6 pomysłów na Twoje pierwsze doświadczenia zawodowe (zanim zaczniesz szukać pierwszej pracy)!
Autor: Urszula Leszczyńska, Marta Wrzosek; Ostatnia aktualizacja: 17.08.2023
Jeśli przed Tobą pierwsze kroki na rynku pracy, pewnie zastanawiasz się, jak przekonać do siebie przyszłego pracodawcę. Istnieje wiele niecodziennych sposobów na zdobywanie doświadczeń zawodowych jeszcze podczas nauki szkolnej. Dowiedz się, jakie aktywności i projekty rozwiną Twoje kompetencje i uatrakcyjnią przyszłe CV!
Dlaczego warto zdobywać doświadczenia zanim zaczniesz szukać pierwszej pracy?
Sposobów na zdobywanie pierwszych doświadczeń zawodowych jest wiele. Zdobywanie doświadczenia poprzez edukację pozaformalną jest wartościowe, ale warto pamiętać, że w momencie wchodzenia na rynek pracy szczególnie ważne będą te doświadczenia, które rozwijają kompetencje wykorzystywane później w pracy i które możesz umieścić w swoim CV.
Spośród wielu różnych sposobów, warto szczególnie zwrócić uwagę na programy i inicjatywy wolontariackie wykorzystujące metody edukacji pozaformalnej. Dzięki udziałowi w takich projektach możesz wypróbować wiele czynności i poszerzyć wiedzę na temat świata (nie tylko zawodów) oraz lepiej poznać siebie, ale ponadto jest to bardzo atrakcyjny element Twojego przyszłego CV. W przeprowadzonym kilka lat temu badaniu Deloitte (2016) 82% pracodawców stwierdziło, że wolą wybrać kandydata lub kandydatkę z wpisanym w CV doświadczeniem wolontariatu, oczywiście pod warunkiem, że spełniają oni wszystkie inne wymagania określone w ogłoszeniu o pracę. Pracodawcy (aż 92% badanych!) uważają też, że udział w programach edukacyjnych i wolontariacie pozwala rozwinąć różnorodne kompetencje u przyszłego pracownika. A jak znaleźć aktywności i projekty, które na to pozwolą?
W artykule Edukacja pozaformalna – pierwsze wpisy do Twojego CV! przeczytasz o tym, jak ważne jest, by oprócz tradycyjnej edukacji szkolnej, świadomie szukać okazji, by uczyć się przez działanie i przez doświadczanie.
Sposoby na zdobywanie pierwszych doświadczeń zawodowych
1. Wolontariat lokalny
Czym jest wolontariat? Wolontariat to świadome, dobrowolne i bezpłatne działania wykonywane na rzecz innych, za wyjątkiem działań wynikających z relacji rodzinnych lub przyjacielskich (czyli nie będzie wolontariatem pomoc rodzeństwu w lekcjach lub pomoc dziadkom w robieniu porządków w ich domu, za to będzie wolontariatem pomaganie w odrabianiu lekcji młodszym uczniom w Twojej szkole lub pomoc w utrzymywaniu porządku w lokalnym domu seniora). Przeczytaj więcej tutaj: Kim jest wolontariusz « Ogólnopolska Sieć Centrów Wolontariatu.
Pierwszym krokiem do zdobycia doświadczenia zawodowego jest często wolontariat lokalny. Być może podjąłeś już takie działania jako uczeń szkoły podstawowej, bo mają one znaczenie w rekrutacji do szkół ponadpodstawowych (są punktowane). Ale oczywiście nie tylko dlatego są ważne! :)
Dzięki działaniom w ramach wolontariatu możesz wykorzystać swoje umiejętności i zainteresowania, by pomóc innym, a jednocześnie bardzo rozwinąć swoje kompetencje, które mogą się przydać w przyszłej pracy. To sytuacja win-win!
Wolontariat lokalny możesz podjąć w formie akcyjnej, czyli angażując się w pojedyncze działania pomocowe np. organizacja zbiórki darów dla schroniska dla zwierząt lub szkolnego festiwalu. Możesz też zdecydować się na wolontariat długoterminowy, czyli regularne, cykliczne działania, jak np. opieka nad pomnikiem lub miejscem pamięci w środowisku lokalnym lub wspomniana wcześniej pomoc w odrabianiu lekcji młodszym uczniom, czy też nawet działalność w harcerstwie.
Jak znaleźć oferty wolontariatu?
Bardzo możliwe, że w Twojej szkole działa koło wolontariatu, do którego możesz się zgłosić. Szkolne grupy wolontariuszy organizują różne akcje pomocowe, a czasem też pikniki charytatywne czy inne wydarzenia dla społeczności szkolnej lub lokalnej.
Możesz też skontaktować się bezpośrednio z lokalnymi instytucjami i organizacjami pozarządowymi – być może będą potrzebowali wolontariusza czy wolontariuszki? To może być jakieś stowarzyszenie, fundacja, dom pomocy społecznej, dom dziecka, biblioteka, dom kultury czy schronisko dla zwierząt. Możesz też zajrzeć na stronę internetową ngo.pl, gdzie ogłaszają się organizacje z całej Polski.
