Nie jesteś sam(a)! Kto może Ci pomóc w wyborze drogi zawodowej?

Autor: Alicja Maszk; Ostatnia aktualizacja: 08.01.2025

Zbliża się moment podjęcia tej ważnej decyzji – „Co dalej z moją przyszłością?”. Możliwości jest wiele, pomysłów także, ale wątpliwości jeszcze więcej. Kto może nam pomóc w rozwiązaniu tego dylematu? Gdzie szukać wsparcia w wyborze pracy, profesji czy dalszej nauki? Sprawdź w artykule!

Życie składa się z wyborów

Życie to seria nieustających wyborów. Decydujemy o tym co zjemy na obiad, z kim spędzimy popołudnie, gdzie pojedziemy na wakacje. W tych prozaicznych kwestiach zazwyczaj jesteśmy w stanie poradzić sobie sami. Nie dokonujemy wówczas dogłębnych i czasochłonnych analiz, nie szukamy poparcia w badaniach naukowych i nie weryfikujemy starannie wszelkich „za” i „przeciw”.

Rzeczywistość składa się jednak również z trudniejszych wyborów, w których decyzja oparta na spontanicznym działaniu lub niejasnych argumentach może być niewystarczająca. Jednym z takich dylematów jest wybór dalszej drogi edukacyjno-zawodowej.

Niewątpliwie perspektywa ukończenia kolejnego etapu nauki niesie ze sobą liczne pytania i obawy, ale również ekscytację związaną z rozpoczęciem nowego - być może ciekawszego - rozdziału w życiu.

Gdzie zatem warto udać się po pomoc w rozwiązaniu tego dylematu, jeśli mamy poczucie, że wciąż steruje nami więcej wątpliwości, niż pewność tego, co właściwie chcielibyśmy robić? Spieszymy z odpowiedzią!

Doradca zawodowy - co może dla Ciebie zrobić?

Bez wątpienia osobą, do której warto udać się po profesjonalne wsparcie w zakresie wyboru kariery jest doradca zawodowy. Specjalista ten posiada odpowiednie kwalifikacje do tego, aby w rzetelny sposób przeprowadzić Cię przez proces poznawania własnych zasobów, umiejętności oraz mocnych i słabych stron. Jego zadaniem jest także ukazanie aktualnych trendów na rynku pracy, pomoc w skompletowaniu dokumentów aplikacyjnych i przygotowaniu do rozmowy kwalifikacyjnej, a także wskazanie efektywnych metod poszukiwania zatrudnienia.

Doradca wesprze Cię również w wyborze dalszej drogi kształcenia, poprzez wskazanie różnych możliwości dalszej nauki oraz ofert placówek edukacyjnych.

Co ważne – doradca zawodowy nie podejmie decyzji za Ciebie, nie wręczy Ci gotowego rozwiązania i nie zbuduje Twojej ścieżki rozwoju. Rolą doradcy jest wysłuchanie, zrozumienie i udzielenie wskazówek, jak również wyposażenie Cię w odpowiednie narzędzia, które pomogą Ci w podjęciu decyzji.

Gdzie szukać doradcy zawodowego?

Zacznij od najbliższego otoczenia - szkoła

Pierwszym krokiem, który zapewne przychodzi Ci do głowy gdy myślisz o szukaniu wsparcia w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej, jest wizyta u szkolnego doradcy zawodowego. Realia pokazują co prawda, że w nie każdej placówce możesz umówić się na indywidualną konsultację, jednakże wszystkie szkoły (podstawowe i ponadpodstawowe) mają obowiązek realizować zajęcia z doradztwa zawodowego. Jeśli czujesz zatem, że nauczyciel prowadzący lekcje z tego przedmiotu jest osobą godną zaufania, to warto dopytać o możliwość indywidualnego spotkania.

Często osobą realizującą doradztwo zawodowe jest szkolny pedagog bądź psycholog. W ramach swoich godzin pracy mają uwzględniony czas na indywidualne wsparcie uczniów, także pod kątem wyboru dalszej drogi edukacyjno-zawodowej.

