Jak zrealizować cel - a nie tylko o nim myśleć.
Autor: Alicja Maszk; Ostatnia aktualizacja: 25.02.2025
Marzysz o czymś od dłuższego czasu, ale wciąż nie jesteś w stanie zrealizować celu? Wielokrotnie poddawałeś_aś się na drodze do osiągnięcia tego, co jest dla Ciebie ważne? Zastanawiasz się, dlaczego planowane cele nie zawsze zostają zrealizowane? Dowiedz się jak skutecznie wyznaczać cele, aby cieszyć się z ich osiągnięcia.
Postanowienia, cele i nawyki – jak to działa?
“Nowy Rok - Nowy/a Ja!” - brzmi znajomo? Czy wiesz, że większość tego typu wizji przeważnie spełza na niczym? Wiele osób przyznaje się, że zapał do realizacji postanowień noworocznych ucieka tak szybko, jak sylwestrowy nastrój, a dawne nawyki wracają w błyskawicznym tempie. Zastanawiasz się, dlaczego tak się dzieje?
Wyjaśnienie nie jest skomplikowane. Większość planowanych celów noworocznych jest wynikiem chwilowych emocji, którym często nie towarzyszy głębsza analiza. Przeważnie też w takich sytuacjach cel bywa “rzuconym na wiatr” hasłem, pozbawionym konkretów. “W tym roku schudnę”, “będę się lepiej uczyć”, “rzucę słodyczę” - to niemal slogany reklamowe, które nie niosą ze sobą precyzyjnych ustaleń. Bo czy jeśli schudnę 1 kilogram to mój upragniony cel zostanie osiągnięty? A co właściwie oznacza “lepiej się uczyć”? Czy trójka z matematyki to już lepiej? W ten sposób rodzi się nam więcej pytań o sam cel, niż konkretnych dróg do jego realizacji.
Problem dotyczy rzecz jasna nie tylko postanowień noworocznych, choć stanowią one dobry przykład.
Brytyjski autor książek, Paul Arden powiedział "Nie mając przed sobą celu, trudno go osiągnąć." Trudno się z tym nie zgodzić. Jak więc powinniśmy ustalać nasze cele, aby miały szansę się urzeczywistnić?
Określenie celu – poznaj metodę SMART
Dobrze sformułowany cel to podstawa do zrealizowania tego, o czym marzymy. Jeśli zatem zdecydowałaś/eś już co planujesz osiągnąć, zastanów się czy w swoim postanowieniu jesteś precyzyjny/a. Tutaj z pomocą przychodzi metoda SMART.
W skrócie – metoda SMART to sposób formułowania celów, który zwiększa szansę ich realizacji. Jak zapewne wiesz, słowo “smart” oznacza “mądry” lub “sprytny”. Ale nazwa tej metody to przede wszystkim akronim, który określa pięć elementów, jakie powinien posiadać dobrze sformułowany cel. Najtrafniej obrazuje to poniższa ilustracja:
Co dokładnie mówi nam ta grafika?
Dobrze sformułowany cel powinien być konkretny i precyzyjny (specific). “Będę się lepiej uczyć” - tak skonstruowany cel nie zawiera żadnych konkretów, dlatego, że określenie “lepiej” jest bardzo subiektywne. Dla jednej osoby sukcesem będzie trójka, dla innej co najmniej piątka. “Będę zdawał sprawdziany co najmniej na czwórkę” - tu już klaruje się konkretne stwierdzenie, co oznacza, że pierwszy element planowania został zrealizowany.
Cel powinien być mierzalny (measurable) - czy jestem w stanie oszacować i zmierzyć mój cel? Jeśli będę otrzymywać ze sprawdzianów planowane czwórki, to jest to najlepsza miara osiągniętego sukcesu.
Cel musi być osiągalny (achievable). Jest to etap, w którym ustalamy cel w taki sposób, aby był on jednocześnie ambitny, jak i nie wykraczał poza nasze możliwości i zasoby. Warto mieć wysokie aspiracje i planować działania, które wymagają od nas zaangażowania i motywacji, jednak musisz pamiętać, że ustalenie zbyt wygórowanego celu może w konsekwencji pogłębić naszą frustrację, gdy uświadomimy sobie, że osiągnięcie sukcesu przekracza nasze możliwości. Warto mierzyć siły na zamiary :)
W licznych źródłach możesz znaleźć także informację, że litera A w słowie SMART oznacza attractive (atrakcyjny). Niezależnie od sytuacji, warto skupić się również na tym aspekcie. Atrakcyjny cel to taki, który motywuje nas do działania i podejmowania wyzwań. Osiągnięcie efektu daje nam satysfakcje i poczucie, że nauczyliśmy się czegoś nowego.
