Pierwsza rozmowa kwalifikacyjna cz. 2: Jak odpowiadać na pytania?

Autor: Anna Rduch (pod red. Mapy Karier); Ostatnia aktualizacja: 05.03.2024

Czego się spodziewać podczas rozmowy rekrutacyjnej? Poznaj nasze wskazówki i przykłady odpowiedzi na najczęstsze pytania (również sytuacyjne). Dowiedz się również, jak pozostawić po sobie dobre wrażenie.

Ten artykuł to część 2. naszego cyklu „Pierwsza rozmowa kwalifikacyjna”. W części 1. dowiesz się, jak się przygotować do rozmowy kwalifikacyjnej, jeszcze zanim się na niej pojawisz.

Jak zachować się podczas rozmowy?

Pamiętaj, że pierwsze wrażenie podczas spotkania rekrutacyjnego możesz zrobić tylko raz! Masz na to kilka sekund, więc postaraj się, by było pozytywne :)

Dlatego: przyjdź na rozmowę punktualnie, uśmiechnij się i nawiąż kontakt wzrokowy.

Podczas spotkania:

Okaż zaangażowanie oraz zainteresowanie rozmową i stanowiskiem.
Nie kłam i nie koloryzuj swoich wypowiedzi. Wszelkie informacje można łatwo zweryfikować.
Nie wypowiadaj się negatywnie o innych firmach czy osobach.
Uważnie słuchaj rozmówcy, uśmiechaj się i utrzymuj naturalny kontakt wzrokowy (czyli nie wpatruj się w rozmówcę, ale i nie uciekaj ciągle wzrokiem).
Bądź konkretna/y, zwięzła/y i mów na temat.
Nie przerywaj rozmówcy.

Jak odpowiadać na pytania?

Wyobraź sobie, że swoimi wypowiedziami budujesz most pomiędzy oczekiwaniami pracodawcy a swoimi zasobami (wiedzą, umiejętnościami, doświadczeniem). Dlatego w trakcie rozmowy przywołuj informacje wiążące Twoje kompetencje z wymaganiami danego stanowiska.

Pamiętaj, aby odpowiedzi odzwierciedlały Twoje wartości, cechy i umiejętności, a nie stanowiły kalki przykładów z sieci.

Poniżej znajdziesz wskazówki dotyczące tego, co zawrzeć w odpowiedziach na najpopularniejsze pytania.

1. Dlaczego powinniśmy Panią / Pana zatrudnić?

Odpowiadając na to pytanie, skup się na Twoich atutach, które będą przydatne w pracy na danym stanowisku. Wymień mocne strony związane np. z kierunkiem Twojej edukacji, dotychczasowymi doświadczeniami oraz umiejętnościami. Spróbuj wybrać coś, co Cię wyróżnia. Pokaż, że dzięki Twoim kompetencjom firma zyska pracownika, który sprosta stawianym oczekiwaniom.

Przykład: Rok lata temu uzyskałem kwalifikacje w zawodzie elektromechanika pojazdów samochodowych. Już w trakcie nauki brałem udział w praktykach oraz konkursach oferowanych w szkole. Po ukończeniu szkoły rozpocząłem pracę w serwisie samochodowym marki X, ale umowa była tylko na czas zastępstwa innego pracownika. Otrzymałem propozycję pracy w innym serwisie tej samej marki, jednak w innej miejscowości. Niestety, z przyczyn osobistych nie mogłem dojeżdżać tak daleko. W tym roku zamierzam rozpocząć studia zaoczne na kierunku elektromechanika pojazdowa, gdyż jestem pasjonatem tego tematu i chciałbym się rozwijać. Zatrudniając mnie zyskaliby Państwo lojalnego, zaangażowanego pracownika, który nieustannie się rozwija.

2. Dlaczego chciałaby Pani / Pan tutaj pracować / odbyć staż?

Tym razem skup się bardziej na firmie i stanowisku oraz przedstaw tę pracę (staż/ praktykę), jako zgodną z Twoimi celami i ambicjami (o ile jest to prawdą). Rekruter zadając to pytanie, chce poznać nie tylko Twoje motywy, ale i znajomość firmy i specyfiki stanowiska. Zastanów się, dlaczego właściwie wybrałeś tę firmę, dlaczego interesuje Cię to stanowisko, jaki związek ma wykonywanie tej pracy z Twoją przyszłością.

Przykład: Podczas ubiegłorocznych Targów Pracy, miałam okazję porozmawiać z przedstawicielem Państwa firmy na temat programów stażowych oraz pracy w firmie. Najbardziej spodobał mi się sposób, w jaki mówiono o firmie i że zadowolenie z pracy było szczere i autentyczne. Identyfikuję się z głównymi wartościami firmy, czyli ekologicznym podejściem do środowiska oraz stawianiem na intermentoring. Cieszy mnie, że Firma widzi wartość w osobach bez doświadczenia zawodowego, a program stażowy na stanowisko młodszego eksperta ds. social mediów jest bardzo ambitny. Bardzo chciałabym być częścią Państwa zespołu, ponieważ czuję, że mogę się dużo nauczyć, a jednocześnie wykorzystać swoją kreatywność.

3. Proszę powiedzieć coś o sobie

Rekruter zapoznał się z Twoim CV, jednak chce dowiedzieć się o Tobie czegoś więcej. Powiedz coś nowego na temat najważniejszych elementów CV, np. prac, które wykonywałeś, projektów, w których brałeś udział, umiejętności, które nabyłeś w ramach różnych działań. Spróbuj w swojej wypowiedzi ująć najciekawsze elementy Twojego życiorysu w jednej z poniższych wersji:

Rozpocznij od momentu, w którym jesteś obecnie, a następnie opisz, jak znalazłeś się w tym miejscu. Wskazując swoje osiągnięcia, rozwijając istotne elementy CV, skup się na punktach wspólnych dla stanowiska i Twoich kompetencji. Jednocześnie pokaż swoje zainteresowanie stanowiskiem, branżą, charakterem pracy.
Rozpocznij od pewnego momentu w przeszłości i przedstawiając podobne informacje, jak w punkcie powyżej, zakończ na chwili obecnej.

Przykład: Obecnie uczęszczam do ostatniej klasy liceum ogólnokształcącego o profilu językowym. Interesuję się kulturą i językiem hiszpańskim. Zamierzam zdawać maturę rozszerzoną w tym języku, aby dostać się na iberystykę. Dotychczas, brałem udział w międzynarodowej wymianie uczniowskiej, podczas której mieszkałem przez 2 tygodnie u rodziny w Hiszpanii, a następnie gościłem kolegę Pabla u siebie. Przełamałem barierę językową i stałem się bardziej samodzielny. W ubiegłe wakacje byłem wolontariuszem – animatorem podczas czterech pikników rodzinnych, na których prowadziłem zabawy dla dzieci w wieku od 3 do 12 lat oraz pilnowałem ich zabawy na dmuchańcach. Właściciel pochwalił mnie za odpowiedzialność i uważność. W ubiegłym roku szkolnym wystawiliśmy przedstawienie dla klas szkół podstawowych, podczas którego zajmowałem się oprawą muzyczną. Lubię organizować zajęcia innym i jestem kreatywny, dlatego też wysłałem swoje CV na Państwa ofertę dodatkowej pracy dla opiekunów w klubie dziecięcym.

4. Jakie są Pani / Pana mocne strony?

Wymień maksymalnie pięć najważniejszych cech i umiejętności. Wybierz takie, które są istotne w pracy, o którą się ubiegasz. Rekruter sprawdza tym pytaniem między innymi to, na ile znasz siebie. Postaraj się powiedzieć coś więcej niż jedno zdanie, posiłkując się przygotowanymi wcześniej argumentami.

Przykład: Jedną z moich mocnych stron jest dbałość o szczegóły. Zarówno w malarstwie, jak i w życiu codziennym zwracam uwagę na detale. W dotychczasowych projektach graficznych starałam się dopiąć wszystko na ostatni guzik, dbając nie tylko o dopracowanie samego projektu, ale i sposób nazewnictwa dostarczanych plików, czy skrupulatne katalogowanie prac ze słowami kluczowymi ułatwiającymi ich wyszukiwanie. Ponadto, jestem osobą punktualną, co sprawia, że pomimo dużej dbałości o szczegóły, dotrzymuję terminów. A gdy wiem, że nie zdążę na czas - zawsze z wyprzedzeniem o tym informuję, bo szanuję czas innych.

5. Jakie ma Pani / Pan pasje? Czym się Pani/ Pan interesuje?

To pytanie może stanowić wprowadzenie do rozmowy, a jednocześnie świetny obszar do lepszego poznania kandydata, jego cech i sposobów działania. Przedstaw zatem swoje najważniejsze pasje i zainteresowania, ale również w tym przypadku zadbaj o pokazanie swoich cech, umiejętności i potencjału w kontekście tego stanowiska.

Przykład: Poza moimi zainteresowaniami w zakresie programowania, bardzo interesują mnie mnemotechniki. Podoba mi się, że dzięki prostym trikom można tak bardzo poprawić wydajność ludzkiego umysłu. Poza tym bardzo pomogło mi to w szkole i mam nadzieję, że pomoże mi także na studiach i w Państwa Firmie. Ponadto, lubię biegać, ale zajmuję się tym amatorsko. Traktuję to jako sposób na utrzymanie formy i odskocznię od komputera.

6. Pytania sytuacyjne

Aby zweryfikować posiadane umiejętności miękkie, które wpisałaś/eś do CV i/lub są pożądane w danym obszarze pracy, rekruterzy zadają pytania sytuacyjne, zwane także behawioralnymi. Rozpoznasz je po tym, że dotyczą sposobów zachowania, radzenia sobie z czymś, rozwiązywania trudności, Twoich reakcji oraz komunikacji z innymi np.:

Proszę opowiedzieć o sytuacji, w której udało się Pani/ Panu rozwiązać trudną sytuację. (umiejętność rozwiązywania problemów)
Proszę opowiedzieć o sytuacji, która wywołała u Pani/Pana stres. Jak sobie Pani / Pan z tym poradził(a)? (umiejętność radzenia sobie ze stresem)
Czy może Pani/Pan przedstawić sytuację, w której musiał(a) Pani/Pan podjąć trudną decyzję? (decyzyjność)

Odpowiadając na tego typu pytania, przedstaw zwięźle zarys sytuacji, następnie wskaż na czym polegał problem i jak sobie poradziłeś, jakie były rezultaty tych działań. Na koniec wskaż wnioski lub swój komentarz do sytuacji.

Przykład: Proszę opowiedzieć o sytuacji, której musiała Pani podjąć trudną decyzję.

Przygotowywałam się do matury z myślą o zdawaniu na medycynę. Wyniki miałam bardzo dobre, dostałam się na studia i rozpoczęłam je. Po jakimś czasie bardzo zainteresowałam się biotechnologią i rozważałam zmianę kierunku studiów. Nie spodobało się to moim rodzicom, którzy są lekarzami i uważają, że lekarz to przyszłościowy, zawsze potrzebny zawód. Znajomi również mnie zniechęcali powtarzając, że zmarnuję rok i że powinnam trzymać się medycyny. Niestety, ja coraz bardziej czułam, że medycyna nie jest dla mnie. Dopiero, gdy odkryłam biotechnologię, zrozumiałam, że bardziej mnie ciągnie do tego obszaru. Rozpisałam wszystkie “za i przeciw”, przygotowałam mocne argumenty i porozmawiałam z rodzicami o zmianie kierunku studiów. Następnie, wdrożyłam swój “plan działania”: zrezygnowałam ze studiów, znalazłam dorywczą pracę za granicą na kilka miesięcy, aby odłożyć trochę pieniędzy i podszkolić język, a następnie aplikowałam na biotechnologię. Teraz studiuję na drugim roku i szukam stażu, aby wykorzystać wiedzę w praktyce. Dlatego aplikuję na to stanowisko.

Co oprócz pytań?

Pamiętaj, że poza pytaniami, które zada Ci rekruter, możesz zostać poproszony o:

wykonanie i omówienie zadania rekrutacyjnego,
zaprezentowanie danej umiejętności,
rozmowę w innym języku (jeśli taka umiejętność jest wymagana),
wykonanie testów wiedzy, kompetencji, czy osobowości.