Warto zajrzeć na stronę Ogólnopolskiej Sieci Wolontariatu, gdzie znajdziesz mnóstwo wartościowej wiedzy, ale też wiele ciekawych pomysłów na inicjatywy wolontariackie, które możesz zorganizować w swojej szkole lub społeczności lokalnej.
2. Wolontariat online
Współczesny świat daje wiele niespotykanych dotąd możliwości – czy wiesz, że możesz realizować wolontariat online? To bardzo wygodne, bo możesz zaangażować się w działania będąc w dowolnym miejscu i często możesz dostosować do swoich planów czas realizacji zadań wolontariusza. Nie ma się jednak wtedy bezpośredniego kontaktu z organizacją lub osobami, którym chcemy pomóc, co może być dla Ciebie mniej motywujące, ponadto potrzebujesz samodyscypliny w realizacji działań.
Wolontariat online jest doskonałym sposobem na angażowanie się w działania społecznie pożyteczne i na zdobycie pierwszych doświadczeń przez osoby, które z różnych powodów wolą działać poprzez internet.
Gdzie szukać wolontariatu online?
Oczywiście… w internecie :) Polecamy Twojej uwadze inicjatywę TED Translators, w której wolontariuszki i wolontariusze z krajów całego świata tworzą napisy do prelekcji TED Talks w swoich ojczystych językach. Aby włączyć się w tą międzynarodową inicjatywę wcale nie musisz mieć żadnego wykształcenia ani doświadczenia w tłumaczeniu! Te działania mają właśnie na celu wspieranie uczenia się i rozwijania kompetencji pod opieką doświadczonych tłumaczy i tłumaczek TED.
Zachęcamy też do zajrzenia na bezpłatną platformę TuDu.org.pl, na której znajdziesz różne ogłoszenia od organizacji, które potrzebują wsparcia wolontariuszy. Znajdziesz tam różne drobne zadania takie jak: tłumaczenie tekstów, pisanie postów w social mediach czy napisanie artykułu. Realizując poszczególne zadania bierzesz udział w grywalizacji – za wykonane zadania możesz zdobyć punkty. Ważne jest też to, że za zaangażowanie w wolontariat otrzymujesz zaświadczenie lub certyfikat, który potwierdza zdobyte doświadczenie i wykorzystywane kompetencje. Po realizacji zadania wolontariusze i wolontariuszki TuDu dokonują oceny samych siebie (kompetencji rozwiniętych przez wolontariat), dzięki czemu masz okazję do autorefleksji i poprawienia poczucia własnej wartości.
Zobacz, na czym polega TuDu:
Jeszcze więcej pomysłów na to, jak realizować wolontariat online znajdziesz na stronie e-wolontariat.pl, gdzie odkryjesz wiele inspiracji, ciekawych artykułów, informacji o działaniach różnych organizacji i o tym, jak się w nie zaangażować.
3. Projekty solidarności Europejskiego Korpusu Solidarności
Kolejną formą wolontariatu jest stworzenie projektu solidarności Europejskiego Korpusu Solidarności. Jest to opcja dla osób, które chcą działać na rzecz lokalnych społeczności.
Wniosek aplikacyjny o projekt solidarności jest tworzony na podstawie autorskiego pomysłu grupy inicjatywnej (którą powinno stanowić minimum 5 osób po ukończeniu 18 r.ż., a przed ukończeniem 31 r.ż.) i jeśli zostanie zaakceptowany, na jego realizację otrzymuje się dofinansowanie od Komisji Europejskiej (maksymalnie 500 euro miesięcznie – projekt może trwać kilka miesięcy).
Realizacja projektu solidarności może dostarczyć Ci bardzo wartościowych doświadczeń m.in. w zakresie rozwiązywania problemów społecznych, komunikacji, pracy w grupie, zarządzania zespołem czy pozyskiwania środków finansowych.
4. Inicjatywy grupowe szkolne lub samodzielne
Wiele wartościowych działań można realizować również w swoim środowisku np. w szkole czy innych instytucjach jak lokalne centra kultury. Włączenie się w działania samorządu uczniowskiego, członkostwo w kołach przedmiotowych i klubach (np. sportowych, filmowych), udział w pracach redakcji szkolnej gazety lub też organizacja szkolnych imprez, eventów czy festiwali to wspaniała okazja do uczenia się w działaniu. Jeśli jest to dla Ciebie istotne, możesz poprosić nauczycieli czy opiekunów takich inicjatyw o pisemne zaświadczenie o realizowanych aktywnościach, ale tak naprawdę najważniejsza jest okazja do zdobycia nowych doświadczeń (i często nowych znajomości :-)) oraz rozwinięcia kompetencji.
Nie zapominaj o takich działaniach, gdy masz pochwalić się swoim doświadczeniem zawodowym np. tworząc CV pod kątem pierwszej pracy! O tym, jak stworzyć dobre CV i przedstawić się jako kandydata na interesującę Cię stanowisko pracy, dowiesz się z naszego artykułu Napisz z nami pierwsze CV - krok po kroku i z przykładami!