Sytuacja nieco komplikuje się, jeśli prowadzącym zajęcia doradcze jest np. nauczyciel przedmiotu. Przeważnie nie ma on przewidzianych dodatkowych godzin na taką formę pomocy, jednak zawsze warto spytać o taką możliwość.

Warto skorzystać z możliwości indywidualnej rozmowy ze szkolnym doradcą zawodowym lub prowadzącym/prowadzącą zajęcia, gdyż jest to specjalista, który prawdopodobnie trochę już Cię zna, a ponadto wie jakie treści są realizowane na obowiązkowych zajęciach z tego przedmiotu w Twojej szkole.

Poradnia psychologiczno-pedagogiczna

W poradni znajdziesz liczne możliwości wsparcia psychologiczno-pedagogicznego, w tym również w zakresie wyboru dalszej ścieżki kariery. Aby skorzystać z pomocy doradcy zawodowego w ramach działania publicznej poradni zazwyczaj wymagane jest złożenie wniosku (jeśli nie jesteś pełnoletni/pełnoletnia to wypełniają go rodzice). Każda placówka może jednak mieć inne zasady, dlatego warto orientować się bezpośrednio u źródła.

Wykaz poradni - publicznych i niepublicznych znajdziesz na stronie RSPO.GOV.PL

Warto dodać, że na rynku funkcjonuje obecnie także sporo poradni niepublicznych, które również udzielają wsparcia pod kątem doradztwa edukacyjno-zawodowego oraz planowania kariery. Instytucje te odpłatnie wykonują m.in. diagnozę predyspozycji osobowościowych i zawodowych związanych z konkretną profesją lub grupą zawodów. Atutem prywatnych placówek jest zapewne krótszy czas oczekiwania na wizytę w stosunku do instytucji publicznych.

Akademickie Biura Karier (dla studentów)

Jak sama nazwa wskazuje, instytucje te swoje działania kierują głównie do studentów i absolwentów uczelni wyższych. Jeśli zatem wpisujesz się w którąś z tych ról lub jesteś zdecydowana/zdecydowany, że kontynuujesz swoją edukację na studiach, to warto skorzystać z oferty takiego biura. Zatrudniony tam doradca zawodowy m.in. wesprze Cię w napisaniu profesjonalnego CV i listu motywacyjnego, pomoże przygotować się do rozmowy kwalifikacyjnej, a także przedstawi Ci aktualne oferty dotyczące zarówno pracy, jak i staży, praktyk czy szkoleń.

Atutem współpracy ze specjalistą z Akademickiego Biura Karier jest to, że pośredniczy on w kontaktach z pracodawcami licznych instytucji i dysponuje bazą firm, przyjmujących studentów na praktyki i staże. Nierzadko również organizuje bezpłatne szkolenia i warsztaty tematyczne, realizowane przez specjalistów z różnych branż.

Centra informacji i planowania kariery zawodowej (dla osób 18+)

Tego rodzaju instytucje działają w ramach wojewódzkich urzędów pracy. Oferują bezpłatną pomoc w zakresie poradnictwa zawodowego, realizując je zarówno w formie warsztatów grupowych, jak i konsultacji indywidualnych. Wsparcie doradcze w ramach działania urzędów pracy uzyskują przede wszystkim osoby zarejestrowane jako bezrobotne, ale w węższym zakresie pomoc otrzymają także osoby niezarejestrowane.

Bezpośrednio z usług centrum informacji i planowania kariery zawodowej może skorzystać każdy, kto ukończył 18 rok życia. Instytucja ta może wesprzeć Cię m.in. w odkrywaniu Twoich talentów i potencjału zawodowego oraz planowaniu kariery. Zatrudniony tam doradca zawodowy udzieli również informacji o różnych profesjach, rynku pracy, a także możliwościach ukończenia dodatkowych kursów lub szkoleń w celu uzupełnienia lub rozwinięcia kwalifikacji. Podczas konsultacji doradcy wykorzystują różnego rodzaju kwestionariusze osobowościowe i ankiety dotyczące predyspozycji zawodowych, co ułatwi zarówno wybór profesji, jak i zmianę kwalifikacji lub miejsca pracy.

