ZAWÓD REGULOWANYZdjęcie zawodu
W. żeńska

Dyspozytor lotniczy

Opracowuję plany lotu samolotów, uzyskuję potrzebne pozwolenia na lot i sprawdzam czy wszystkie systemy samolotów są sprawne. Kiedy samolot wystartuje sprawdzam jak przebiega lot i reaguję na problemy, które mogą się pojawić.

Dyspozytor lotniczy

Opracowuję plany lotu samolotów, uzyskuję potrzebne pozwolenia na lot i sprawdzam czy wszystkie systemy samolotów są sprawne. Kiedy samolot wystartuje sprawdzam jak przebiega lot i reaguję na problemy, które mogą się pojawić.


WERSJA żeńska

Dlaczego lubię ten zawód?

Każdy lot jest inny, pogoda na lotniskach i trasie lotu potrafi nagle gwałtownie się zmienić, dlatego nie mogę narzekać na nudę i monotonię. Wiem, że dzięki mnie załoga i pasażerowie samolotu bezpiecznie dotrą do celu.

Czym się zajmuję?

Zajmuję się wszystkim, co wchodzi w skład planowania lotu statków powietrznych linii lotniczej, w której pracuję: wytyczam trasę, którą będzie leciał konkretny samolot, obliczam parametry lotu: prędkość, kąt natarcia, wysokość lotu, wyznaczam lotniska zapasowe, sprawdzam warunki meteorologiczne i przygotowuję dokumenty, z których potem korzysta kapitan samolotu w trakcie lotu. Żeby napisać prawidłowy plan lotu, potrzebuję wiedzy o przepisach lotniczych oraz o budowie samolotu konkretnego typu. Muszę w nim określić rodzaj lotu, typ samolotu i jego wyposażenie, lotnisko startowe, docelowe i zapasowe, prędkość, z którą samolot będzie leciał, trasę i planowany czas przelotu, zapas paliwa, liczbę pasażerów, masę ładunku. Najpierw sprawdzam, czy mam wszystkie pozwolenia na przeloty i lądowania potrzebne podczas tego lotu, oraz czy wszystkie systemy samolotu są sprawne – jedno niesprawne urządzenie nie musi spowodować odwołania lotu, jeśli inne, rezerwowe, działają, może jednak sprawić, że będę musiał zmienić zaplanowaną wysokość lotu, prędkość albo procedurę lądowania. 


Po ustaleniu trasy lotu muszę przeanalizować dane dotyczące pogody: prognozy długo- i krótkoterminowe, bieżące obserwacje pogody na lotniskach startu i lądowania. Jeśli pogoda jest zła, muszę wyznaczyć lotnisko zapasowe, na którym samolot będzie mógł wylądować. Następnie muszę obliczyć, jaka będzie masa samolotu po zabraniu na pokład planowanej liczby pasażerów i ładunku, i w związku z tym ile paliwa będzie potrzebował na ten lot, potrzebuję więc dobrej znajomości matematyki. Obliczając ilość paliwa, jaką samolot ma zatankować, muszę brać pod uwagę nie tylko, ile wystarcza na lot z lotniska startowego do docelowego, ale też zapas, pozwalający np. na drugie podejście do lądowania czy dotarcie do lotniska zapasowego. Po zebraniu wszystkich informacji i zrobieniu wszystkich obliczeń gotowy plan lotu wysyłam do stacji kontroli ruchu lotniczego na trasie przelotu samolotu. Muszę to zrobić co najmniej trzy godziny przed planowanym startem konkretnego samolotu. Kiedy samolot już wystartuje, moja praca się nie kończy. Podczas dyżuru w centrum operacyjnym linii lotniczej muszę monitorować przebieg lotu i reagować na różne problemy, które mogą się pojawić: zamknięta przestrzeń lotnicza, nagłe zmiany pogody. Staram się wtedy wybrać nową trasę przelotu, która zmniejszy jego opóźnienie. Jeśli jest taka potrzeba, uzyskuję zgody na przelot nad państwami na nowej trasie, nie wszystkie tego wymagają, i sloty lotniskowe – to przedziały czasu przydzielane konkretnym samolotom, w których mogą one wystartować albo wylądować.


Co powinienem umieć?

Planując trasę lotu posługuję się specjalnymi programami komputerowymi, które przyspieszają i ułatwiają moją pracę, ale muszę też umieć korzystać z map lotniczych, np. na wypadek awarii komputera. 


Muszę wiedzieć, skąd czerpać informacje o pogodzie; w jakich warunkach samolot może latać, jak posługiwać się mapami wiatrowymi i mapami zjawisk pogodowych oraz umieć analizować zawarte w nich informacje. Dzięki tej wiedzy mogę zaplanować taką trasę lotu, która ominie złą pogodę i pozwoli samolotowi bezpiecznie dolecieć do celu. 
Muszę znać się na budowie wielu typów samolotów: wiedzieć z jaką prędkością mogą latać, ilu pasażerów i jak dużo bagażu mogą zabrać na pokład, ile paliwa mogą zatankować i jak daleko dolecieć z pełnym bakiem. Muszę umieć obsługiwać urządzenia do utrzymywania łączności, pozwalające mi na kontakt z kapitanem samolotu. 
Dzięki znajomości fizyki, a zwłaszcza aerodynamiki, wiem jak zachowuje się samolot podczas startu, lotu i lądowania, oraz na jakie przeciążenia jest narażony. Ta wiedza pomaga mi w określaniu kąta startu i podchodzenia do lądowania najlepszego i najbezpieczniejszego dla konkretnego typu samolotu.


Jakie kompetencje miękkie są ważne w mojej pracy?

  • umiejętność pełnego skoncentrowania się na pracy,
  • opanowanie,
  • podzielność uwagi,
  • odpowiedzialność,
  • spostrzegawczość,
  • umiejętność podejmowania szybkich i trafnych decyzji,
  • odporność na stres,
  • umiejętność pracy pod presją czasu,
  • dyspozycyjność,
  • odporność emocjonalna.

Gdzie mogę pracować?

Mogę znaleźć zatrudnienie w liniach lotniczych: komercyjnych, prywatnych lub zajmujących się transportem towarów.


Tekst udostępniony na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 (CC BY 4.0). Jeśli chcesz go rozpowszechnić lub użyć w swoich materiałach, zajrzyj tutaj.