Cel powinien być też realistyczny (realistic). Jeśli do tej pory zakres Twojej wiedzy wahał się między ocenami 2 i 3, to postanowienie, że od tej chwili zaczniesz otrzymywać głównie piątki, wydaje się mało realne (choć nie niemożliwe). Przed ustaleniem celu warto zatem przeanalizować swoje zasoby - umiejętności, możliwości i perspektywy.
Cel musi być umiejscowiony w czasie (timely). Jeśli nie ustalimy konkretnego terminu osiągnięcia celu, istnieje ryzyko, że jego realizację będziemy przekładać w nieskończoność. Warto zatem przeanalizować w jakim czasie jesteśmy w stanie zrealizować nasze marzenie. Data nie musi zawierać konkretnego dnia, ale ważne, żeby była określona i oczywista dla nas samych.
Planowanie - ważny krok na drodze do sukcesu!
Już jest - nasz precyzyjnie ustalony cel! Czas zaplanować jego osiągnięcie. Podobnie jak przy wyznaczaniu, plan realizacji powinien być realistyczny i uwzględniać zasoby, które masz do dyspozycji, takie jak umiejętności, czas, możliwości finansowe, czy też wsparcie innych osób.
Warto podzielić trasę prowadzącą do osiągnięcia wyznaczonego celu na mniejsze, łatwiejsze do zrealizowania etapy. Jeśli celem jest np. uzyskanie oceny bardzo dobrej z danego przedmiotu na zakończenie roku szkolnego, zacznij od analizy i zaplanowania, jakie działania będziesz musiał/a podjąć “po drodze” (zakres materiału do opanowania, sprawdziany, kartkówki). Przemyśl czy będzie Ci do tego potrzebna pomoc (dodatkowe zajęcia, wsparcie kolegi/koleżanki itp.). Stwórz sobie plan działania lub zanotuj chociaż najważniejsze punkty, które pomogą Ci osiągnąć cel. Warto takie notatki zawsze mieć w zasięgu ręki. Pamiętaj, aby unikać przeładowania planu – zbyt ambitne założenia mogą szybko prowadzić do wypalenia.
Sprawdzaj regularnie postępy swoich działań, żeby ocenić, czy podjęte kroki prowadzą w dobrą stronę. Jeśli uważasz, że coś nie działa - zmodyfikuj plan.
Źródło: Freepik
Wymówki - jak walczyć z ograniczeniami?
Być może znany Ci jest cytat amerykańskich mówców motywacyjnych Jacka Canfielda i Marka Victora Hansena: ,,Człowiek ma w życiu albo wymówki, albo wyniki”. Jedną z największych przeszkód w realizacji naszych marzeń i celów stanowią właśnie wymówki. Jeśli nie mamy w sobie wystarczająco dużo motywacji, to istnieje ryzyko, że prędzej czy później pojawi się przeszkoda, która zablokuje nasze działania.
Pamiętaj jednak, że trudności i nagłe nieoczekiwane przeszkody, są czymś normalnym. Nie zawsze jesteśmy w stanie przewidzieć wszystko, co może utrudnić osiągnięcie naszego sukcesu. Przeszkody są jednak po to, aby je pokonywać i przeważnie nie istnieją sytuacje bez wyjścia. Szukaj rozwiązań, potraktuj trudności jako kolejne wyzwania, które tylko wzmocnią Twoją motywację do działania! Pamiętaj, że sukces nie zawsze przychodzi od razu.
Zainspiruj się - obejrzyj wideo
Może zainspiruje Cię film Jak osiągnąć cel? - 8 skutecznych wskazówek na to jak wyznaczać cele
Sytuacje, na które nie mamy wpływu
Zdarzają się czasem sytuacje, na które nie mamy wpływu (np. choroba). Mogą one nie raz pokrzyżować nasze plany. Jeśli jednak będziesz wystarczająco zdeterminowany/a, nie musisz rezygnować z dążenia do celu! Czasem wystarczy jedynie przesunąć go w czasie lub nieco zmodyfikować - decyzja należy do Ciebie :)
Masz pytania dotyczące artykułu? A może chcesz podzielić się własnym doświadczeniem związanym z osiągnięciem wyznaczonego przez siebie celu? Napisz do nas: kontakt@mapakarier.org
Inne artykuły na blogu, które mogą Ci się spodobać: