Jak poprowadzić indywidualną rozmowę doradczą?
Autor: Marta Wrzosek; Ostatnia aktualizacja: 14.02.2024
Pracujesz jako doradca zawodowy lub pedagog i prowadzisz indywidualne konsultacje doradcze? Jesteś nauczycielem lub wychowawcą i uczniowie często proszą Cię o rozmowę i radę na temat swojej przyszłości? Zastanawiasz się, jak pomóc swoim uczniom przejść przez proces decyzji dotyczącej dalszej ścieżki rozwoju? Pobierz poradnik i przeczytaj, w jaki sposób i za pomocą jakich narzędzi możesz poprowadzić indywidualne konsultacje z zakresu doradztwa zawodowego!
Kliknij tutaj, aby pobrać w PDF Praktyczny Poradnik „Indywidualne doradztwo zawodowe – ROZMOWA DORADCZA”.
Planując dalsze etapy swojego rozwoju edukacyjno-zawodowego, wielu młodych ludzi ma ogromną potrzebę konsultacji z osobą, która udzieli im odpowiedniej porady. Osobami przygotowanymi do prowadzenia indywidualnego poradnictwa w tym zakresie są doradcy zawodowi, jednak uczniowie zwracają się z prośbą o rozmowę również do innych specjalistów: nauczycieli, wychowawców i innych zaufanych dorosłych. Potrzeby w tym zakresie są coraz większe, dlatego też, by wesprzeć specjalistów pracujących z młodzieżą, Mapa Karier wydała Praktyczny Poradnik „Indywidualne doradztwo zawodowe – ROZMOWA DORADCZA”! Znajdziesz w nim porady, inspiracje, gotowe do wykorzystania narzędzia oraz opis doświadczeń z codziennej praktyki doradcy zawodowego.
Dlaczego warto zapoznać się z Praktycznym Poradnikiem?
Jeśli chcesz się dowiedzieć:
- jaki jest cel indywidualnej pracy doradczej, czyli czy musisz wybrać uczniowi przyszłą szkołę/pracę?
- jakich narzędzi użyć, by pomóc uczniowi stworzyć indywidualny plan rozwoju zawodowego?
- czy trzeba mieć zaawansowaną wiedzę o współczesnym rynku pracy, by udzielać skutecznych porad?
- jak zachować uważność na swoje przekonania i doświadczenia, by nie wpływały na jakość procesu doradczego?
… koniecznie zapoznaj się z naszą najnowszą publikacją!
Doradztwo zawodowe jest już od kilku lat obowiązkowym elementem systemu oświaty publicznej w Polsce. W szkołach odbywają się obowiązkowe lekcje (realizujące wskazane przez rozporządzenie treści programowe), które od września 2022 r. będą mogli prowadzić wyłącznie nauczyciele posiadający odpowiednie wykształcenie. W szkołach wciąż jednak brakuje etatów dla doradców, którzy mogą poprowadzić indywidualne konsultacje doradcze, a takie wsparcie staje się coraz bardziej potrzebne i pożądane przez młodych ludzi, stojących u progu ważnych decyzji edukacyjnych i zawodowych.
Z doświadczeń praktyka doradztwa zawodowego…
Praktyczny Poradnik „Indywidualne doradztwo zawodowe – ROZMOWA DORADCZA” przeznaczony jest dla wszystkich osób, które w ramach swoich obowiązków zawodowych (i nie tylko!) prowadzą z młodzieżą rozmowy na temat ich przyszłości. Początkujący doradcy znajdą tam kompendium wiedzy i instrukcję, jak po kolei poprowadzić cykl rozmów doradczych, jakie tematy podejmować, o co pytać, jak rozmawiać z uczniem, jakie narzędzia stosować, a nawet… jakie zadawać prace domowe :-)
Atutem Praktycznego Poradnika Mapy Karier jest zawarcie w jego treści obserwacji i doświadczeń wynikających z praktyki doradczej autorki. Są to uwagi i porady związane nie tylko z bezpośrednią pracą z uczniami, ale też na temat aktualnej sytuacji doradztwa zawodowego, jego miejsca w szkolnym systemie, organizacji pracy i działań doradczych.
Chcesz posłuchać o doświadczeniach z prowadzenia indywidualnych konsultacji jako szkolny doradca zawodowy? Obejrzyj webinar Mapy Karier „Indywidualna rozmowa doradcza”, który poprowadziła Marta Wrzosek – doświadczona doradczyni zawodowa. Ten webinar okazał się punktem wyjścia do napisania Praktycznego Poradnika, który oddajemy w Twoje ręce.
Jakie tematy poruszamy w Praktycznym Poradniku?
1. Potrzeby osób radzących się i cele doradztwa
Autorka, korzystając z wieloletniego doświadczenia pedagogicznego i doradczego oraz gruntownej znajomości grup docelowych działań doradczych, porusza w publikacji temat analizy potrzeb młodych ludzi, które najczęściej zgłaszają się po indywidualną poradę doradczą. Dowiesz się, jak na tej podstawie wyznaczyć cele procesu doradczego, ale również znajdziesz garść wskazówek, co do tego, jak wyznaczać granice w odpowiedzi na potrzeby osób radzących się.
2. Kontrakt doradczy i kwestionariusz wywiadu
Czy wiesz, że wspólne wypracowanie zasad współpracy z podopiecznym to absolutny obowiązek wynikający z doradczej etyki zawodowej? To bardzo ważne, by młody człowiek miał poczucie, że jest prowadzony przez kompetentnego profesjonalistę, który ma plan na przebieg każdej konsultacji i wie, do czego zmierza. Transparentne reguły obowiązujące podczas spotkań sprawiają, że młody człowiek czuje się zaopiekowany i poważnie traktowany. Dlatego w Poradniku znajdziesz rozdział dotyczący kontraktu doradczego, a nawet gotowy wzór, z którego możesz skorzystać!
Dla osób, które dopiero nabierają doświadczenia w prowadzeniu rozmów doradczych, pierwsze spotkanie z uczniem może być trudne do poprowadzenia. Dlatego w treści Praktycznego Poradnika znajdziesz też scenariusz wywiadu, czyli propozycje pytań, które możesz zadać uczniowi wraz z wyjaśnieniem, dlaczego mogą być istotne. Poradnik zawiera również wzór kwestionariusza wywiadu, gotowy do wykorzystania lub zmodyfikowania według uznania i potrzeb.
3. Autodiagnoza i autoanaliza oraz tworzenie portfolio zasobów
Jak pomóc osobie radzącej się zdiagnozować swoje zasoby? Jakich używać testów i narzędzi diagnostycznych? Praktyczny Poradnik pokazuje sprawdzone techniki i metody.@br@
Jeśli nazwiska Holland, Gardner czy Myers i Briggs są Ci już dobrze znane, to może nowością będzie dla Ciebie wykorzystanie analizy SWOT do pracy nad sobą ucznia poprzez zainicjowanie procesu uporządkowanej autorefleksji i autoanalizy? A czy proponujesz swoim uczniom, by porządkowali zdobywaną wiedzę o sobie w portfolio zasobów? W Praktycznym Poradniku opisana jest celowość i wartość tego narzędzia.
Nabywanie samoświadomości przez osobę radzącą się to ważny cel doradztwa zawodowego. Doradca powinien towarzyszyć w tym procesie, uważnie i aktywnie słuchać. W publikacji znajdziesz podpowiedzi, jak to robić, na przykład poprzez stosowanie parafrazy doradczej.
4. Eksploracja rynku pracy i oferty edukacyjnej
Ważnym etapem procesu doradczego jest analiza możliwości, które oferuje rynek edukacyjny i rynek pracy – oczywiście pod kątem specyficznych preferencji radzącego się ucznia. W Praktycznym Poradniku znajdziesz mnóstwo podpowiedzi co do tego, jak określić preferencje (i jak różnią się one od skłonności) oraz jakich użyć sposobów i narzędzi, by wspólnie z uczniem eksplorować interesujące go opcje edukacyjne i zawodowe. W publikacji znajdziesz konkretne adresy stron internetowych na przykład z kalkulatorami punktów czy rankingami.
5. Wybór dalszej ścieżki edukacyjno-zawodowej
Na końcowym etapie współpracy doradczej należy zaproponować uczniowi stworzenie indywidualnego planu działania (jest to wskazane w rozporządzeniu o doradztwie zawodowym jako obowiązkowa do realizacji treść programowa dla uczniów szkół ponadpodstawowych). Z Praktycznego Poradnika dowiesz się, czym jest taki plan oraz jak go stworzyć odpowiednio formułując cele i układając harmonogram realizacji.
Po wsparciu ucznia w zaplanowaniu działań zmierzających do podjęcia właściwych dla siebie wyborów następuje podsumowanie i zakończenie procesu doradczego. Jak to zrobić? Dowiesz się tego z końcowych rozdziałów Praktycznego Poradnika!
6. Wyzwania i dylematy doradców
Bycie doradcą to ogromne wyzwanie. To bardzo ważna, ale też trudna rola. Praktyczny Poradnik omawia różne problematyczne kwestie, które mogą wiązać się z zawodem doradcy, podaje też przykłady tych postaw i zachowań doradców, które mogą być wręcz szkodliwe dla młodych ludzi, którzy są odbiorcami działań doradczych. Te ciekawe rozdziały mogą zachęcić do przyjrzenia się swojej pracy i uważnej refleksji nad tym, czy i jak możesz dokonać zmian na lepsze w swoim rozwoju zawodowym!
Dodatkowe inspiracje: źródła wiedzy i polecane zasoby
Na końcu Poradnika nie znajdziesz typowej bibliografii, a za to mnóstwo wartościowych źródeł wiedzy i inspiracji. Są one podzielone tematycznie na następujące działy:
- Praktyka doradcza
- Diagnostyka w doradztwie zawodowym
- Oferta edukacyjna
- Rynek pracy
W każdym z działów znajdują się szczegółowo opisane linki do polecanych przez autorkę zasobów, które uzupełnią lub pogłębią wiedzę na poruszane tematy.
Poradnik „Indywidualne doradztwo zawodowe – ROZMOWA DORADCZA” jest zbiorem możliwie najbardziej praktycznych wskazówek, gotowych do zastosowania w codziennej pracy doradców zawodowych i wszystkich pedagogów, nauczycieli, wychowawców, edukatorów i innych dorosłych, pracujących z dziećmi i młodzieżą. Być może w Twoim otoczeniu zawodowym są osoby, które skorzystają z zawartej w Poradniku wiedzy – zachęcamy do dzielenia się tą bezpłatną publikacją i przesyłania jej wszystkim, którym może ona pomóc. A jeśli chcesz podzielić się z nami refleksją i uwagami po lekturze publikacji, napisz do nas na kontakt@mapakarier.org.
Podobnie jak inne materiały Mapy Karier "Praktyczny Poradnik „Indywidualne doradztwo zawodowe – ROZMOWA DORADCZA” udostępniamy na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 (CC BY 4.0), co oznacza, że dokument (oraz opracowane na jego podstawie utwory zależne) możesz kopiować i rozpowszechniać pod warunkiem, że podasz autora pierwowzoru (właściwe przypisanie autorstwa: Mapa Karier, www.mapakarier.org). Więcej informacji o licencji CC BY 4.0 znajdziesz w sekcji FAQ na naszej stronie.
O autorce Praktycznego Poradnika „Indywidualne doradztwo zawodowe – ROZMOWA DORADCZA”:
Marta Wrzosek – jako pracownik Fundacji Katalyst Education współtworzy Mapę Karier, a także od ponad 10 lat pracuje jako pedagog i doradca zawodowy w publicznej oświacie, ponadto współpracuje jako ekspert z organizacjami pozarządowymi, prowadząc konsultacje, szkolenia i warsztaty dla młodzieży, rodziców oraz nauczycieli i pedagogów, wydaje autorskie publikacje i poradniki, a także realizuje i koordynuje projekty młodzieżowe oraz działania z zakresu kreatywnej profilaktyki społecznej.