W celu wyszukania właściwego urzędu, przypisanego do Twojego miejsca zamieszkania, wejdź na stronę psz.praca.gov.pl/wybor-urzedu.

Po szczegółowe informacje dotyczące form wsparcia w zakresie doradztwa zawodowego realizowanego przez urzędy pracy zapraszamy na stronę Zielona Linia - poradnictwo zawodowe.

Ochotnicze Hufce Pracy

Oferta OHP skierowana jest do młodych ludzi w wieku 15-25 lat, zagrożonych wykluczeniem społecznym lub borykających się z różnymi trudnościami edukacyjno-wychowawczymi. OHP znacząco przyczynia się do rozwoju zawodowego swoich podopiecznych, m.in. poprzez organizowanie szkoleń, praktyk i staży zawodowych, indywidualne konsultacje z doradcą zawodowym, pomoc w rozwijaniu umiejętności miękkich, a także współpracę z pracodawcami.

Wychowawca, nauczyciele

Pomimo tego, iż zapewne wychowawca Twojej klasy nie ma kwalifikacji z doradztwa zawodowego, to jednak jest on pedagogiem, ale przede wszystkim osobą, która dobrze Cię zna. Ma okazję obserwować Cię w różnorodnych sytuacjach i rolach, zarówno jako ucznia, jak i członka społeczności klasowej oraz szkolnej. Prawdopodobnie orientuje się też w sferze Twoich możliwości – umiejętności, predyspozycji, mocnych, ale też słabszych stron. Nie krępuj się poprosić o indywidualną rozmowę. W przeciwieństwie do najbliższej rodziny czy przyjaciół, wychowawca potrafi odciąć się od emocji i spojrzeć na Twoje zasoby obiektywnie i z dystansem.

Z kolei nauczyciele przedmiotów dysponują wiedzą na temat Twoich konkretnych możliwości edukacyjnych – lepiej odnajdujesz się w przedmiotach ścisłych czy humanistycznych? Bliższa jest Ci biologia, czy geografia? A jak Twoje zdolności w tym zakresie szacują nauczyciele tych przedmiotów? Być może także mają dla Ciebie cenne wskazówki. Zapytaj! Kto pyta – nie błądzi!

Rodzina i przyjaciele - cenne źródło informacji o Tobie

Niezależnie od podjętych równolegle działań – wizyta u szkolnego doradcy zawodowego, konsultacja w poradni psychologiczno-pedagogicznej, rozmowa z wychowawcą klasy - niezastąpionym źródłem informacji o Tobie jest najbliższa rodzina oraz przyjaciele. To oni znają Cię najlepiej, zarówno od tej dobrej, jak i nieco gorszej strony (cóż, każdy taką ma). W dodatku możesz być pewien/pewna, że są to osoby, które szczerze dobrze Ci życzą. Zwłaszcza najbliższa rodzina stanowi „instytucję”, która chce dla Ciebie jak najlepiej. Posłuchaj o ich doświadczeniach związanych ze ścieżką edukacyjno-zawodową, zapytaj jakie ich zdaniem posiadasz mocne strony, a nad czym warto abyś popracował/a. Potraktuj to jako kolejną cenną wskazówkę, pamiętając jednocześnie, że ostateczna decyzja zawsze należy do Ciebie!

Inne artykuły na blogu, które mogą Ci się spodobać:

Masz pytania dotyczące artykułu? A może chcesz podzielić się własnym doświadczeniem z zakresu poszukiwania wsparcia w wyborze drogi zawodowej? Napisz do nas: kontakt@mapakarier.org.