5. Zwolnieni z Teorii
Jeszcze inną inicjatywą grupową, która może być ciekawym sposobem na naukę realizacji autorskiego projektu społecznego jest olimpiada Zwolnieni z Teorii. Olimpiada ma wymiar praktyczny i pozwala zdobyć wartościowe doświadczenie.
Żeby przystąpić do olimpiady, musisz stworzyć grupę projektową (od 2 do 10 osób), a następnie zarejestrować się na platformie i założyć na niej projekt do 22 listopada roku szkolnego, w którym chcesz realizować swoje działania. Aby zostać finalistą olimpiady (dzięki czemu możesz m.in. dostać międzynarodowy certyfikat zarządzania projektami) musisz spełnić różne warunki i dotrzymać terminów. Szczegółowe informacje znajdziesz na stronie olimpiady Zwolnieni z Teorii w dziale Pytania i odpowiedzi. Planowanie i realizację Twojego projektu będą wspierali nauczyciel/nauczycielka z Twojej szkoły (musisz poprosić wybranego nauczyciela/nauczycielkę o zgodę na towarzyszenie Ci w projekcie) oraz mentor/mentorka ze Zwolnionych z Teorii.
Udział w olimpiadzie Zwolnieni z Teorii to doskonały sposób na rozwijanie kompetencji, takich jak samodzielność, proaktywność, współpraca w grupie oraz prowadzenie projektów i zarządzanie nimi.
Obejrzyj krótki filmik o Zwolnionych z Teorii:
6. Inicjatywy indywidualne
Pamiętaj też o tym, że doświadczeniem również wartym uwzględnienia w CV może być aktywność związana z Twoją pasją, talentem lub inną mocną stroną. Jeśli masz już określone hobby lub sposób spędzania wolnego czasu, czy też coś interesuje Cię tak bardzo, że lubisz zgłębiać wiedzę na ten temat, może być to pierwszym krokiem do budowania Twojej marki osobistej lub tworzenia Twojego portfolio!
Może piszesz opowiadania, reportaże lub wiersze? Załóż bloga ze swoją twórczością! A może rysujesz, projektujesz, robisz piękne makijaże, tworzysz ceramikę, biżuterię? Poprowadź profil na Instagramie, na którym pochwalisz się swoimi artystycznymi talentami! Interesujesz się motoryzacją? Tańcem? Astronomią? Statystykami skoków narciarskich? Ruchem ultras? Wszystkie te tematy przedstawione na ciekawych zdjęciach lub grafikach czy omówione na krótkich filmikach (i opublikowane np. na TikToku) mogą stać się początkiem niezwykłej kariery opartej na Twojej pasji!
Dzielenie się Twoimi zainteresowaniami w Internecie i mediach społecznościowych, ale także na targach, pokazach i festiwalach nie tylko rozwinie Cię w ulubionej dziedzinie, ale także nauczy Cię komunikacji, sprawnej prezentacji, wystąpień publicznych, profesjonalnego prowadzenia kanałów w mediach społecznościowych i pokaże Twoim znajomym lub fanom czy obserwatorom :-), a może nawet przyszłym klientom lub pracodawcom, że jesteś nie tylko utalentowany/utalentowana, ale też proaktywny/proaktywna i masz spore doświadczenie w tym, w czym się specjalizujesz.
Pamiętaj, że z upublicznianiem swojej twórczości, pracy czy poglądów wiążą się nie tylko korzyści, ale i zagrożenia. Jeśli jednak podejdziesz do tego ostrożnie i świadomie, Twoje autorskie osiągnięcia mogą być naprawdę ciekawym doświadczeniem, które może przerodzić się kiedyś w pracę zawodową, stanowić wartościowy wpis do CV bądź też pomóc Ci wykształcić przeróżne kompetencje i korzystnie wpłynąć na Twój rozwój.
Podsumowanie
Młodzi ludzie często martwią się tym, że gdy biorą udział w rekrutacji do pierwszej pracy, nie mają żadnego doświadczenia zawodowego, którym mogą się pochwalić. W tym artykule chciałyśmy pokazać, że wiele aktywności (które być może już podjąłeś/podjęłaś!) mogą stanowić wartościowy wpis do Twojego CV, a ponadto być okazją do zdobycia i/lub rozwinięcia cenionych na rynku pracy kompetencji.
Jeśli dotychczas nie brałeś/brałaś udziału w żadnych działaniach tego rodzaju, potraktuj nasz artykuł jako inspirację! By podjąć proponowane przez nas aktywności nie musisz mieć żadnego doświadczenia – liczy się Twoja motywacja i chęć do zdobywania wiedzy i uczenia się w działaniu!
Jak Ci się podobają takie pomysły na pierwsze doświadczenia zawodowe? Zachęciłyśmy Cię do podjęcia którejś z wymienionych aktywności? Podziel się z nami swoją opinią, np. na instagramie Mapy Karier!
Inne artykuły i materiały ze Strefy Młodzieży, które mogą Ci się spodobać: