizacji programów doradztwa zawodowego w szkole.
- 1C. Etatowy doradca zawodowy jako organizator i koordynator WSDZ
Szkoła powinna zatrudnić doradcę zawodowego na etacie specjalisty, aby miał możliwość skutecznego koordynowania szkolnego programu doradztwa.
REKOMENDACJA 2: Tworzenie lokalnych sieci wsparcia wokół szkół
- 2A. Współpraca z rodzicami
Społeczność rodziców uczniów powinna być zapraszana do wspierania działań doradczych realizowanych w szkole, by kontynuować je we własnym domu.
- 2B. Współpraca szkół z przedsiębiorcami i pracodawcami
Szkoła powinna zabiegać o współpracę z lokalnymi pracodawcami w zakresie wspierania szkolnego programu działań doradczych.
- 2C. Współpraca szkół z placówkami z kolejnych etapów edukacyjnych
Szkoła powinna utrzymywać kontakt ze szkołami, do których mogą pójść jej absolwenci, aby ułatwić uczniom poznanie ich oferty.
- 2D. Powołanie powiatowych koordynatorów ds. doradztwa zawodowego
Samorządy powiatowe powinny koordynować pracę szkolnych doradców zawodowych, aby ułatwiać im organizację większych wydarzeń i współpracę z dużymi pracodawcami.
REKOMENDACJA 3: Umożliwienie dzieciom i młodzieży poznania rynku pracy z bliska i od wewnątrz
- 3A. Zapoznanie dzieci i młodzieży z wieloma różnymi rodzajami pracy
Szkoła powinna zapewnić uczniom pełne i wiarygodne informacje o różnorodnych ścieżkach kariery zawodowej, bez ich wartościowania.
- 3B. Umożliwienie uczniom doświadczania środowiska pracy
Szkoła powinna zapewnić uczniom możliwość doświadczenia z pierwszej ręki realiów zatrudnienia w różnych branżach poprzez wizyty w przedsiębiorstwach, asystowanie pracownikom i symulacje miejsc pracy, a starszym uczniom ułatwiać uczestnictwo w stażach i wolontariatach.
- 3C. Zbliżenie między szkolnictwem ogólnym i branżowym
Szkoły ogólnokształcące powinny – we współpracy ze szkołami branżowymi, lokalnymi ośrodkami szkoleń i pracodawcami – włączyć do swojego programu fakultatywne zajęcia pozwalające uczniom zdobyć proste kompetencje zawodowe.
REKOMENDACJA 4: Dostosowanie programu i metod nauczania do wymagań współczesnego świata
- 4A. Rozwijanie kompetencji kluczowych
Szkoła powinna kłaść nacisk na kształcenie miękkich kompetencji niezbędnych na rynku pracy, zwłaszcza umiejętności społecznych, rezyliencji i samodzielności.
- 4B. Tutoring i mentoring prowadzony przez wychowawców
Szkoła powinna, poprzez szkolenia i system motywacji, ułatwiać wychowawcom przyjmowanie roli mentorów i/lub tutorów wobec uczniów.
- 4C. Włączenie zagadnień z doradztwa zawodowego w doskonalenie zawodowe nauczycieli
Programy szkoleń dla nauczycieli powinny obowiązkowo uwzględniać wiedzę o współczesnym rynku pracy oraz praktykę działań doradczych i mentoringowych.
- 4D. Kontekstualizacja treści z podstawy programowej
Szkoła powinna wplatać konteksty zawodowe do wszystkich realizowanych zagadnień z zakresu podstawy programowej wszystkich przedmiotów.
REKOMENDACJA 5: Dostępność indywidualnego doradztwa dla każdego ucznia
5A. Regularna diagnoza zasobów i talentów uczniów
Szkoła powinna co najmniej raz w roku aktualizować diagnozę kapitału osobistego uczniów.
- 5B. Umożliwienie każdemu uczniowi odbycia indywidualnej rozmowy doradczej
Szkoła lub samorząd powinny przynajmniej raz w czasie etapu edukacyjnego zapewnić każdemu uczniowi możliwość porozmawiania w cztery oczy z wykwalifikowanym doradcą zawodowym.
- 5C. Przestrzeń na indywidualne konsultacje z doradztwa zawodowego w szkole
Szkoła powinna zapewnić pomieszczenie do dyspozycji szkolnego doradcy zawodowego, dostosowane do organizacji rozmów doradczych i spotkań z przedstawicielami rynku pracy.
Szerokie uzasadnienie i praktyczne wskazówki dotyczące wdrażania każdej z powyższych rekomendacji znajdziesz na stronie: power-ed.pl.
Jeśli jesteś szkolnym doradcą zawodowym, dyrektorem placówki oświatowej lub przedstawicielem samorządu i chcesz spróbować wdrożyć powyższe rekomendacje w swojej okolicy, napisz do nas na adres kontakt@mapakarier.org – doradzimy i pomożemy.
Inne artykuły na blogu, które mogą Ci się spodobać:
- Wpływ szkoły na sukces życiowy uczniów
- Szkoła jako lokalne centrum doradztwa zawodowego
- Jak organ prowadzący może wspierać szkolne doradztwo zawodowe?