Jak wybrnąć z trudnych sytuacji?

W sytuacji stresowej, gdy bardzo nam na czymś zależy, coś może pójść nie tak. Staranne przygotowanie się pozwoli Ci uniknąć sytuacji takich jak np. dzwoniący telefon czy spóźnienie.

Jednak mogą zdarzyć się okoliczności, których nie przewidzisz. W takich momentach pamiętaj o tym, że z drugiej strony także jest człowiek, który rozumie, że w życiu zdarzają się różne sytuacje (i pewnie nie jedną już widział!). Jeśli zdarzy się coś nieoczekiwanego, przeproś, wyjaśnij, a przede wszystkim zachowaj zimną krew :-)

Jak pozostawić dobre wrażenie po rozmowie?

Wiadomość z podziękowaniem

Po rozmowie kwalifikacyjnej warto podziękować rekruterowi za spotkanie. Pokazuje to Twoje zaangażowanie w proces rekrutacji. Co więcej, pozwala w dyplomatyczny sposób przypomnieć o sobie. Podziękowanie można wysłać jako e-mail, w którym odniesiesz się do wybranych treści z minionego spotkania. Możesz podzielić się wnioskami, które przyszły Ci do głowy po rozmowie lub krótko zaprezentować kompetencje, których nie miałeś szansy przedstawić wcześniej (pod warunkiem, że są istotne i wnoszą coś nowego w proces rekrutacji). Pisząc wiadomość, zachowaj formalny i uprzejmy ton wypowiedzi.

Przykład:

Szanowna Pani,

chciałam serdecznie podziękować za możliwość wzięcia udziału w rozmowie kwalifikacyjnej na stanowisko stażysty w Dziale Marketingu. Było mi niezmiernie miło poznać Państwa Firmę i dowiedzieć się więcej o ofercie. Szczególnie doceniam możliwość zwiedzenia ciekawych przestrzeni w biurze. Dziękuję również za podzielenie się cennymi wskazówkami dotyczącymi rozwoju umiejętności w digital marketingu.

Chciałabym także dowiedzieć się (gdyż nie zapytałam o to podczas rozmowy), kiedy mogę spodziewać się informacji zwrotnej w sprawie wyników rekrutacji.

Z poważaniem,

[imię i nazwisko]

Jeśli zmienisz zdanie

Znasz takie powiedzenie, by “nie palić za sobą mostów”? W kontekście poszukiwania pracy świetnie się ono sprawdza. Jeśli po rozmowie czujesz, że ta praca, staż lub rodzaj wolontariatu nie są dla Ciebie, nigdy nie zostawiaj po sobie “głuchej ciszy”. Poinformuj rekrutera telefonicznie (ewentualnie e-mailowo) o rezygnacji i podziękuj za udział w procesie rekrutacji. Możesz także krótko wyjaśnić powody swojej decyzji.

Brak odpowiedzi firmy

Jeśli minął ustalony termin odpowiedzi rekrutera, a Ty nadal nie masz żadnych wiadomości, skontaktuj się z firmą. Powody braku odpowiedzi mogą być bardzo różne, dlatego zadzwoń lub napisz e-maila, zachowując kulturę i nie okazując pretensji.

Wynik nie po Twojej myśli

Jeśli wynik rekrutacji jest negatywny, zachowaj profesjonalizm i podziękuj za udział w rekrutacji. Możesz poprosić o informację zwrotną dotyczącą swojej kandydatury, przebiegu rozmowy, a także wyrazić chęć udziału w innych procesach rekrutacji prowadzonych przez firmę. Takie zachowanie pokazuje Twoją odpowiedzialność i przede wszystkim pozwala pozostawić po sobie dobre wrażenie.

Powodzenia!

Masz pytania dotyczące odpowiedzi na najczęstsze pytania rekrutacyjne? A może chcesz podzielić się własnym doświadczeniem lub wskazówkami? Napisz do nas: kontakt@mapakarier.org

Inne artykuły na blogu, które mogą Ci się spodobać: